Ο καρκίνος εμφανίζεται όταν γενετικές μεταλλάξεις προκαλούν ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε όργανο ή ιστό του σώματος. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η πάθηση αυτή είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Ενώ ο καρκίνος προσβάλλει συνήθως άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω, μελέτες δείχνουν ότι, από τη δεκαετία του 1990, η συχνότητα εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου αυξάνεται μεταξύ των ατόμων ηλικίας κάτω των 50 ετών σε πολλά μέρη του κόσμου.
Οι καρκίνοι που εκδηλώνονται σε πρώιμο στάδιο ενέχουν υψηλότερο κίνδυνο μακροπρόθεσμων προβλημάτων υγείας, όπως υπογονιμότητα, καρδιαγγειακές παθήσεις και δευτερογενείς καρκίνους καθώς και παρενέργειες από τη θεραπεία του καρκίνου.
Η κατανόηση των παραγόντων κινδύνου για τους καρκίνους πρώιμης έναρξης θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη, την έγκαιρη ανίχνευση και τη θεραπεία τους.
Πρόσφατα, ερευνητές πραγματοποίησαν μια ανασκόπηση διαφόρων μελετών για να προσδιορίσουν πιθανούς παράγοντες κινδύνου για καρκίνο πρώιμης έναρξης.
Σημείωσαν ότι οι παράγοντες του τρόπου ζωής στην αρχή της ζωής, όπως η διατροφή, η παχυσαρκία και η περιβαλλοντική έκθεση, μπορεί να συμβάλλουν στον κίνδυνο καρκίνου πρώιμης έναρξης.
Ο Dr. Andrew K. Dingwall, καθηγητής βιολογίας του καρκίνου και παθολογίας και εργαστηριακής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Loyola, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε:
“Ένα πλεονέκτημα από αυτού του είδους την ανάλυση είναι ότι παρέχει την ευκαιρία να συμμετάσχουμε σε πιο στοχευμένες συζητήσεις με στόχο την αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων στην υγεία, οι οποίες μπορεί να έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία στις εν λόγω πληγείσες κοινότητες”.
“Η μελέτη παρέχει [μια ουσιαστική] άποψη σχετικά με τον αντίκτυπο που μπορεί να διαδραματίζουν η διατροφή, η άσκηση και το περιβάλλον στην ανάπτυξη καρκίνων πρώιμης έναρξης”.
– Dr. Andrew K. Dingwall
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Clinical Oncology.
Οι τύποι καρκίνου που μελετήθηκαν
Για την ανασκόπηση, οι ερευνητές ανέλυσαν αρχικά παγκόσμια δεδομένα από τα έτη 2000 έως 2012 σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης 14 τύπων καρκίνου που έχουν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης σε ενήλικες κάτω των 50 ετών. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
-καρκίνος του μαστού
-καρκίνος του παχέος εντέρου
-καρκίνος του ενδομητρίου
-καρκίνος του οισοφάγου
-καρκίνος κεφαλής και τραχήλου
-καρκίνος των νεφρών
-πολλαπλό μυέλωμα
-καρκίνος του παγκρέατος
-καρκίνος του προστάτη
-καρκίνος του στομάχου
-καρκίνος του θυρεοειδούς
Στη συνέχεια οι ερευνητές εξέτασαν μελέτες που διερευνούσαν πιθανούς παράγοντες κινδύνου για καρκίνους, παράλληλα με τη βιβλιογραφία που περιγράφει τα κλινικά και βιολογικά χαρακτηριστικά των όγκων των καρκίνων πρώιμης και μεταγενέστερης εμφάνισης.
Αναγνώρισαν ότι η αυξημένη επίπτωση του καρκίνου πρώιμης έναρξης μπορεί να συνδέεται εν μέρει με την αυξημένη συμμετοχή στον προσυμπτωματικό έλεγχο. Έγραψαν, ωστόσο, ότι και άλλοι παράγοντες είναι πιθανό να ευθύνονται επίσης.
Τρόπος ζωής και εμφάνιση καρκίνου
Αφού ανέλυσαν βιβλιογραφικά δεδομένα, σημείωσαν ότι τα αυξανόμενα στοιχεία υποδηλώνουν, ότι μπορεί να υπάρχουν διαστήματα αρκετών δεκαετιών μεταξύ της αρχικής κυτταρικής βλάβης και της κλινικής ανίχνευσης του καρκίνου.
Σημείωσαν επίσης ότι οι αυξήσεις στον καρκίνο πρώιμης εμφάνισης συσχετίζονται με τις αυξανόμενες τάσεις του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της πιο δυτικοποιημένης διατροφής, του τρόπου ζωής και του περιβάλλοντος.
Επεσήμαναν παράλληλα, ότι αυτές οι αλλαγές, οι οποίες ξεκίνησαν στα μέσα του 20ού αιώνα, μπορεί να επηρέασαν τη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου πρώιμης έναρξης από τη δεκαετία του 1990, καθώς οι επιπτώσεις τους θα χρειάζονταν χρόνο για να συσσωρευτούν.
Οι παράγοντες του τρόπου ζωής που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου περιλαμβάνουν:
- Διατροφή υψηλή σε κορεσμένα λίπη, κόκκινο κρέας, επεξεργασμένο κρέας, ζάχαρη και εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά χαμηλή σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και φυτικές ίνες
- Χαμηλότερα ποσοστά θηλασμού και αυξημένη κατανάλωση γάλακτος τύπου
- Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ
- Καπνιστικές συνήθειες, συμπεριλαμβανομένων των προσωπικών συνηθειών και του παθητικού καπνίσματος ή της έκθεσης στον καπνό κατά τη διάρκεια της κύησης
- Μειωμένος ύπνος των παιδιών λόγω των φωτεινών σημάτων, κατά τη διάρκεια της νύχτας
- Νυχτερινή εργασία σε βάρδιες, καθώς αυτή αυξάνει τη συχνότητα εμφάνισης παραγόντων κινδύνου καρκίνου, όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης
- Αναπαραγωγικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης ηλικίας εμμηναρχής, του μειωμένου αριθμού γεννήσεων, της αυξημένης ηλικίας κατά την πρώτη και την τελευταία γέννηση και της αυξημένης χρήσης αντισυλληπτικών από το στόμα
- Σωματική αδράνεια και καθιστική ζωή
Οι ερευνητές έγραψαν ακόμη ότι οκτώ από τους 14 καρκίνους που μελετήθηκαν σχετίζονται με το πεπτικό σύστημα, υποδεικνύοντας τη σημασία του στοματικού και εντερικού μικροβιώματος στον κίνδυνο καρκίνου.
Συγκεκριμένα, τόνισαν τη διατροφή, τους παράγοντες του τρόπου ζωής και την υψηλότερη χρήση αντιβιοτικών, ως παράγοντες που επηρεάζουν το μικροβίωμα και αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου.
Ο ρόλος του περιβάλλοντος
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης καρκίνου σε πρώιμη ηλικία πιθανότατα συνδέονται με περιβαλλοντικές εκθέσεις στην πρώιμη ζωή και τη νεαρή ενήλικη ζωή από τα μέσα του 20ου αιώνα και μετά.
Ο δρ Tomotaka Ugai, ερευνητής παθολογίας στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, δήλωσε ότι η μελέτη έχει ορισμένους περιορισμούς.
“Ένας περιορισμός αυτής της μελέτης είναι ότι δεν είχαμε επαρκή στοιχεία από χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος για να προσδιορίσουμε τις τάσεις της επίπτωσης του καρκίνου κατά τη διάρκεια των δεκαετιών. Ελπίζουμε να συνεχίσουμε αυτή την έρευνα συλλέγοντας περισσότερα δεδομένα και συνεργαζόμενοι με διεθνή ερευνητικά ινστιτούτα για την καλύτερη παρακολούθηση των παγκόσμιων τάσεων”, δήλωσε.
“Ένας άλλος περιορισμός είναι η ανεπάρκεια διαχρονικών μελετών κοορτής με δεδομένα σχετικά με τις εκθέσεις στην πρώιμη ζωή και τα βιολογικά δείγματα. Χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμες επενδύσεις και δεσμεύσεις για τέτοιες μελέτες κοορτής”, σημείωσε.