Κάλεσμα αφύπνισης του ΠΟΥ σε όλες τις χώρες να ενισχύσουν τις υπηρεσίες και την υποστήριξη ψυχικής υγείας
Τον πρώτο χρόνο της πανδημίας COVID-19, ο παγκόσμιος επιπολασμός του άγχους και της κατάθλιψης αυξήθηκε κατά 25%, σύμφωνα με επιστημονική ενημέρωση που δόθηκε στη δημοσιότητα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Η σύντομη έκθεση επισημαίνει επίσης ποιος έχει πληγεί περισσότερο και συνοψίζει την επίδραση της πανδημίας στη διαθεσιμότητα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και πώς αυτό έχει αλλάξει κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Οι ανησυχίες σχετικά με πιθανές αυξήσεις των συνθηκών ψυχικής υγείας είχαν ήδη ωθήσει το 90% των χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα να συμπεριλάβουν την ψυχική υγεία και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη στα σχέδιά τους για την αντιμετώπιση του COVID-19, αλλά παραμένουν μεγάλα κενά και ανησυχίες.
«Οι πληροφορίες που έχουμε τώρα για τον αντίκτυπο του COVID-19 στην ψυχική υγεία του κόσμου είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου», δήλωσε ο Δρ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ. «Αυτό είναι ένα κάλεσμα αφύπνισης προς όλες τις χώρες να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στην ψυχική υγεία και να κάνουν καλύτερη δουλειά για την υποστήριξη της ψυχικής υγείας των πληθυσμών τους».
Πολλαπλοί παράγοντες στρες
Μια σημαντική εξήγηση για την αύξηση είναι το άνευ προηγουμένου άγχος που προκαλείται από την κοινωνική απομόνωση που προκύπτει από την πανδημία. Συνδέονταν με αυτό οι περιορισμοί στην ικανότητα των ανθρώπων να εργάζονται, να αναζητούν υποστήριξη από αγαπημένα τους πρόσωπα και να συμμετέχουν στις κοινότητές τους.
Η μοναξιά, ο φόβος της μόλυνσης, η ταλαιπωρία και ο θάνατος για τον εαυτό και τα αγαπημένα τους πρόσωπα, τη θλίψη μετά το πένθος και τις οικονομικές ανησυχίες έχουν επίσης αναφερθεί ως στρεσογόνοι παράγοντες που οδηγούν σε άγχος και κατάθλιψη. Μεταξύ των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, η εξάντληση έχει αποτελέσει σημαντικό έναυσμα για αυτοκτονική σκέψη.
Οι νέοι και οι γυναίκες έχουν πληγεί περισσότερο
Η σύντομη έκθεση, η οποία ενημερώνεται από μια ολοκληρωμένη ανασκόπηση των υφιστάμενων στοιχείων σχετικά με τον αντίκτυπο του COVID-19 στην ψυχική υγεία και τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, και περιλαμβάνει εκτιμήσεις από την τελευταία μελέτη για την παγκόσμια επιβάρυνση των ασθενειών, δείχνει ότι η πανδημία έχει επηρεάσει την ψυχική υγεία των νέους και ότι διατρέχουν δυσανάλογα κίνδυνο αυτοκτονικών και αυτοτραυματιστικών συμπεριφορών. Υποδεικνύει επίσης ότι οι γυναίκες έχουν επηρεαστεί περισσότερο από τους άνδρες και ότι τα άτομα με προϋπάρχουσες σωματικές παθήσεις, όπως άσθμα, καρκίνος και καρδιακές παθήσεις, είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν συμπτώματα ψυχικών διαταραχών.
Τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι τα άτομα με προϋπάρχουσες ψυχικές διαταραχές δεν φαίνεται να είναι δυσανάλογα ευάλωτα στη μόλυνση από τον COVID-19. Ωστόσο, όταν αυτοί οι άνθρωποι μολύνονται, είναι πιο πιθανό να υποστούν νοσηλεία, σοβαρή ασθένεια και θάνατο σε σύγκριση με άτομα χωρίς ψυχικές διαταραχές. Τα άτομα με πιο σοβαρές ψυχικές διαταραχές, όπως οι ψυχώσεις, και οι νέοι με ψυχικές διαταραχές, κινδυνεύουν ιδιαίτερα.
Κενά στη φροντίδα
Αυτή η αύξηση του επιπολασμού των προβλημάτων ψυχικής υγείας συνέπεσε με σοβαρές διαταραχές στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας, αφήνοντας τεράστια κενά στη φροντίδα για όσους τη χρειάζονται περισσότερο. Για μεγάλο μέρος της πανδημίας, οι υπηρεσίες για ψυχικές, νευρολογικές καταστάσεις και καταστάσεις χρήσης ουσιών ήταν οι πιο διαταραγμένες μεταξύ όλων των βασικών υπηρεσιών υγείας που αναφέρθηκαν από τα κράτη μέλη του ΠΟΥ. Πολλές χώρες ανέφεραν επίσης σημαντικές διαταραχές στις υπηρεσίες που σώζουν ζωές για την ψυχική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης των αυτοκτονιών.
Μέχρι το τέλος του 2021 η κατάσταση είχε βελτιωθεί κάπως, αλλά σήμερα πάρα πολλοί άνθρωποι δεν έχουν τη δυνατότητα να λάβουν τη φροντίδα και την υποστήριξη που χρειάζονται τόσο για προϋπάρχουσες όσο και για πρόσφατα αναπτυγμένες παθήσεις ψυχικής υγείας.
Δράση του ΠΟΥ και της χώρας
Από τις πρώτες μέρες της πανδημίας, ο ΠΟΥ και οι συνεργάτες του έχουν εργαστεί για να αναπτύξουν και να διαδώσουν πόρους σε πολλές γλώσσες και μορφές για να βοηθήσουν διαφορετικές ομάδες να αντιμετωπίσουν και να ανταποκριθούν στις επιπτώσεις του COVID-19 στην ψυχική υγεία. Για παράδειγμα, ο ΠΟΥ δημιούργησε ένα βιβλίο με παραμύθια για παιδιά 6-11 ετών, το My Hero is You, τώρα διαθέσιμο σε 142 γλώσσες και 61 προσαρμογές πολυμέσων, καθώς και μια εργαλειοθήκη για την υποστήριξη ηλικιωμένων, διαθέσιμη σε 16 γλώσσες.
Ταυτόχρονα, ο Οργανισμός έχει συνεργαστεί με εταίρους, συμπεριλαμβανομένων άλλων φορέων των Ηνωμένων Εθνών, διεθνών μη κυβερνητικών οργανισμών και των Εταιρειών του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου, για να ηγηθεί μιας διυπηρεσιακής ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής αντίδρασης στον COVID-19. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, ο ΠΟΥ εργάστηκε επίσης για να προωθήσει την ενσωμάτωση της ψυχικής υγείας και της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε όλες τις πτυχές της παγκόσμιας ανταπόκρισης.
Τα κράτη μέλη του ΠΟΥ έχουν αναγνωρίσει τον αντίκτυπο του COVID-19 στην ψυχική υγεία και αναλαμβάνουν δράση. Η πιο πρόσφατη παλμική έρευνα του ΠΟΥ σχετικά με τη συνέχεια των βασικών υπηρεσιών υγείας έδειξε ότι το 90% των χωρών εργάζονται για την παροχή ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης τόσο σε ασθενείς με COVID-19 όσο και σε όσους ανταποκρίνονται. Επιπλέον, στην περσινή Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, οι χώρες τόνισαν την ανάγκη ανάπτυξης και ενίσχυσης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης ως μέρος της ενίσχυσης της ετοιμότητας, της ανταπόκρισης και της ανθεκτικότητας στον COVID-19 και μελλοντικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία. Υιοθέτησαν το επικαιροποιημένο Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την Ψυχική Υγεία 2013-2030, το οποίο περιλαμβάνει δείκτη ετοιμότητας για ψυχική υγεία και ψυχοκοινωνική υποστήριξη σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία.