“Ανθίζουν” όπως φαίνεται αυτό το διάστημα της άνοιξης οι λοιμώξεις, μετά από ένα … διάλειμμα, μια περίοδο ύφεσης που ακολούθησε τη χειμωνιάτικη έξαρση. Αύξηση στη θετικότητα της Covid-19, μικρή αύξηση στη θετικότητα της γρίπης είναι οι παρατηρήσεις του ΕΟΔΥ για την εβδομάδα που πέρασε, τη στιγμή που ο στρεπτόκοκκος κυκλοφορεί έντονα στα σχολεία και ανάμεσα στον παιδικό πληθυσμό, ενώ σε έξαρση είναι και οι γαστρεντερίτιδες.
Σύμφωνα με το τελευταίο επιδημιολογικό δελτίο του ΕΟΔΥ, που αφορά σε στοιχεία για την εβδομάδα από τις 27 Μαρτίου έως και τις 2 Απριλίου, η θετικότητα στο σύνολο των ελεγχθέντων δειγμάτων παρουσίασε αύξηση σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα. Ο αριθμός των εισαγωγών στα νοσοκομεία για κορωνοϊό παρουσίασε μείωση, ενώ παρατηρείται και μείωση 14% σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό νέων εισαγωγών κατά τις προηγούμενες τέσσερις εβδομάδες. Αντίστοιχα, ο αριθμός των νέων διασωληνώσεων παρουσίασε μείωση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα και μείωση 38% σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό νέων διασωληνώσεων κατά τις προηγούμενες τέσσερις εβδομάδες. Η Covid-19, επομένως, δεν απασχολεί τόσο τα νοσοκομεία καθώς η νόσηση πλέον μετά την υβριδική ανοσία που έχει δημιουργηθεί και τις νέες παραλλαγές που κυκλοφορούν είναι περισσότερο ήπια. Παρόλα αυτά ο ιός κυκλοφορεί στην κοινότητα προκαλώντας πολλαπλές μολύνσεις.
Παράλληλα, η θετικότητα για γρίπη στην κοινότητα παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα μικρή αύξηση στα δείγματα από την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, καταγράφηκε ένα νέο σοβαρό κρούσμα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης με νοσηλεία σε ΜΕΘ και δηλώθηκε επιπλέον ένας νέος θάνατος. Από την αρχή επιτήρησης της γρίπης, στις αρχές Οκτωβρίου, έχουν νοσηλευτεί σε ΜΕΘ για γρίπη 66 άτομα και 23 έχουν χάσει τη μάχη για τη ζωή τους.
Κρούσματα στρεπτόκοκκου στα σχολεία
Την ίδια ώρα, αναστάτωση επικρατεί σε πολλές σχολικές μονάδες λόγω μετάδοσης στρεπτόκοκκου ανάμεσα στα παιδιά. Σύμφωνα με τους παιδιάτρους, είναι μια λοίμωξη με χαρακτηριστική περίοδο εμφάνισης τις αρχές της άνοιξης. Ετσι, τις τελευταίες ημέρες είναι αντιμέτωποι με πολλά θετικά strep tests. Υπενθυμίζεται ότι τους πρώτους μήνες του 2023 έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα τρεις θάνατοι παιδιών εξαιτίας διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής λοίμωξης (iGAS).
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, τα μέτρα πρόληψης της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης περιλαμβάνουν:
-Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών.
-Εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας.
-Αποφυγή του συγχρωτισμού και σωστό αερισμό των χώρων.
-Σωστή καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών και των. συχνά χρησιμοποιούμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών
-Περιορισμός των ατόμων που νοσούν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, τουλάχιστον για ένα εικοσιτετράωρο μετά την έναρξη της αντιβιοτικής τους αγωγής.
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) είναι η συνηθέστερη αιτία βακτηριακής φαρυγγίτιδας σε παιδιά σχολικής ηλικίας. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει πόνο στο λαιμό, πυρετό, κεφαλαλγία και σε ορισμένες περιπτώσεις συρρέον ερυθηματώδες εξάνθημα, το οποίο οφείλεται σε μία ή περισσότερες από τις ερυθρογόνες τοξίνες (οστρακιά).
Η διαχείριση μεμονωμένου iGAS κρούσματος σε σχολική μονάδα (κρούσμα στη σχολική μονάδα θεωρείται κάθε συμπτωματικό άτομο που προσήλθε σε αυτήν ως και 7 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων) απαιτεί από τους ειδικούς πρώτα απ’ όλα την αναζήτηση της πηγής μόλυνσης του κρούσματος αναφοράς. Ακολουθεί περίοδος αυξημένης επιτήρησης διάρκειας 30 ημερών στην σχολική μονάδα για εντόπιση τυχόν νέων κρουσμάτων GAS (φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, μολυσματικό κηρίο, οστρακιά) /και iGAS, καθώς και ιογενών λοιμώξεων, ειδικά γρίπης και ανεμευλογιάς στα παιδιά και το προσωπικό των σχολικών μονάδων.
Οι γονείς των παιδιών και το προσωπικό των σχολικών μονάδων πρέπει να είναι ενήμεροι για τα ύποπτα συμπτώματα λοίμωξης GAS και iGAS και τη σημασία της έγκαιρης αναζήτηση ιατρικής συμβουλής από το πρώτο εικοσιτετράωρο έναρξης των συμπτωμάτων.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, σε μεμονωμένο κρούσμα iGAS σε σχολική μονάδα δεν συνιστάται ως διαδικασία ρουτίνας ο μαζικός έλεγχος των επαφών με ταχύ τεστ ανίχνευσης του αντιγόνου του στρεπτοκόκκου (strep test), καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος και η χορήγηση χημειοπροφύλαξης στις στενές επαφές. Σε περίπτωση δύο ή και περισσότερων κρουσμάτων iGAS σε σχολική μονάδα σε χρονικό διάστημα 30 ημερών ή περιστατικού iGAS σε συνδυασμό με κρούσματα GAS, η χορήγηση χημειοπροφύλαξης στις στενές επαφές μπορεί να εξεταστεί σε ορισμένες περιπτώσεις, με βάση την εκτίμηση κινδύνου. Παρόλο που ο μαζικός έλεγχος των παιδιών με ταχύ τεστ ανίχνευσης του αντιγόνου του στρεπτοκόκκου δε συνιστάται ως έλεγχος ρουτίνας, ο στοχευμένος έλεγχος είναι βοηθητικός για τον εντοπισμό συνεχιζόμενης μετάδοσης.
Σε έξαρση και η γαστρεντερίτιδα
Στο νέο κύμα ιογενών λοιμώξεων που παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες στη χώρα μας βρίσκονται οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες που είναι γνωστές και ως “γρίπη στο στομάχι”.
Οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες προκαλούνται από διάφορους ιούς (ροταϊούς, νοροϊούς, αδενοϊούς, σαποϊούς, αστροϊούς) και είναι πολύ συχνές. Μόνο οι νοροϊοί, που είναι η πιο συχνή αιτία τους (ευθύνονται για το σχεδόν 50% των κρουσμάτων), προκαλούν κάθε χρόνο οξεία γαστρεντερίτιδα σε τουλάχιστον ένα στα 20 άτομα στον γενικό πληθυσμό.
“Οι ιοί που προκαλούν γαστρεντερίτιδα μολύνουν μόνο ανθρώπους και προκαλούν παρόμοια συμπτώματα”, εξήγησε με άρθρο της η ειδική Παθολόγος δρ Χρυσούλα Λιάκου, MD, PhD. “Τα κύρια είναι διάρροια και έμετος. Ωστόσο οι πάσχοντες μπορεί να παρουσιάσουν και άλλα, όπως ναυτία, πονοκέφαλο, πόνο και κράμπες στην κοιλιά, μυϊκούς πόνους. Σε σπάνιες περιπτώσεις αναπτύσσεται πυρετός, ο οποίος συνήθως είναι χαμηλός”.
Η οξεία γαστρεντερίτιδα συνήθως είναι καλοήθης κατάσταση. Ωστόσο μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για ορισμένες ομάδες του πληθυσμού που είναι ευάλωτες στην αφυδάτωση. Είναι η πιο συχνή επιπλοκή της και παρατηρείται σε άτομα που δεν μπορούν να αναπληρώσουν τα υγρά και τους ηλεκτρολύτες που χάνουν με τις διάρροιες και τους εμέτους. Μελέτες έχουν δείξει πως η αφυδάτωση αρχίζει να προκαλεί συμπτώματα όταν χάσουμε μόλις το 1% του νερού από το σώμα μας. Στα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνονται αρνητικές συνέπειες στην ψυχική διάθεση, την ικανότητα προσοχής, τη μνήμη και τον συντονισμό των κινήσεων. Μπορεί επίσης να παρατηρηθούν ξηρότητα στο στόμα, αλλαγή στο χρώμα των ούρων (γίνονται πιο σκούρα από το συνηθισμένο) κ.λπ.
Αν η αφυδάτωση δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και σωστά, μπορεί να οδηγήσει σε πολυοργανικές βλάβες, σοκ και κώμα. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.