Τι είναι η Ηλεκτροπόρωση
Η Ηλεκτροπόρωση (Electroporation) είναι μια επαναστατική μέθοδος χημειοθεραπείας για καρκίνους που έχουν προσβάλει το δέρμα. Είναι ένας συνδυασμός:
α) Χημειοθεραπείας που εγχέεται εντός του όγκου ή στην κυκλοφορία του αίματος
β) Χρήσης ηλεκτρικών παλμών συγκεκριμένης και ελεγχόμενης δοσολογίας, όπου ο χημειοθεραπευτικός παράγοντας εισχωρεί στα καρκινικά κύτταρα μέσω της διαδικασίας της ηλεκτροπόρωσης. Ειδικά ηλεκτρόδια μεταδίδουν τους ηλεκτρικούς παλμούς στον όγκο και αλλάζουν το εξωτερικό στρώμα του καρκινικού κυττάρου (μεμβράνη) με αποτέλεσμα να καθιστά ευκολότερη την εισαγωγή τουχημειοθεραπευτικού παράγοντα (μπλεομυκίνη) μέσα στα καρκινικά κύτταρα.
Ουσιαστικά η Ηλεκτροπόρωση είναι η τοπική ενίσχυση της ενδογενούς αντινεοπλασματικής δράσης χημειοθεραπευτικών ουσιών, υψηλής κυτταροτοξικότητας αλλά μηδενικής ή χαμηλής κυτταρικής διαπερατότητας, μέσω της εφαρμογής σύντομων και έντονων ηλεκτρικών παλμών με ειδικά ηλεκτρόδια.
Τύποι καρκίνου του δέρματος που η ηλεκτροπόρωση μπορεί να θεραπεύσει
Η ηλεκτροπόρωση χρησιμοποιείται για καρκίνους που αναπτύχθηκαν ή έχουν εξαπλωθεί στο δέρμα και στα μαλακά μόρια σε διαφορετικά σημεία του σώματος. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Επιθηλιακών δερματικών όγκων (βασικοκυτταρικού και ακανθοκυτταρικού καρκινώματος
- Αγγειακών κακοήθων όγκων (σάρκωμα Kaposi)
- Δερματικών μεταστάσεων μελανώματος
- Δερματικών μεταστάσεων όγκων εσωτερικών οργάνων
Σε αρκετές περιπτώσεις οι βλάβες αυτές εμφανίζονται με εξελκώσεις και νευροπαθητικό πόνο και επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Η Ηλεκτροπόρωση έχει εγκριθεί από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Φροντίδας Αριστείας (NICE- NationalInstituteforHealthandCareExcellence) του Ηνωμένου Βασιλείου ως θεραπεία για να ανακουφίσει τα συμπτώματα στα άτομα με καρκίνο στο δέρμα, τα μαλακά μόρια και άλλους ιστούς. Μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο των συμπτωμάτων, όταν οι ασθενείς δεν ανταποκρίνονται σε άλλες θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία.
Πώς εφαρμόζεται;
Η Ηλεκτροπόρωση στα περισσότερα κέντρα πραγματοποιείται στην αίθουσα κλινικής μιας ημέρας (ODC) και υπό τοπική αναισθησία, ενώ στη συνέχεια οι ασθενείς δεν χρειάζονται νοσηλεία. Κατά την επέμβαση, γίνεται ενδοφλέβια έγχυση μιας χημειοθεραπευτικής ουσίας (Μπλεομυκίνη) και στη συνέχεια τα ειδικά ηλεκτρόδια (βελόνες) τοποθετούνται στην περιοχή της βλάβης και αρχίζει η διαδικασία της χορήγησης των ηλεκτρικών ώσεων από εξειδικευμένο ιατρό. Οι ηλεκτρικοί παλμοί προέρχονται από μια ειδική συσκευή (ePORE,MiraiMedical). Ο ιατρός τοποθετεί το ειδικό ηλεκτρόδιο (CUTIS,MiraiMedical)πάνω στις περιοχές του δέρματος με τις καρκινικές βλάβες για συγκεκριμένο χρόνο και σε συγκεκριμένο βάθος και κατανομή. Η επέμβαση έχει διάρκεια περίπου 30 λεπτών.
Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της Ηλεκτροπόρωσης:
- Διατηρεί τη λειτουργικότητα των οργάνων και των γειτνιαζόντων υγιών ιστών, μιας και προστατεύει την δομή των αγγείων, νεύρων, κλπ. τα οποία διηθούνται από τον όγκο και καθιστούν την εκτομή αδύνατη.
- Είναι καλά ανεκτή από τον ασθενή με ελάχιστες αναφορές ανεπιθύμητων παρενεργειών ή επιπλοκών, που του επιτρέπει άμεση ανάρρωση.
- Εφαρμόζεται με τοπική αναισθησία και δεν απαιτείται νοσηλεία.
- Είναι αποτελεσματική και σε περιοχές που ήδη έχουν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία.
- Εφαρμόζεται σε ανεγχείρητους όγκους που αδυνατεί και η χημειοθεραπεία να δράσει αποτελεσματικά
- Έχει αποδειχτεί βιβλιογραφικά η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα και για τις εν τω βάθει νεοπλασίες, όπως του γαστρεντερικού (οισοφάγος, παχύ έντερο) με τη χρήση καταλλήλων ηλεκτροδίων ανά περίσταση.
- Εφαρμόζεται με ηλεκτρικούς παλμούς σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία, όπου δια μέσου αυξημένης εισροής ουσιών (λόγω της τροποποιημένης διαπερατότητας των κυτταρικών μεμβρανών), ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Ο συνδυασμός με ασβέστιο είναι επίσης μια εξαιρετικά ελπιδοφόρα περιοχή για χρήση με ηλεκτροπόρωση. Σε πρόσφατη διπλή τυφλή μελέτη τυχαιοποιημένης φάσης II σε ασθενείς με δερματικές μεταστάσεις διαπιστώθηκε ότι το ασβέστιο σε συνδυασμό με την ηλεκτροπόρωση είναι ασφαλές και έχει παρόμοιο ποσοστό απόκρισης με τη χημειοθεραπευτική ουσία (μπλεομυκίνη).
Τι δείχνουν οι μελέτες για την Ηλεκτροπόρωση
Μέχρι στιγμής, οι ερευνητές έχουν χρησιμοποιήσει την Ηλεκτροπόρωση για τον έλεγχο των συμπτωμάτων του μεταστατικού καρκίνου στο δέρμα, όταν οι άλλες θεραπείες έχουν αποτύχει ή δεν μπορούν να εφαρμοστούν για διάφορους λόγους. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά και σε ορισμένες περιπτώσεις ασθενών εντυπωσιακά. Σε αρκετές περιπτώσεις και στο συνολικό 75% των ασθενών υπάρχει θετική ανταπόκριση στη θεραπεία τις πρώτες κιόλας δύο εβδομάδες (45% πλήρη ανταπόκριση και 30% μερική ανταπόκριση).