«Επίκαιρη ερώτηση: Πανδημία». Αυτός είναι ο τίτλος του βιβλίου του πρώην αναπληρωτή υπουργού Υγείας Βασίλη Κοντοζαμάνη, που παρουσιάστηκε χθες. Βασικό συμπέρασμα είναι ότι η πανδημία αφήνει μια παρακαταθήκη στο σύστημα Υγείας και η κατάσταση σήμερα είναι καλύτερη από το 2019. «Είμαι περήφανος», είπε ο Βασίλης Κοντοζαμάνης. «Τα καταφέραμε γιατί υπήρχε δυνατή ομάδα και σχέδιο». Εξήρε τη συνεργασία και αυταπάρνηση όλων των συντελεστών την δύσκολη εκείνη εποχή που, όπως τόνισε, «η πανδημία δεν δοκίμασε μόνο τις αντοχές του συστήματος υγείας, αλλά και τα όρια του καθενός από εμάς που κληθήκαμε να τη διαχειριστούμε».
Κατά την τοποθέτησή του ανέφερε επίσης, ότι η έκδοση και παρουσίαση του βιβλίου σηματοδοτούν την ολοκλήρωση της περιόδου που ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια, περίπου, στις αρχές Ιουλίου 2019, «με την τοποθέτησή μου από τον πρωθυπουργό στο υπουργείο Υγείας, αρχικά ως υφυπουργό και στη συνέχεια ως αναπληρωτή υπουργό έως τον Αύγουστο του 2021. Διάστημα που συνέπεσε με την κρισιμότερη ίσως περίοδο από ιδρύσεως του Εθνικού Συστήματος Υγείας, αυτήν της πανδημίας του κορονοϊού COVID-19».
Το βιβλίο περιέχει μια επιλογή μικρού αριθμού επίκαιρων ερωτήσεων-απαντήσεων, από τις συνολικά 234 που απάντησε ο κ. Κοντοζαμάνης κατά τη διάρκεια των δύο χρόνων της θητείας του. Κάνοντας την ανασκόπηση του πρόσφατου παρελθόντος σε προσωπικό τόνο, το βιβλίο καταλήγει με κάποιες σκέψεις «για ένα νέο, σύγχρονο Εθνικό Σύστημα Υγείας», που ακόμη και στις δύσκολες ημέρες της πανδημίας αποτελούσε τον απώτερο στόχο. Στο βιβλίο προδιαγράφονται πολλές από τις παρεμβάσεις που θα απαιτηθούν για την οικοδόμηση ενός νέου, σύγχρονου Εθνικού Συστήματος Υγείας, «γιατί αυτό είναι πλέον το στοίχημα της επόμενης τετραετίας για την παράταξή μας, που δεν έχασε ποτέ την προσήλωσή της στο δημόσιο σύστημα υγείας και τις αρχές που πρέπει να το διέπουν», δήλωσε ο κ. Κοντοζαμάνης.
Ανατρέχοντας στην περίοδο που καλύπτει το βιβλίο, ο συγγραφέας περιέγραψε το γενικό περιβάλλον κατά την πανδημία και επισήμανε τα ορόσημα της διαχείρισής της. «Η διαχείριση της πανδημίας αποτέλεσε μια σκληρή πραγματικότητα που απαιτούσε την απόλυτη προσοχή μας για τους επόμενους 18 μήνες», υπογράμμισε ο κ. Κοντοζαμάνης και κατέληξε: «Κανένας πολίτης της χώρας μας δεν στερήθηκε τα όπλα που η επιστήμη δημιουργούσε για την αντιμετώπιση του νέου κορονοϊού».
«Είμαι ιδιαιτέρως υπερήφανος που ως πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας κατά τη χρονική εκείνη περίοδο, πήραμε σε ελάχιστο χρόνο τις αναγκαίες αποφάσεις. Η δουλειά ωστόσο ήταν ομαδική. Επιστήμονες, κυβερνητικοί αξιωματούχοι, στελέχη της δημόσιας διοίκησης και όλοι οι πολίτες, αποτελέσαμε την ομάδα επιτυχημένης διαχείρισης της πανδημίας», δήλωσε ο κ. Κοντοζαμάνης κα πρόσθεσε: «Δεν κρύψαμε την αλήθεια από τον ελληνικό λαό, καταρρίψαμε το μύθο του λεγόμενου πολιτικού κόστους, αναδείξαμε και στηρίξαμε τον δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος υγείας, επαναπροσδιορίσαμε τη σχέση κράτους-πολίτη, αλλάξαμε την εικόνα της χώρας μας διεθνώς και θέσαμε τα θεμέλια για το ΕΣΥ της επόμενης ημέρας». Πρόσθεσε επίσης ότι «δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την παροχή καλύτερων υπηρεσιών υγείας προς τον πολίτη, ενώ ολοκληρώσαμε τον σχεδιασμό του προγράμματος προληπτικών εξετάσεων “Σπύρος Δοξιάδης” μέρος του οποίου είναι το πρόγραμμα Φώφη Γεννηματά -πρόγραμμα, το οποίο υλοποιήθηκε στη συνέχεια από τους διαδόχους μας στο υπουργείο Υγείας».
Σε αυτό το περιβάλλον, και παρά την απαιτητική καθημερινότητα, δήλωσε ο συγγραφέας «πάντα εύρισκα χρόνο να ενσκήψω πάνω από τις επίκαιρες ερωτήσεις, να αναδείξω τις κυβερνητικές επιλογές, αλλά και να παρέμβω διορθωτικά, όπου απαιτήθηκε, ανταποκρινόμενος στα προβλήματα των πολιτών», κάνοντας πράξη την πεποίθησή ότι όχι μόνο δεν θα έπρεπε να ξεχαστεί ο δημοκρατικός διάλογος, αλλά αντιθέτως έπρεπε να δοθεί έμφαση στην ουσία και τη σημασία του, «γιατί -όπως τόνισε- ο διάλογος αυτός δεν έπρεπε να είναι προσχηματικός και δεν ήταν».
Κλείνοντας την παρουσίασή του ο κ. Κοντοζαμάνης έκανε αναφορά στο νέο ΕΣΥ που αφορά και στην αναπτυξιακή διάσταση του τομέα της υγείας με την ενίσχυση της καινοτομίας, εισαγωγή νέων τεχνολογιών, προϊόντων και υπηρεσιών και τη στήριξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Το σύστημα υγείας, είπε, μπορεί να αποτελέσει ένα εργαστήρι ανάπτυξης και ενσωμάτωσης καινοτομιών σε όλο το φάσμα του υγειονομικού τομέα: «Η συγκυρία της υλοποίησης του σχεδίου παρέχει ένα μεγάλο παράθυρο ευκαιρίας για την ουσιαστική μεταρρύθμιση του συστήματος χρηματοδότησης προς όφελος των ασθενών, της Πολιτείας και της εθνικής Οικονομίας», είπε ο κ. Κοντοζαμάνης. Πρόκειται για αλληλεξαρτώμενες παρεμβάσεις που απαιτούν συνεκτικό σχέδιο εφαρμογής την επόμενη τετραετία, πρόσθεσε.
Η υπηρεσιακή υπουργός Υγείας, Αναστασία Κοτανίδου -και η ίδια πρωταγωνίστρια την εποχή της πανδημίας- περιέγραψε προσωπικές της εμπειρίες, όπως τις βίωσε ως μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων, και υπογράμμισε ότι η πανδημία, μετά από τα χρόνια της κρίσης, βρήκε το ΕΣΥ σε άσχημη κατάσταση, με γερασμένο προσωπικό, ελάχιστες ΜΕΘ και έξοδο των νέων γιατρών στο εξωτερικό. «Η μεγαλύτερη δυσκολία που υπήρξε αρχικά ήταν να πειστούν οι επαγγελματίες της υγείας εντός του ΕΣΥ ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τα περιστατικά του Covid με ασφάλεια», είπε. Πρόσθεσε ότι το βιβλίο του Βασίλη Κοντοζαμάνη είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί από όλους γιατί αποκαλύπτει πολλές πτυχές τις πανδημίας και των δράσεων που αναπτύχθηκαν.
Ο ‘Ακης Σκέρτσος, πρώην υπουργός Επικρατείας, υφυπουργός στον Πρωθυπουργό, περιέγραψε την μετά πανδημίας παρακαταθήκη, που παρά τις δυσκολίες, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας άφησε στη χώρα, προτεραιοποιώντας την δημόσια Υγεία, με δαπάνες για την υγεία σήμερα 5,2 δισ. σε σχέση με τα 2,8 δισ. το 2019, και 107.500 εργαζόμενους και 1.200 ΜΕΘ, έναντι των 550 το 2019. Η λειτουργία του επιτελικού κράτους, το οποίο ανέλαβε τον κεντρικό συντονισμό, υπήρξε καταλυτική στη διαχείρισή της πανδημίας, είπε. Αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν: στον θεσμό του προσωπικού γιατρού και την ψηφιοποίηση, στη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που είχε ως αποτέλεσμα περισσότερες κλίνες ΜΕΘ χωρίς καμία επιβάρυνση για τον Έλληνα πολίτη. Υπενθύμισε τον ρόλο της Ελλάδας στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής με τρεις ελληνικές προτάσεις να υιοθετούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση: τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης, την κοινή προμήθεια εμβολίων και το ψηφιακό πιστοποιητικό Covid. Αναφέρθηκε στον μελλοντικό σχεδιασμό της Νέας Δημοκρατίας: ενίσχυση του ΕΣΥ με προσωπικό, 10.000 νέες προσλήψεις, αύξηση της δαπάνης κατά 9% από το Ταμείο Ανάκαμψης, 1,5 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση των Κέντρων Υγείας και των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών. Υπογράμμισε την έμφαση που θα δοθεί στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και τα κίνητρα για τον Προσωπικό Γιατρό. Είπε ότι 500 εκατ. ευρώ δρομολογούνται για προληπτικές εξετάσεις και αναφέρθηκε στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την παρουσία του ΕΣΥ σε όλη την επικράτεια, με υπηρεσίες τηλεϊατρικής και κινητές μονάδες υγείας στη νησιωτική χώρα και τις απομακρυσμένες περιοχές. Κλείνοντας, ο Aκης Σκέρτσος τόνισε ότι το βιβλίο του Βασίλη Κοντοζαμάνη είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο ημερολόγιο της εποχής και πρότεινε στον συγγραφέα να συνεχίσει να γράφει.