Τον συνολικό τζίρο του 2014 φαίνεται ότι …δεν έχουν εισπράξει οι προμηθευτές Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων, καθώς όπως προκύπτει από έρευνα επί των οικονομικών μεγεθών των εταιρειών του κλάδου, οι οφειλές προς τις εταιρείες αυτές ξεπερνούν τις συνολικές πωλήσεις που πραγματοποίησαν πέρυσι. Μάλιστα οι εκπρόσωποι του κλάδου σημειώνουν πως η κατάσταση έχει χειροτερεύσει φέτος καθώς από τη μια έχουν περιοριστεί περαιτέρω οι πωλήσεις αφετέρου οι πληρωμές έχουν «παγώσει» λόγω των capital controls αλλά και των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας, Επίσης η υπογραφή του νέου μνημονίου και το «άνοιγμα» της στρόφιγγας για νέο δάνειο, δεν άλλαξε τις συνθήκες αποπληρωμών καθώς ο σχεδιασμός για την εξόφληση των υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους προμηθευτές προβλέπει αποπληρωμές σταδιακά και κυρίως προς το τέλος του 2016.
Ειδικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία συγκέντρωσε το healthmag.gr, προκύπτει ότι οι εταιρείες του κλάδου Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων το 2014 παρουσίασαν περαιτέρω υποχώρηση κύκλου εργασιών, μειωμένα κέρδη και διατήρηση των απ αιτήσεων σε υψηλά επίπεδα.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με τα συνολικά μεγέθη 39 εταιρειών οι οποίες αποτελούν το 65% περίπου της αγοράς και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι μεγαλύτερες του κλάδου, οι συνολικές πωλήσεις διαμορφώθηκαν το 2014 στα 580 εκατ. ευρώ ελαφρώς χαμηλότερα έναντι του 2014, ενώ τα κέρδη ήταν περίπου 24 εκατ. ευρώ, ήτοι 50% μειωμένα. Την ίδια στιγμή οι απαιτήσεις των εταιρειών δηλαδή οι οφειλές προς αυτές, φτάνουν τα 600 εκατ. ευρώ όσες δηλαδή και το 2013. Σημειώνεται δε πως σε αυτές τις οφειλές δεν περιέχονται και ομόλογα τα οποία έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους οι εταιρείες έναντι παλιών πληρωμών μέχρι το 2009 τα οποία βέβαια έχουν απομειωθεί και λόγω PSI.
Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι ο κλάδος παρουσιάζει σημαντική διασπορά από πλευράς επιχειρήσεων, λόγω του μεγάλου αριθμού των προϊόντων. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί οι 39 εταιρείες τις οποίες αναφέρουμε να συγκεντρώνουν το μεγάλο κομμάτι της αγοράς, αλλά υπάρχουν άλλες τουλάχιστον 150 επιχειρήσεις με μικρούς τζίρους οι οποίες και αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα ρευστότητας.
Στην Ελλάδα ο εκτιμώμενος κύκλος εργασιών ιατροτεχνολογικών προϊόντων εκτιμάται στο 1 δισ. ευρώ, όμως ο κλάδος τα τελευταία 4 χρόνια παρουσιάζει μεγάλη πτώση η οποία οφείλεται στις υπέρογκες οφειλές των δημόσιων νοσοκομείων αλλά και του ιδιωτικού τομέα οι οποίες έχουν αυξητική τάση τον τελευταίο χρόνο, και ως εκ τούτου σήμερα δεν υπάρχει παρά ελάχιστη εγχώρια παραγωγή.
Παρ’ όλα αυτά οι ελληνικές εταιρείες (εμπορικές και παραγωγικές) έχουν καταφέρει ν’ απασχολούν πάνω από 5.000 εργαζόμενους υψηλής επιστημονικής κατάρτισης.
Έρευνα ICAP
Όπως επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Senior Consultant της Διεύθυνσης Οικονομικών Κλαδικών Μελετών της ICAP GROUP, ο οποίος επιμελήθηκε μια σχετική κλαδική μελέτη, η εγχώρια αγορά (αξία πωλήσεων σε τιμές χονδρικής) των ιατροτεχνολογικών προϊόντων γνώρισε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης κατά την περίοδο 1995-2009, σημειώνοντας μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 12% και διαμορφώθηκε στα 2.033,7 εκατ. ευρώ το 2009. Από το 2010, ωστόσο, η εικόνα του κλάδου διαφοροποιήθηκε ριζικά, με το αντίστοιχο μέγεθος αγοράς να καταγράφει σταθερά πτωτική πορεία, ο δε ρυθμός μείωσης ήταν ιδιαίτερα έντονος την τριετία 2010-2012. Με βάση την πρωτογενή έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την ICAP σε σημαντικό αριθμό εταιρειών του κλάδου και φορέων της αγοράς, κατά το 2014, το συνολικό μέγεθος της αγοράς προβλέπεται να κυμανθεί σε επίπεδα της τάξης των 850 εκατ. ευρώ, εμφανίζοντας μείωση 4,6% σε σχέση με το 2013. Παράγοντες του κλάδου επισημαίνουν ότι τη διετία 2013-2014 παρατηρήθηκε σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού μείωσης στην εγχώρια αγορά ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Να σημειωθεί ακόμη πως την περίοδο 2010-2014 η αγορά κατέγραψε μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης της τάξης του 14%.
Η μείωση αυτή κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών οφείλεται στην επιβολή συνδυασμού μέτρων από πλευράς του δημοσίου τομέα, με στόχο το δραστικό περιορισμό των δημοσίων δαπανών υγείας, με σκοπό την τήρηση των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας.
Μείωση επίσης καταγράφεται και στη ζήτηση των προϊόντων από τον ιδιωτικό τομέα (ιδιωτικές κλινικές, κ.λπ.), καθώς η γενικότερη οικονομική κρίση είχε ως αποτέλεσμα ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια της ύφεσης, τη μείωση της προσέλευσης ασθενών για νοσηλεία στην πλειονότητα των ιδιωτικών κλινικών και στροφή μέρους των ασθενών προς τα δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα. Παράλληλα η καθυστέρηση του ΕΟΠΥΥ αλλά και τα μέτρα clawback και rebate στις κλινικές, περιόρισαν τη ρευστότητα των τελευταίων οι οποίες επίσης καθυστερούν τις εξοφλήσεις προς τους προμηθευτές.
Διάρθρωση Αγοράς
Όσον αφορά την κατανομή της αγοράς, ο δημόσιος τομέας απορροφά διαχρονικά ποσοστό μεταξύ 65%-70% των συνολικών πωλήσεων ιατροτεχνολογικών προϊόντων.
Οι ιδιωτικοί όμιλοι παροχής υπηρεσιών υγείας τα προηγούμενα έτη εμφάνισαν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, πραγματοποιώντας παράλληλα αξιόλογες επενδύσεις, ιδιαίτερα στην αγορά νέου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού.
Διάρθρωση της αγοράς
Δεδομένου του μεγάλου αριθμού των ιατροτεχνολογικών προϊόντων, είναι εξαιρετικά δυσχερής η ακριβής εκτίμηση της κατανομής του μεγέθους της αγοράς σε κατηγορίες, σημειώνει ο κ. Παλαιολόγος.
Ωστόσο, με βάση την έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων του κλάδου εκτιμάται ότι το μεγαλύτερο μερίδιο της εγχώριας αγοράς ιατροτεχνολογικών προϊόντων καλύπτεται από την κατηγορία των In Vitro Διαγνωστικών Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων με 25% και ακολουθεί η κατηγορία του αναλώσιμου υγειονομικού υλικού, η οποία εκτιμάται ότι κάλυψε το 13% .
Όπως σημειώνει ο πρόεδρος του ΣΕΙΒ ( Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Ιατροτεχνολογικών και Βιοτεχνολογικών Προϊόντων) κ. Παύλος Αρναούτης, εάν λάβει κανείς υπόψη ότι ήδη τα νοσοκομεία χρωστούν περί το 1,5 δις ευρώ από το 2012, τότε αντιλαμβάνεται κανείς ότι η κατάσταση δεν είναι απλά οριακή αλλά απελπιστική. Βεβαίως υπάρχει η απόφαση τους υπουργού υγείας κ Κουρουμπλή για τις εξωσυμβατικές προμήθειες η οποία βοηθά τους παρέδρους να ξεμπλέξουν ληξιπρόθεσμες πληρωμές και τιμολόγια, ωστόσο σύμφωνα με τον κ. Αρναούτη, η προεκλογική περίοδος και πάλι, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για τακτικές πληρωμές, παρά τις αποφάσεις.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πάντα από τις αρχές Ιουλίου και τα capital controls εξαιτίας της τραπεζικής αργίας, γεγονός που δημιουργεί έναν ακόμη ασφυκτικό κλοιό, στις επιχειρήσεις.
Να σημειωθεί, ότι πλέον οι περισσότερες τράπεζες έχουν δημιουργήσει σχετικές Επιτροπές έγκρισης των προϊόντων από το εξωτερικό, κίνηση την οποία ο κ. Αρναούτης, χαρακτηρίζει καλύτερη από το προηγούμενο καθεστώς όπου υπήρχε μία Επιτροπή Εγκρίσεων τραπεζικών Συναλλαγών υπό την ομπρέλα της τράπεζας της Ελλάδος. Ωστόσο το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν καθυστερήσεις στις εγκρίσεις, περί τις 15 ημέρες.