Κέντρα τραύματος και αλλαγές στη διαχείριση των τραυματιών στο ΕΣΥ, ώστε να παρέχονται υψηλότερου επιπέδου υπηρεσίες προς τους ασθενείς προωθούνται από το υπουργείο Υγείας. Με απόφαση της αναπληρώτριας υπουργού Υγείας, Μίνας Γκάγκα, στα μέσα του περασμένου μήνα, καθορίστηκαν τα κριτήρια βαρύτητας ενός τραυματισμού, στο πλαίσιο οργάνωσης ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Συστήματος Τραύματος.
Το όραμα της οδού Αριστοτέλους είναι η δημιουργία αυτοτελών Κέντρων Τραύματος, στο πρότυπο ανάλογων δομών του εξωτερικού, που θα λειτουργούν ανεξάρτητα. Προς αυτή την κατεύθυνση είναι ο ορισμός ειδικής Επιτροπής με τίτλο “Επιτροπή για την Οργάνωση Διαχείρισης Τραύματος – Εθνικό Σύστημα Τραύματος”. Τα επείγοντα περιστατικά τραυματιών θα αντιμετωπίζονται ξεχωριστά από άλλα περιστατικά που προσέρχονται στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) και η διαλογή των ασθενών θα γίνεται κάτω από συγκεκριμένα κριτήρια.
Προτεραιότητες στην ενεργοποίηση ομάδας τραύματος
Προτεραιότητα 1 PRIORITY 1 (P1): Ανάγκη Υπερ-Επείγουσας Αντιμετώπισης
– Οι ασθενείς πρέπει να αντιμετωπίζονται από Χειρουργό Τραύματος σε 10 λεπτά από την άφιξη τους.
– Πολύ Υψηλή Πιθανότητα απειλητικού για την ζωή τραύματος.
– Κίνδυνος άμεσου θανάτου 40-45%, ανάγκη άμεσης χειρουργικής παρέμβασης στο 25-40%.
Η ενεργοποίηση της ομάδας τραύματος βασίζεται στα ακόλουθα κριτήρια:
Λειτουργικά Προβλήματα – Παθολογική Φυσιολογία
A:
– Απόφραξη αεραγωγού
– Απειλούμενος Αεραγωγός (χαμηλή κλίμακα Γλασκώβης (GCS), Εισπνευστικό έγκαυμα, τραύμα
προσωπικού κρανίου, μεγάλη εγκαυματική επιφάνεια, κλπ.)
– Ασθενής διασωληνωμένος στο πεδίο
B:
– Άπνοια
– Αναπνευστικός ρυθμός < 9 or > 29
C:
– Συστολική Αρτηριακή Πίεση < 90 mmHg Καρδιακός Ρυθμός HR>120
– Ενεργός Εξωτερική Αιμορραγία
– ΚΑΡΠΑ σε εξέλιξη
D:
– GCS 8 ή λιγότερο
– Παθολογική GCS με επιθετικότητα
– Διατιτραίνον τραύμα κεφαλής
– Ιστορία απώλειας συνείδησης μετά τραυματισμό διαρκείας μεγαλύτερης από 5 λεπτά
Ανατομικά Προβλήματα (Δείκτης Βαρύτητας τραύματος (Injury Severity Score -ISS) 16 ή
μεγαλύτερο)
– Τραύματα που αφορούν πολλαπλές ανατομικές περιοχές (πολυ-τραυματίας)
– Διατιτραίνον τραύμα τραχήλου ή κορμού
– Διατιτραίνον τραύμα μεταβατικών περιοχών (μασχάλη-βουβωνική χώρα)
– Υποψία Αγγειακού Τραύματος
– Υποψία Πυελικού Κατάγματος
– Μείζον Τραυματικός Ακρωτηριασμός
– ‘Εγκαυμα Ολικού Πάχους > 10 % Συνολικής Επιφάνειας Σώματος (Total Body Surface Area – TBSA), Μερικού Πάχους > 30 %, Εισπευστικό έγκαυμα
Επικίνδυνος Μηχανισμός τραυματισμού
– Υψηλής Ταχύτητος τροχαίο (ταχύτητα > 60 km/h), μετωπική σύγκρουση, ανατροπή οχήματος, πλάγιο μετωπική σύγκρουση, εκτίναξη επιβαίνοντος, θάνατος επιβαίνοντος.
– Παρατεταμένος Απεγκλωβισμός (παραμόρφωση χώρου επιβατών, μεγαλύτερη από 30cm).
– Πτώση από ύψος 3 μέτρων ή περισσότερο. Παιδία κάτω των 12 ετών από ύψος διπλάσιο από το ανάστημα τους.
– Ατύχημα πεζού
– Ατύχημα ποδηλάτη
– Απαγχονισμός, Στραγγαλισμός
– Τραύμα μετά από Έκρηξη
Ειδικές συνθήκες
– Εγκυμοσύνη > 20 weeks
– Ατύχημα με Τραίνο
– Αεροπορικό Ατύχημα
– Δείγμα, Εκδορά, Πτώση, Λάκτισμα από οικιακό ή άγριο ζώο
– Συμπτωματικό (με κλινικά συμπτώματα) δείγμα φιδιού
Προτεραιότητα 2 PRIORITY 2 (P2): Ανάγκη Επείγουσας Αντιμετώπισης
– Μέτρια προς Υψηλή πιθανότητα Απειλητικού για τη ζωή τραύματος.
– Κίνδυνος άμεσου θανάτου περίπου 15-20%.
– Οι ασθενείς πρέπει να εκτιμηθούν από την Ομάδα Τραύματος σε 30’ από την προσέλευση τους.
– Χειρουργική επέμβαση για αντιμετώπιση ενός οργάνου ή συστηματική απαιτείται περίπου στο 50% των περιπτώσεων.
– Τα κριτήρια επιλογής ασθενών στην ομάδα αυτή είναι λειτουργικά, ανατομικά και μηχανισμού τραυματισμού. Περιλαμβάνει όλους τους τραυματίες που δεν εμπίπτουν στις κατηγορίες P1 (ή P3).
Προτεραιότητα 3 PRIORITY 3 (P3): Περιπατητικοί Τραυματίες
– Ελάχιστος ο Κίνδυνος για απειλητικό για την ζωή τραύμα.
– Εκτίμηση από την Ομάδα Τραύματος σε 60 λεπτά από την άφιξη.
– Ανάγκη για μείζον χειρουργείο στο 10% των τραυματιών αυτών.
Περιλαμβάνει αλλά δεν περιορίζεται σε:
– Τραύματα που αφορούν μία ανατομική περιοχή χωρίς επικίνδυνο μηχανισμό για διαταραχή φυσιολογίας/λειτουργίας.
– Τραύμα Μικρών Αρθρώσεων.
– Μικρού βαθμού και έκτασης Έγκαυμα.
Προτεραιότητα 4 PRIORITY 4 (P4): Νεκροί τραυματίες που δεν χρειάζονται καμία
θεραπεία).
Διαβάθμιση των νοσοκομείων
Τα περιστατικά βαρύτητας 1 (Priority 1, P1) είναι τραυματίες με το βαρύτερο τραύμα και πρέπει να κατευθύνονται σε νοσοκομεία επιπέδου I. Αν υπάρχει χρονικός περιορισμός και ο ασθενής θνήσκει τα νοσοκομεία επιπέδου ΙΙ θα πρέπει να είναι ικανά να αναζωογονήσουν τον τραυματία Ρ1, και μετά να τον διακομίσουν σε νοσοκομείο επιπέδου Ι:
ΕΠΙΠΕΔΟ Ι (Level I): Είναι το πλέον ειδικό νοσοκομείο στην αντιμετώπιση βαρέως τραυματία της γεωγραφικής περιοχής ευθύνης του.
ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΙ (Level II): Νοσοκομεία που αντιμετωπίζουν μικρότερης βαρύτητας τραυματίες σε σχέση με τα Κ.Τ. επιπέδου Ι και παραπέμπουν μετά από άμεση επικοινωνία στο Κ.Τ. επιπέδου Ι (της γεωγραφικής περιοχής τους) αν οι δυνατότητες του κέντρου δεν επαρκούν για το είδος του τραύματος. Αν στο Κ.Τ. επιπέδου ΙΙ φτάσει βαρύτερο τραύμα αντιμετωπίζεται αρχικά και ακολούθως μεταφέρεται σε Κ.Τ. επιπέδου Ι. Σε περίπτωση που η αιμοδυναμική κατάσταση δεν επιτρέπει μεταφορά, ο τραυματίας αντιμετωπίζεται με τα υπάρχοντα μέσα και εμπειρία.
ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΙΙ (Level III): Ιατρικές δομές που διασυνδέονται, πλαισιώνουν και παραπέμπουν στο Κ.Τ. επιπέδου ΙΙ (Level II), όπως καθορίζεται γεωγραφικά. Η παραπομπή γίνεται και σε Κ.Τ. επιπέδου Ι αν η κατάσταση του τραυματία το επιβάλλει, και αφού προηγηθεί επικοινωνία με το Κ.Τ. επιπέδου ΙΙ.
ΕΠΙΠΕΔΟ ΙV (Level IV): Ιατρικές υποδομές που διασυνδέονται, πλαισιώνουν και παραπέμπουν στο Κ.Τ. επιπέδου ΙΙΙ (Level III), όπως καθορίζεται γεωγραφικά. Μετά από συνεννόηση, αν η κατάσταση το επιβάλλει, γίνεται μεταφορά σε Κ.Τ. ανώτερου επιπέδου μετά την παροχή των πρώτων βοηθειών.