Μέχρι το τέλος του έτους, θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει το έργο της η Επιτροπή Διαπραγμάτευση του ΕΟΠΥΥ σχετικά με τα φάρμακα για την Πολλαπλή Σκλήρυνση, με το Υπουργείο να επιδιώκει να εξασφαλίσει εκπτώσεις ανάλογες με εκείνες που πέτυχε και στην Ηπατίτιδα C. Ήδη από τον Ιούλιο η επιτροπή πραγματοποιεί τακτικές συναντήσεις με τις φαρμακευτικές εταιρείες προκειμένου να «συζητήσει» τις οικονομικές προτάσεις που αυτές έχουν κάνει.
Συνολικά στη διαδικασία συμμετέχουν 7 εταιρείες με 12 σκευάσματα. Τα σκευάσματα αυτά έχουν ετήσιο κόστος ανά ασθενή που κυμαίνεται (σε τιμές προ rebate και clawback) από 5 χιλ. ευρώ έως 25 χιλιάδες ευρώ! Συνολικά λοιπόν εκτιμάται ότι για τους περίπου 12 χιλιάδες ασθενείς ο ΕΟΠΥΥ δέχεται συνταγές συνολικής αξίας που προσεγγίζει τα 110 εκατ. ευρώ. Σ αυτό το τελευταίο νούμερο εντοπίζεται λοιπόν και ο λόγος που ενώ η ασθένεια αφορά σε σχετικά μικρό αριθμό ασθενών, ο ΕΟΠΥΥ ξεκίνησε διαπραγμάτευση για τα σκευάσματα αυτά.
Η όλη διαδικασία πάντως προκαλεί προβληματισμό στις φαρμακευτικές εταιρείες της ΠΣ, οι οποίες διαπιστώνουν από τον τρόπο της «διαπραγμάτευσης» ότι δεν υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες για τις ποσότητες των φαρμάκων, τη χρονική διάρκεια της συμφωνίας και τον τρόπο διεξαγωγής. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και στην ηπατίτιδα, η οποία όμως αποτελούσε μια εντελώς νέα θεραπευτική κατηγορία που θα επιβάρυνε περαιτέρω τον προϋπολογισμό, καθώς τα σκευάσματα που εισήλθαν στη διαδικασία ήταν «τελευταίας γενιάς», εξασφαλίζοντας εκρίζωση της νόσου.
Στην περίπτωση όμως της Πολλαπλής Σκλήρυνσης τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Πρόκειται για χρονίως ασθενείς χωρίς προοπτική ίασης, όπου οι θεραπείες στοχεύουν στη μείωση των συμπτωμάτων και στην καθυστέρηση της εξέλιξης και της προκαλούμενης αναπηρίας. Τα διαθέσιμα φαρμακευτικά σκευάσματα (παλαιότερα και καινούργια) δίνουν τη δυνατότητα στην ιατρική κοινότητα για πιο εξατομικευμένη θεραπεία και βέλτιστα αποτελέσματα. «Η οποιαδήποτε παρέμβαση στη σημερινή πρακτική για περιορισμό κόστους θα επιφέρει αύξηση υποτροπών με πολλαπλάσια επιβάρυνση στον προϋπολογισμό των φαρμάκων και στο σύστημα υγείας εν γένει», αναφέρει χαρακτηριστικά εκπρόσωπος εταιρείας.
Επίσης, o πληθυσμός των ασθενών, από τη στιγμή που δεν υπάρχει μητρώο, δεν είναι καταγεγραμμένος, αλλά παραμένει σταθερός. Εικάζεται ότι οι Έλληνες οι οποίοι βρίσκονται υπό θεραπεία ανέρχονται στους 12.000 περίπου, ενώ παράλληλα κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται μερικές δεκάδες νέοι ασθενείς. Ο δε προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ για τους ασθενείς αυτούς επίσης δεν είναι προσδιορισμένος. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, υπολογίζεται ότι η συνολική αξία των 12 σκευασμάτων που κυκλοφορούν στη χώρα από την αρχική τιμή που τιμολογούν οι εταιρείες στον ΕΟΠΥΥ, μετά την αφαίρεση του rebate και του clawback (υποχρεωτικές μειώσεις και επιστροφές), είναι συνολικά περίπου 30% χαμηλότερη από τα 110 εκατ. ευρώ δηλαδή ο ΕΟΠΥΥ καταβάλει επί της ουσίας περίπου 75 εκατ. ευρώ τελικά, αφού αφαιρούνται επιστροφές της τάξης των 33-35 εκατ. ευρώ.
Κατά μέσο όρο, λοιπόν, μετά και τη θέσπιση του νέου rebate από το γνωστό Πολυώνυμο, κάθε σκεύασμα αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ σε τιμή τουλάχιστον κατά 35% μειωμένη σε σχέση με την «τιμή παραγωγού», η οποία είναι μία από τις χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης. Ήδη από την εφαρμογή του νέου rebate για το 2017 (από 3% ή 4,5% έφτασε το 12% έως 20%) επήλθε περαιτέρω μείωση στην καθαρή τιμή αποζημίωσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες από την επιστημονική κοινότητα, της οποίας η γνώμη ζητήθηκε από την επιτροπή χωρίς βέβαια η γνώμη αυτή να καταγράφεται κάπου επίσημα ή να δεσμεύει αυτούς που θα αποφασίσουν, κανένα φάρμακο δεν θα αποκλειστεί από τη συνταγογράφηση. Το Υπουργείο γνωρίζει πολύ καλά ότι θα υπάρξει έκρηξη αντιδράσεων κυρίως από τους ιδιαίτερα ταλαιπωρημένους ασθενείς και δεν πρόκειται να στερήσει από κανέναν το φάρμακό του. Την ίδια στιγμή όμως πιέζει για νέες χαμηλές τιμές ώστε να η συγκεκριμένη κατηγορία να έχει κλειστό προϋπολογισμό και να μη δημιουργεί υψηλό clawback. Όπως αναφέραμε οι επιστροφές από τη βιομηχανία στην κατηγορία είναι της τάξης των 35 εκατ. ευρώ και ο οποίες δεν θα υπάρχουν αφού θα έχει θεσμοθετηθεί μια χαμηλότερη τιμή.
Οι εκπρόσωποι των φαρμακευτικών εταιρειών πάντως προβληματίζονται, καθώς από τη στιγμή που τα φάρμακα αποζημιώνονται ήδη σε συνεχώς μειούμενες τιμές, τι περαιτέρω μειώσεις μπορούν να προσφέρουν; Η απαίτηση για επιπλέον εκπτώσεις δεν μπορεί να ικανοποιηθεί, χωρίς να υπάρχει η εγγύηση ως προς την ποσότητα φαρμάκων, τη διάρκεια της συμφωνίας και των όρων πληρωμής, γιατί βάζει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητά τους, αναφέρουν.
Όλα αυτά συμβάλλουν στο να αυξάνεται και η ανησυχία των ασθενών για αποκλεισμό από τις υπάρχουσες ή τις μελλοντικές θεραπείες για την Πολλαπλή Σκλήρυνση. Σημειώνεται δε ότι στο χώρο της σκλήρυνσης μέσα στην επόμενη διετία μεγάλη φαρμακοβιομηχανία θα εισέλθει στο χώρο με νέο καινοτόμο σκεύασμα, ενώ το ίδιο αναμένεται να κάνει και φαρμακοβιομηχανία που ήδη έχει σημαντική παρουσία.