Όσον αφορά τις αισθητικές παρεμβάσεις, η ένεση Botox ή αλλαντοτοξίνης είναι η πιο κοινή αισθητική επέμβαση που γίνεται σήμερα. Η Αμερικανική Εταιρεία Πλαστικών Χειρουργών εκτιμά ότι το 2018 περισσότεροι από επτά εκατομμύρια άνθρωποι έλαβαν ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης.
Οι περισσότεροι άνθρωποι συνδέουν τις ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης με τη θεραπεία των ρυτίδων. Ωστόσο, χρησιμοποιείται για πολλές άλλες καταστάσεις, όπως σπαστικότητα, συσπάσεις των ματιών (βλεφαρόσπασμος), σύσπαση του αυχένα (αυχενική δυστονία), ημικρανίες και υπερδραστήρια κύστη. Το Botox χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία της σοβαρής εφίδρωσης στις μασχάλες (υπεριδρωσία).
Η ιστορία για το πώς καταλήξαμε να εγχύουμε αυτή τη μικροβιακή τοξίνη στο σώμα μας για να θεραπεύσουμε τις ρυτίδες είναι συναρπαστική.
Τι είναι το Botox;
Το μπότοξ ή αλλαντοτοξίνη παράγεται από το βακτήριο Clostridium botulinum. Στη φύση, η μόλυνση με Clostridium botulinum προκαλεί αλλαντίαση, μια σπάνια αλλά αναπηρική παραλυτική ασθένεια. Η αλλαντίαση ξεκινά με την παράλυση των μυών του προσώπου, του στόματος και του λαιμού πριν εξαπλωθεί στο υπόλοιπο σώμα. Όταν η αλλαντίαση παραλύει τους μύες που χρησιμοποιούνται στην αναπνοή, μπορεί να επέλθει θάνατος.
Αν και το Clostridium botulinum διατίθεται σε διάφορα στελέχη – οκτώ ορότυπους A, B, C1, C2, D, E, F και G – μόνο οι ορότυποι A και B χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία κλινικών παρασκευασμάτων.
Πως δουλεύει:
Μετά την ένεση στον μυ, η βοτουλινική τοξίνη διαχέει το νευρικό άκρο και δεσμεύεται αποτρέποντας έτσι την απελευθέρωση της ακετυλοχολίνης, ενός νευροδιαβιβαστή. Χωρίς ακετυλοχολίνη, η μυϊκή δραστηριότητα σταματά. Αυτή η εστιακή, ή η συγκεκριμένη θέση, παράλυση είναι που λειαίνει τις ρυτίδες και σταματά τους σπασμούς. Με άλλα λόγια, το Botox λειτουργεί «παραλύοντας» τις ρυτίδες .
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες μετά τη θεραπεία με βοτουλινική τοξίνη περιλαμβάνουν μώλωπες, οίδημα, πονοκεφάλους, δυσφορία καθώς και μυϊκή αδυναμία που μπορεί να επηρεάσει τους μύες που περιβάλλουν τον μυ που έγινε η ένεση.
Πριν από την ένεση με βοτουλινική τοξίνη, η χρήση αντιπηκτικών θα πρέπει να διακόπτεται για δύο εβδομάδες για να ελαχιστοποιηθούν οι μώλωπες. Ο πόνος στο σημείο της ένεσης μπορεί να ελαχιστοποιηθεί με τη χρήση μιας βελόνας μικρού διαμέτρου, την εφαρμογή τοπικού αναισθητικού ή το πάγωμα της περιοχής πριν από την ένεση. Επιπλέον, η θεραπεία με βοτουλινική τοξίνη θα πρέπει να ξεκινά σε χαμηλότερη δόση και να αυξάνεται σταδιακά.
Τα αποτελέσματα της βοτουλινικής τοξίνης εξαφανίζονται με την πάροδο του χρόνου.
Η προέλευση του μπότοξ
Το Clostridium botulinum ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά από έναν Βέλγο επιστήμονα ονόματι Emile Pierre van Ermengem μετά από ένα ξέσπασμα αλλαντίασης στο Βέλγιο. Από τη δεκαετία του 1920, οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, πρώτα προσπάθησαν να απομονώσουν την αλλαντική τοξίνη. Ωστόσο, χρειάστηκαν 20 χρόνια μέχρι να απομονωθεί τελικά η βοτουλινική τοξίνη σε κρυσταλλική μορφή από τον Δρ Edward Schantz.
Στη δεκαετία του 1970, οι επιστήμονες άρχισαν να χρησιμοποιούν τοξίνη αλλαντίασης για τη θεραπεία του στραβισμού. Αφού η βοτουλινική τοξίνη αποδείχθηκε επιτυχής στη θεραπεία του στραβισμού, η Allergan αδειοδότησε τη θεραπεία και την ονόμασε Botox. Στη συνέχεια, το Botox έλαβε την έγκριση του FDA για μια ποικιλία των ιατρικών και καλλυντικών χρήσεις.
Ακολουθούν οι ημερομηνίες των διαφόρων εγκρίσεων του FDA για την τοξίνη αλλαντίασης:
- Στραβισμός και βλεφαρόσπασμος το 1989
- Αυχενική δυστονία το 2000
- Γραμμές Glabellar το 2002
- Μασχαλιαία υπεριδρωσία (υπερβολική εφίδρωση) το 2004
- Χρόνιες ημικρανίες και σπαστικότητα του άνω χείλους το 2010
- Ακράτεια ούρων το 2011
- Crow’s feet το 2013
Στα χρονικά της ιατρικής, η βοτουλινική τοξίνη είναι πιθανώς πιο αξιοσημείωτη επειδή ήταν η πρώτη μικροβιακή ένεση που χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία ασθενειών. Η έγχυση βακτηριακών προϊόντων στο ανθρώπινο σώμα αντιπροσωπεύει μια νέα εφεύρεση.
Κάθε χρόνο που περνά, οι ερευνητές αναπτύσσουν περισσότερες συνθέσεις αυτού του ευέλικτου παράγοντα και βρίσκουν περισσότερες χρήσεις για αυτόν.