Για αλλαγή στο τοπίο της ελληνικής φαρμακευτικής αγοράς, κάνουν λόγο οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, καθώς οι επικείμενη ανατιμολόγηση αναμένεται να δημιουργήσει νέα δεδομένα, τα οποία και θα επηρεάσουν δραματικά την επιχειρηματική στρατηγική. Οι νέες τιμές των παλαιών φαρμάκων αναμένεται να καταρρεύσουν και με δεδομένο το γεγονός ότι αυτά αποτελούν σχεδόν το 70% της δραστηριότητας των επιχειρήσεων, είναι λογικό ο κύκλος εργασιών να συρρικνωθεί, ενώ δεν αποκλείονται και αθρόες αποσύρσεις σκευασμάτων, με ότι μπορεί αυτό να συνεπάγεται.
Η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί και όσον αφορά στην κάλυψη των ασθενών. Εάν η κυκλοφορία φτηνών και αξιόπιστων φαρμάκων σταματήσει λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής και διακίνησης, όπως είναι τα ελληνικά γενόσημα, τότε ο δρόμος για μη αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις θα είναι ανοικτός. Εξάλλου η «ιστορία» αυτή έχει επαναληφθεί και στο παρελθόν όταν εταιρείες-φαντάσματα εμφανίστηκαν στην ελληνική αγορά αμέσως μόλις έληγαν οι πατέντες κάποιων δημοφιλών φαρμάκων που είχαν σημαντική θέση στην αγορά. Δεν εξηγείται εξάλλου διαφορετικά, το γεγονός ότι στη χώρα φαίνεται από τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΦ να δραστηριοποιούνται πάνω από 420 εταιρείες, εκ των οποίων όμως σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70% αυτών, δεν έχουν συνολικά μερίδιο μεγαλύτερο του 5%.
Η φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα, μπορεί λοιπόν από τη μια μεριά να θεωρείται ότι είναι αρκετά συγκεντρωμένη σε κάποιους μεγάλους παίκτες, όμως σε αυτή δραστηριοποιούνται εκατοντάδες εταιρείες. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία της IMS, στην αγορά φαρμακείου, δηλαδή στα εξωνοσοκομειακά σκευάσματα, υπάρχει μία λίστα προμηθευτών που φτάνουν τους 507! Βέβαια κάποιες από αυτές δεν δραστηριοποιούνται στα αποζημιούμενα φάρμακα.
Από το σύνολο των εταιρειών αυτών, οι οποίες να επισημάνουμε ότι δεν έχουν φυσικά όλες έδρα στην Ελλάδα και τα σκευάσματά τους έρχονται στη χώρα μέσω αντιπροσώπων, το 2015 δεν πραγματοποίησαν πωλήσεις οι 160! Επίσης από τις 160 κάποιες πραγματοποίησαν απλά περιορισμένες πωλήσεις μερικών χιλιάδων συσκευασιών κυρίως το 2009, όταν σημειώθηκε και το ρεκόρ της φαρμακευτικής δαπάνης. Μάλιστα 70 εταιρείες που εμφανίζουν πωλήσεις το 2009 είναι «άφαντες» τη διετία 2014-15.
Θα πρέπει εδώ να διευκρινίσουμε ότι το σύνολο των εταιρειών αυτών σε απόλυτο νούμερο είχαν πολύ μικρό μερίδιο από πλευράς όγκου το οποίο ήταν λίγο χαμηλότερο του 1% των συνολικών συσκευασιών που διακινήθηκαν στην αγορά φαρμακείου, ενώ ο συνολικός τους τζίρος έφτανε στα μόλις 7,7 εκατ. ευρώ.
Πορεία Εννιαμήνου
Σύμφωνα με πληροφορίες σχετικά με την πορεία της φαρμακευτικής αγοράς, κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2015 και με βάση τους υπολογισμούς της IMS, οι πωλήσεις των φαρμακείων κινήθηκαν ανοδικά με ρυθμό της τάξης του 5-6%, από πλευράς όγκου. Τα στοιχεία αποδεικνύουν για ακόμη μία φορά την σχεδόν απόλυτη κυριαρχία των ξένων εταιρειών καθώς μεταξύ των πρώτων 20 επιχειρήσεων, οι οποίες πρωταγωνιστούν στις πωλήσεις σκευασμάτων στα φαρμακεία, μόλις δύο είναι ελληνικές (ELPEN και Uni Pharma). Σημειώνεται ότι οι 20 αυτές εταιρείες κατέχουν μερίδιο της τάξης του 64%.
Όσον αφορά στις πωλήσεις των εταιρειών με βάση την αξία τους, οι 20 πρώτες εταιρείες έχουν μερίδιο της τάξης του 65% και ανάμεσα σε αυτές εντοπίζεται μόλις μία ελληνική εταιρεία η ELPEN.
Συνολικά φαίνεται, ότι στους εννέα μήνες τους 2015, πωλήσεις πραγματοποίησαν περίπου 350 εταιρείες, με συνολικό τζίρος σε τιμές χονδρικής περίπου 2 δις. ευρώ. Από τις εταιρείες αυτές, οι 40 μεγαλύτερες, από πλευράς πωλήσεων, κάλυψαν το 80%. Οι εταιρείες αυτές το εν λόγω διάστημα είχαν πωλήσεις άνω των 10 εκατ. ευρώ έκαστη, ενώ μόλις 10 είναι ελληνικών συμφερόντων.
Η άνοδος των πωλήσεων πάντως φαίνεται ότι είναι και αυτή που προβληματίζει την Ελληνική Κυβέρνηση όσον αφορά στη δαπάνη. Βέβαια με τον κλειστό προϋπολογισμό των 2 δις. ευρώ για φάρμακα σε ετήσια βάση, αυτό προβληματίζει περισσότερο τις ίδιες τις εταιρείες, οι οποίες θα κληθούν να καλύψουν την υπέρβαση αυτή με clawback που πιθανόν να φτάσει έως και τα 600 εκατ. ευρώ για φέτος.
Όμως το καυτό θέμα των ημερών εξακολουθεί να παραμένει η ανατιμολόγηση των φαρμάκων και το τι μέλλει γενέσθαι με τις τιμές αναφοράς για την τιμολόγηση των ελληνικών γενοσήμων. Όπως σημειώσαμε και προηγουμένως, οι ελληνικές εταιρείες έχουν ιδιαίτερα μικρό μερίδιο στην συνταγογράφηση και οποιαδήποτε περεταίρω μείωση των τιμών θα δυσχεράνει την δραστηριότητά τους. Παράλληλα υπάρχει σημαντικό ενδεχόμενο να γεννηθεί ένας αθέμιτος ανταγωνισμός από εισαγόμενα γενόσημα.
Την ίδια στιγμή και η μείωση των off patent φαρμάκων δημιουργεί ενδεχόμενα στρεβλής υποκατάστασης, όπως έχει διαφανεί και στο πρόσφατο παρελθόν, όπως μάλιστα αναλύσαμε με στοιχεία στο προηγούμενο special report (εδώ)