Έτος παραδόξων στοιχείων το 2015 για τη φαρμακευτική αγορά

Ως η πιο «περίεργη» μέχρι σήμερα χρονιά για την φαρμακευτική αγορά, αναμένεται να χαρακτηριστεί το 2015, καθώς όσο περνούν οι μέρες και αρχίζουν να αναλύονται τα δεδομένα για τον προηγούμενο χρόνο, διαπιστώνονται καταστάσεις, που το μόνο που επιβεβαιώνουν είναι τη λανθασμένη πολιτική η οποία ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα συμπεράσματα που προέκυψε από τη ανάλυση των στοιχείων της συνταγογράφησης, αφορά στην καθιέρωση της επιλογής φαρμάκου με βάση της δραστική ουσία. Σύμφωνα λοιπόν με πληροφορίες, τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ δείχνουν ότι μόνο 1 στους 5 ασθενείς που άλλαξαν θεραπεία λόγω της καθιέρωσης της συνταγογράφησης με βάση τη δραστική, παρέμεινε πιστός στο νέο φάρμακο! Οι υπόλοιποι 4 είτε επέστρεψαν στην παλιότερη θεραπεία τους, είτε επέλεξαν κάποιο άλλο φάρμακο με βάση την ίδια δραστική.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη δημιουργεί μεγάλο προβληματισμό καθώς το αλαλούμ αυτό με τις θεραπείες που αφορούν κυρίως ασθενείς με χρόνια νοσήματα, μπορεί να προκαλέσει σημαντικά θέματα όσον αφορά στη συμμόρφωση και τη ρύθμιση των ασθενών. Η δε επιστροφή των ασθενών μετά το «πείραμα» να αλλάξουν θεραπεία, δεν βοηθά ούτε στη μείωση της δαπάνης ούτε στη μείωση της συμμετοχής των ασθενών.
Να σημειώσουμε δε, ότι σύμφωνα με πληροφορίες, τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ δείχνουν επίσης ότι περίπου το 50% της συνταγογραφησης γίνεται με βάση τη δραστική και από αυτό το ποσό λιγότερο από το μισό κατευθύνεται σε γενόσημα.

Η πορεία της αγοράς
Μια άλλη σημαντική διάσταση των παράδοξων που σημειώθηκαν πέρυσι, αφορά στην πορεία των πωλήσεων της αγοράς. Όπως περιγράψαμε στο προηγούμενο Special Report (εδώ) το 2015 έκλεισε με την εξωνοσοκομειακή δαπάνη για φάρμακα να διαμορφώνεται στα περίπου 2,95 δις. ευρώ αυξημένη κατά περίπου 6% συνολικά. Όμως σε αυτή την πορεία την οποία μετρά η IMS δεν περιλαμβάνονται τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, οι πωλήσεις των οποίων κινήθηκαν ιδιαίτερα ανοδικά πέρυσι και ειδικά το δεύτερο εξάμηνο.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ διακινήθηκαν πέρυσι φάρμακα συνολικής αξίας 950 εκατ. ευρώ έναντι 845 εκατ. ευρώ το 2014. Από αυτά τα νοσοκομειακά σκευάσματα (1Α) είχαν πέρυσι αξία της τάξης των 260 εκατ. ευρώ έναντι περίπου 203 εκατ. ευρώ το 2014. Διαπιστώνεται δηλαδή ότι η αγορά τελικά αυξήθηκε σε όλες τις κατηγορίες. Πληροφορίες δε του healthmag.gr, σημειώνουν ότι η ανοδική τάση συντηρείται και κατά το πρώτο δίμηνο του 2016.

Η όλη αυτή πορεία, αποδίδεται στο γεγονός ότι η αγορά αφενός ενόψει της έκδοσης δελτίου τιμών το οποίο μπορεί μεν να εκδόθηκε αλλά φυσικά ίσχυσε από φέτος, αφετέρου λόγω της ανακοίνωση του rebate στα νοσοκομειακά φάρμακα, παρουσίασε σημαντικές στρεβλώσεις. Όλο αυτό βεβαίως έρχεται να “ισορροπήσει” μέσα από ένα υψηλό clawback και rebate που θα κυμανθεί μεταξύ 630-640 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα το rebate όγκου έχει διαμορφωθεί για το 2015 στα 300 εκατ. ευρώ έναντι 210 το 2014, ενώ το clawback εκτιμάται στα 340 έναντι περίπου 215. Βέβαια οι φαρμακευτικές έχουν ζητήσει να διορθωθεί κάποιο λάθος που έχουν εντοπίσει στο clawback του πρώτου εξαμήνου του 2015 και φτάνει τα περίπου 12 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ακόμη ότι οι βασικές αναλύσει που γίνονται, όπως υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς, δείχνουν πως σε καμία περίπτωση το clawback δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 200 εκατ. ευρώ, σε μία δαπάνη (ιδιωτική και δημόσια) η οποία είναι της τάξης των 4,2 δις. ευρώ.

Γενόσημα

Οι στρεβλώσεις στην αγορά αλλά και η αναποτελεσματικότητα των μέτρων, έχουν να κάνουν φυσικά και με τα γενόσημα. Υπήρξε αρχικά η εκτίμηση ότι από πλευράς αξίας τα γενόσημα απορροφούν περίπου το 20% της εξωοσοκομειακής αγοράς και το περίπου 25-26% του όγκου, τελικά η κατάσταση μάλλον δεν επιβεβαιώνεται. Μάλιστα εκτιμάται ότι το 2015 η αξία των συνταγογραφούμενων γενοσήμων μειώθηκε ενώ και από πλευράς όγκου δεν επιτεύχθηκε η εκτίμηση του 26%. Όπως έχουμε εξάλλου αναφέρει κατά καιρούς, η υποκατάσταση είθισται να μην ευνοεί τη συνταγογράφηση γενοσήμων.
Αντίθετα παρατηρήθηκε αύξηση στην κυκλοφορία των off patent σκευασμάτων, όταν το 2013-2014 υπήρξε συρρίκνωση. Ειδικότερα εκτιμάται ότι τα off patent από πλευράς αξίας φαίνεται να έφτασαν πέρυσι στο 30% από 25-27%, ενώ από πλευράς όγκου κινήθηκαν κοντά στο 60% έναντι περίπου 55%. Σ αυτό βέβαια μπορεί να συνέβαλε και η λήξη πατέντας κάποιων σκευασμάτων.

Υπενθυμίζουμε δε ότι μέσα στο 2016 αναμένονται δύο νέα δελτία τιμών με σημαντικές ανατιμολογήσεις καθώς θα χαμηλώσουν κι άλλο τα «μαξιλάρια» ασφαλείας που έχουν σήμερα τα γενόσημα και off patent φάρμακα. Σύμφωνα με πληροφορίες το Υπουργείο αισιοδοξεί να εξασφαλίσει περί τα 200 εκατ. ευρώ από τις συγκεκριμένες μειώσεις, ποσό το οποίο θα περιορίσει ανάλογα και το clawback. Κάτι τέτοιο όμως φαίνεται έως και αδύνατον, καθώς αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν διατηρηθούν και οι όγκοι στα φάρμακα όπως είναι σήμερα.