Αποτελεί κοινό τόπο σε όλες τις προηγμένες κοινωνίες, ότι σε περιόδους οικονομικών κρίσεων η ενίσχυση των παροχών στον τομέα της πρόνοιας και δη στον κλάδο της υγείας, είναι μονόδρομος για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής. Αυτό σημαίνει πως οι Κυβερνήσεις σε περιόδους επιβεβλημένης λιτότητας, δεν θα πρέπει να επιδίδονται σε μειώσεις των δαπανών υγείας και πρόνοιας, καθώς οι δαπάνες αυτές αποτελούν το αντίβαρο στις συνέπειες που έχει στην καθημερινότητά τους η ύφεση της οικονομίας (μείωση εισοδήματος νοικοκυριών, ανεργία κλπ).
Όμως στην Ελλάδα της κρίσης κάθε άλλο παρά υιοθετήθηκε ο κοινός αυτός τόπος, καθώς όπως επιβεβαιώνουν τα στοιχεία που δημοσιοποίησε πρόσφατα για την πενταετία της οικονομικής ύφεσης 2009-2013, η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), οι δαπάνες για την Υγεία σημείωσαν δραματική υποχώρηση που έφτασε στο 32% δηλαδή περιορίστηκε κατά το 1/3.
Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν πως το εν λόγω διάστημα η συνολική απώλεια στις δαπάνες υγείας έφτασε τα 7,4 δις. ευρώ καθώς από τα 23,17 δισ. ευρώ το 2009 κατέρρευσε στα 15,77 το 2013. Μάλιστα, η μείωση αυτή προήλθε κυρίως από την μείωσης των κονδυλίων που διέθεσε το Ελληνικό Δημόσιο για την κάλυψη των αναγκών περίθαλψης των Ελλήνων πολιτών, ενώ αντίθετα τα ποσά που αναγκαζόμαστε να καταβάλλουμε οι Έλληνες από την τσέπη μας, αν και περιορίστηκαν, διατηρήθηκαν αναλογικά σε υψηλά επίπεδα. Αυτό σημαίνει πως σε ένα σημαντικό βαθμό τα ελληνικά νοικοκυριά αναγκάστηκαν να επωμισθούν ένα αυξημένο κόστος προκειμένου να εξασφαλίσουν φάρμακα και υπηρεσίες περίθαλψης.
Ειδικότερα η δημόσια δαπάνη για την υγεία μειώθηκε από 16,1 δισ. ευρώ το 2009 σε 10 δισ. ευρώ το 2013 ήτοι πτώση κατά 37,7%. Την ίδια στιγμή οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας μειωθήκαν κατά 20% και διαμορφώθηκαν στα 5,6 δισ. ευρώ από 7 δισ. ευρώ.
Πέρα από τα συγκεκριμένα απόλυτα μεγέθη θα πρέπει να αναφέρουμε και μια ακόμη σημαντική παράμετρο. Το σύνολο των δαπανών για την υγεία περιορίστηκε στη χώρα μας στο 8,64% από περίπου 9,8 % που ήταν τη διετία 2009 – 2010. Αυτή η μείωση του ποσοστού φέρνει τη χώρα μας αρκετά χαμηλά σε σχέση με το μέσο όρο των χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που είναι περίπου 9,1%. Επίσης το 2013 οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας έφτασαν στο 35,5% από 30% το 2009.
Σύμφωνα με τον ομ. Καθηγητή των Οικονομικών της Υγείας, στο τμήμα Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέχρι πρόσφατα εκπρόσωπο της Ελλάδας στην Επιτροπή Υγείας του ΟΟΣΑ, κ. Λυκούργο Λιαρόπουλο, «το συνολικό συμπέρασμα είναι η μείωση του ρόλου της Κοινωνικής Ασφάλισης λόγω της τρομακτικής αύξησης της ανεργίας και η αύξηση της επιβάρυνσης των νοικοκυριών»
Επίσης σχετικά με το είδος των δαπανών ο κ. Λιαρόπουλος αναφέρει : « Ένα δεύτερο σημείο που ενδιαφέρει είναι η κατεύθυνση της δαπάνης υγείας, δηλαδή τα αγαθά και οι υπηρεσίες που κατανάλωσε ο ελληνικός λαός στην 4ετία της Κρίσης. Θα ξεχωρίσουμε τις τρεις μείζονες κατηγορίες, δηλαδή τη νοσοκομειακή, την εξωνοσοκομειακή και τη φαρμακευτική περίθαλψη. Μπαίνοντας στην κρίση η κοινή εντύπωση ήταν ότι στην υγεία είχε γίνει «ένα πάρτι» με κύρια έκφρασή του τις δαπάνες για φαρμακευτική περίθαλψη, αλλά και την παραοικονομία, μικρό μέρος της οποίας μπορούσε να αποτυπωθεί στις εθνικές στατιστικές. Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι και οι τρεις κατηγορίες φροντίδας μειώθηκαν περισσότερο από ότι το ΑΕΠ της χώρας. Η Νοσοκομειακή φροντίδα συντηρεί το μερίδιό της σε σχέση με το ΑΕΠ, αλλά, όπως βλέπουμε αυτό οφείλεται σε αύξηση του ιδιωτικού τομέα. Αντίθετα, πολύ μεγάλη είναι η μείωση της εξωνοσοκομειακής φροντίδας, αλλά και της φαρμακευτικής. Και αν η φαρμακευτική δαπάνη δικαίως έπεσε από το πολύ υψηλό επίπεδο το οποίο είχε φτάσει σε σχέση με άλλες χώρες, είναι πολύ ανησυχητική η μείωση στην εξωνοσοκομειακή δαπάνη, περίπου στο μισό. Η δαπάνη αυτή κατευθύνεται κυρίως στην πρωτοβάθμια φροντίδα και δευτερογενή πρόληψη και η μεγάλη μείωση είναι το μεγαλύτερο και πιο ανησυχητικό σημείο στην εκτίμηση των πιθανών επιπτώσεων της κρίσης στην υγεία του πληθυσμού».
Ακόμη ο κ. Λιαρόπουλος παρατηρεί ότι « Η περαιτέρω ανάλυση και παρουσίαση των δεδομένων για τις δαπάνες της νοσοκομειακής περίθαλψης αναδεικνύει ένα ενδιαφέρον στοιχείο. Η μείωση στη χρηματοδότηση των κρατικών νοσοκομείων το 2011 είναι εμφανής. Ταυτόχρονα, είναι ενδιαφέρουσα η αντίστοιχη αύξηση στη δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα, εν μέσω κρίσης, όταν το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 23%».