Τα αντικαταθλιπτικά είναι από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα στις Ηνωμένες Πολιτείες και συχνά συνταγογραφούνται για μακροχρόνια χρήση. 1 Ωστόσο, υπάρχουν πιθανές μακροπρόθεσμες επιδράσεις των αντικαταθλιπτικών στον εγκέφαλο και το σώμα, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν συναισθηματικό μούδιασμα, σεξουαλικά προβλήματα, αύξηση βάρους, μειωμένα θετικά συναισθήματα και/ή σκέψεις αυτοκτονίας. Ενώ αυτή η κατηγορία φαρμάκων έχει το όνομά της από μια μεμονωμένη πάθηση, τα φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία μιας μεγάλης ποικιλίας ασθενειών εκτός από τη μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, συμπεριλαμβανομένων:
- Διαταραχή υπερφαγίας
- Διπολικές διαταραχές
- Βουλιμία
- Παιδική ενούρηση
- Ινομυαλγία
- Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή και κοινωνική αγχώδης διαταραχή
- Μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα/Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (ME/CFS)
- Νευροπάθεια (πόνος από κατεστραμμένα νεύρα, συμπεριλαμβανομένης της διαβητικής νευροπάθειας)
- Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)
- Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD)
- Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (PMS)
Εκτεταμένες μελέτες διενεργούνται σπάνια προτού ένα φάρμακο λάβει έγκριση για χρήση, επομένως τα φάρμακα μπορεί να υπάρχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν αρχίσουμε να έχουμε μια σαφή εικόνα του τι μπορεί να συμβεί μετά από χρόνια συνεχούς χρήσης.
Ευτυχώς, το σύνολο της βιβλιογραφίας για τη μακροχρόνια χρήση αντικαταθλιπτικών αυξάνεται και κατανοούμε καλύτερα τον αντίκτυπό τους σε εμάς.
Μακροπρόθεσμες Επιδράσεις των Αντικαταθλιπτικών
Το 2016, το ιατρικό περιοδικό Patient Preference and Aderence δημοσίευσε μια εργασία που εξέταζε τι είχαν να πουν οι άνθρωποι που παίρνουν αντικαταθλιπτικά μακροχρόνια για τις παρενέργειες που έχουν δει. Συνολικά, είπαν ότι ήταν λιγότερο καταθλιπτικοί και είχαν καλύτερη ποιότητα ζωής λόγω των φαρμάκων, αλλά περίπου το 30% εξακολουθούσε να λέει ότι είχε μέτρια ή σοβαρή κατάθλιψη.
Οι κύριες παρενέργειες για τις οποίες παραπονέθηκαν ήταν:
- Σεξουαλικά προβλήματα (72%), συμπεριλαμβανομένης της αδυναμίας επίτευξης οργασμού (65%)
- Αύξηση βάρους (65%)
- Aισθάνονται συναισθηματικά μουδιασμένοι (65%)
- Δεν αισθάνονται σαν τον εαυτό τους (54%)
- Μειωμένα θετικά συναισθήματα (46%)
- Αισθάνονται σαν να είναι εθισμένοι (43%)
- Νοιάζονται λιγότερο για τους άλλους ανθρώπους (36%)
- Αίσθημα αυτοκτονίας (36%)
Πολλοί από τους συμμετέχοντες ήθελαν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους μακροπρόθεσμους κινδύνους της φαρμακευτικής αγωγής τους. Περίπου το 74% των ανθρώπων ανέφεραν επίσης συμπτώματα στέρησης και είπαν ότι χρειάζονταν περισσότερες πληροφορίες και υποστήριξη για τη διακοπή των αντικαταθλιπτικών.Μερικοί άνθρωποι παρατήρησαν ότι έπρεπε να δοκιμάσουν πολλά αντικαταθλιπτικά πριν βρουν ένα που τους λειτουργούσε καλά και ήταν ανεκτό. Ωστόσο, περισσότερα από τα δύο τρίτα των ατόμων που ερωτήθηκαν δήλωσαν ότι το φάρμακο τους βοήθησε να αντιμετωπίσουν τη ζωή. Περίπου το ένα πέμπτο των συμμετεχόντων είπε ότι τα αντικαταθλιπτικά τους βοήθησαν να λειτουργήσουν καλά. Ωστόσο, ορισμένοι είπαν ότι αν γνώριζαν για τις παρενέργειες και την πιθανότητα απόσυρσης, δεν θα είχαν αρχίσει ποτέ να παίρνουν το φάρμακο.
- Πριν πάρετε ένα αντικαταθλιπτικό, βεβαιωθείτε ότι είστε εξοικειωμένοι με τις πιθανές παρενέργειες καθώς και με τη σωστή μέθοδο διακοπής τους. Γνωρίστε ότι μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσετε πολλά φάρμακα προτού βρείτε το καλύτερο για εσάς.
- Όσο παίρνετε το φάρμακο, μείνετε σε εγρήγορση για παρενέργειες και σταθμίστε πόσο σημαντικές είναι σε σχέση με το πόσο σας βοηθά το φάρμακο.
- Θα πρέπει να μιλάτε με τον γιατρό σας σε οποιεσδήποτε αποφάσεις λαμβάνετε σχετικά με τη χρήση αντικαταθλιπτικών.
Αύξηση βάρους
Η αύξηση βάρους είναι μία από τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιδράσεις των αντικαταθλιπτικών στον οργανισμό.
Μια μελέτη του 2015 που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Clinical Psychiatry υποδηλώνει ότι ο μακροπρόθεσμος κίνδυνος αύξησης βάρους από τα αντικαταθλιπτικά που μεταβάλλουν τους υποδοχείς σεροτονίνης θα μπορούσε να είναι σημαντικά υψηλότερος στις γυναίκες από ότι στους άνδρες, πιθανώς λόγω διαφορών στον τρόπο χρήσης της σεροτονίνης. Μια αυστραλιανή μελέτη του 2015 σημείωσε ότι τα άτομα που λάμβαναν αντικαταθλιπτικά είχαν την τάση να κερδίζουν περισσότερο από το 3% του σωματικού τους βάρους κάθε χρόνο. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί πραγματικά να προστεθεί.
- Η αύξηση βάρους μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην αυτοεκτίμησή σας καθώς και στην υγεία σας. Μιλήστε με το γιατρό σας για το πώς μπορείτε να βελτιώσετε τη διατροφή σας ή/και να αυξήσετε την άσκηση για να μην συσσωρεύονται αυτά τα επιπλέον κιλά.
Σάκχαρο αίματος & Διαβήτης
Αρκετές μελέτες έχουν επισημάνει αυτό που φαίνεται να είναι μια σύνδεση μεταξύ της χρήσης αντικαταθλιπτικών και προβλημάτων με τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου Μια συστηματική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε σε μια έκδοση του 2013 του περιοδικού Diabetes Care εξέτασε αυτή τη σχέση για να αποκτήσει μια καλύτερη αίσθηση για το τι συμβαίνει. Εξέτασαν 22 μελέτες, συμπεριλαμβανομένου ενός ζευγαριού με περισσότερους από 4.000 συμμετέχοντες.
Ο στόχος της ανασκόπησης ήταν να προσδιοριστεί εάν τα αντικαταθλιπτικά αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη σε άτομα που δεν τον είχαν όταν ξεκίνησαν τα φάρμακα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ορισμένα αντικαταθλιπτικά επηρεάζουν τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και ότι τα φάρμακα θα μπορούσαν να αποτελούν παράγοντα κινδύνου για διαβήτη. Ωστόσο, οι μεγαλύτερες και πιο πρόσφατες μελέτες που εξέτασαν υποδηλώνουν ότι ο κίνδυνος ήταν μικρός.
Λένε, ωστόσο, ότι οι υψηλότερες δόσεις φαίνεται να συνδέονται με μεγαλύτερο κίνδυνο. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, άτομα που ανέπτυξαν διαβήτη τύπου 2 ενώ έπαιρναν αντικαταθλιπτικά έχουν δει την ασθένεια να εξαφανίζεται όταν σταμάτησαν τη φαρμακευτική αγωγή. Οι ερευνητές σημειώνουν επίσης ότι οι άνθρωποι που είχαν διαγνωστεί με διαβήτη ήταν πιο πιθανό να τους συνταγογραφηθούν αντικαταθλιπτικά, αλλά η σχέση εκεί δεν είναι ξεκάθαρη.
- Εάν έχετε διαβήτη, ο γιατρός σας μπορεί να θέλει να προσαρμόσει τα φάρμακά σας για τον διαβήτη ενώ λαμβάνετε αντικαταθλιπτικά για να βεβαιωθεί ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας παραμένουν σε ένα υγιές επίπεδο.
- Μπορεί επίσης να θέλετε να εστιάσετε περισσότερο στην απώλεια βάρους και την άσκηση, καθώς και τα δύο αυτά πράγματα παίζουν ρόλο στον διαβήτη και το αντικαταθλιπτικό σας μπορεί να προκαλεί κάποια αύξηση βάρους.
-
Εάν ανησυχείτε για τον κίνδυνο διαβήτη ή έχετε διαβήτη τύπου 2, μπορεί να θέλετε να μιλήσετε με το γιατρό σας για την εύρεση ενός αντικαταθλιπτικού που συνδέεται λιγότερο με προβλήματα σακχάρου στο αίμα. Μπορεί επίσης να θέλετε να ελέγχετε τα σάκχαρά σας πιο συχνά.
Μπορούν τα αντικαταθλιπτικά να σταματήσουν να λειτουργούν;
Εάν το αντικαταθλιπτικό σας δεν λειτουργεί πλέον τόσο καλά όσο όταν ξεκινήσατε να το παίρνετε για πρώτη φορά, θα μπορούσατε να έχετε αναπτύξει μια ανοχή στο φάρμακο. Δεν έχει προσδιοριστεί πόσα άτομα που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά παρουσιάζουν αυτό το φαινόμενο, αλλά οι μελέτες δείχνουν ποσοστά που κυμαίνονται από 9% έως 57%.
Αν και κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα γιατί συμβαίνει αυτή η μείωση της αποτελεσματικότητας, μια θεωρία προτείνει ότι οι υποδοχείς στον εγκέφαλο γίνονται λιγότερο ευαίσθητοι στο φάρμακο. Άλλοι ένοχοι περιλαμβάνουν:
- Ηλικία
- Κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών
- Εναλλακτική ή συνυπάρχουσα διάγνωση ψυχικής υγείας
- Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα
- Στρες
Εάν πιστεύετε ότι έχετε δημιουργήσει μια ανοχή στο αντικαταθλιπτικό σας, μιλήστε με το γιατρό σας.
Όπως όλα τα φάρμακα, τα αντικαταθλιπτικά έχουν λίστες με πιθανά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η θεραπεία είναι μια πράξη εξισορρόπησης, με εσάς και τον γιατρό σας να σταθμίζετε το καλό με το κακό και να αποφασίζετε ποια θα είναι η επόμενη κίνηση.
Η έναρξη ενός νέου φαρμάκου είναι μια μεγάλη απόφαση, όπως και η μακροχρόνια συνέχιση της θεραπείας ή η επιλογή της διακοπής. Βεβαιωθείτε ότι είστε καλά ενημερωμένοι σε κάθε βήμα και λαμβάνετε επαγγελματικές συμβουλές. Στο τέλος, το παν είναι να σε κάνουν να νιώσεις καλύτερα.