Σημαντική μείωση σημείωσε η κατανάλωση αντιβιοτικών στην Ελλάδα από τη στιγμή που επιβλήθηκε η πώλησή τους από τα φαρμακεία αποκλειστικά και μόνο με τη χρήση ιατρικής συνταγής. Ειδικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας Pharmacy Insights Hellas, το 12μηνο Σεπτεμβρίου 2020-Αυγούστου 2021, τα αντιβιοτικά τα οποία χορηγήθηκαν από τα ιδιωτικά φαρμακεία, παρουσίασαν πτώση πωλήσεων της τάξης του 18% από πλευράς όγκου σε σχέση με το αντίστοιχο 12μηνο το οποίο είχε προηγηθεί. Η μείωση αυτή μεταφράστηκε σε μείωση τζίρου της τάξης του 19%.
Όπως φαίνεται από τα σχετικά στοιχεία, το διάστημα 9/2020-8/2021 διακινήθηκαν από τα φαρμακεία περί τις 10,7 εκατομμύρια συσκευασίες αντιβιοτικών έναντι 13 εκατομμυρίων το διάστημα 9/2019-8/2020. Αντίστοιχα σε επίπεδο τζίρου, οι πωλήσεις αντιβιοτικών μειώθηκαν στα 64,8 εκατ. ευρώ έναντι 80,3 εκατ. ευρώ.
Η δε μείωση στην κατανάλωση αντιβιοτικών φάνηκε σχεδόν άμεσα με την εφαρμογή από 1η Σεπτεμβρίου 2020, την υποχρέωσης να χορηγούνται τα αντιβιοτικά, αποκλειστικά και μόνο με ιατρική συνταγή. Συγκεκριμένα κατά τον πρώτο μήνα εφαρμογής, το Σεπτέμβριο του 2020, τα αντιβιοτικά που διακινήθηκαν ήταν κατά 11%. Η τάση αυτή συνεχίστηκε με εντονότερο ρυθμό και μάλιστα τον Οκτώβριο η πτώση ήταν 17,5%, το Δεκέμβριο του 2020 ήταν 26%, ενώ τους πρώτους μήνες του 2021 εντάθηκε περαιτέρω και χαρακτηριστικά να σημειώσουμε ότι τον Ιανουάριο του 2021 η μείωση ήταν 48% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2020!
Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο προηγούμενος χειμώνας χαρακτηρίστηκε από την έκρηξη του δεύτερου κύματος κορονοϊού, όπου είχε επιβληθεί lockdown και σε σημαντικό βαθμό είχαν περιοριστεί οι μετακινήσεις. Οι πολίτες αφενός τηρούσαν σε μεγάλη κλίμακα τα μέτρα προστασία κατά του κορονοϊού, τα οποία προστάτευσαν και από άλλες μικροβιακές ή ιογενείς λοιμώξεις κι έτσι δεν χρειάστηκε η χορήγηση πολλών φαρμάκων ούτε για απλά κρυολογήματα. Επίσης πολλοί ήταν εκείνοι οι οποίοι απέφευγαν τις επισκέψεις σε γιατρούς κι έτσι μειώθηκαν σημαντικά και οι σχετικές συνταγογραφήσεις.
Τρόπος διάθεσης αντιβιοτικών φαρμάκων
Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με τη διάταξη η οποία δημοσιεύτηκε στις 10 Αυγούστου το 2020 στην ΠΡΑΞΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ “Επείγουσες ρυθμίσεις αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών του Εθνικού Συστήματος Υγείας, προστασίας από τη διασπορά του κορωνοϊού COVID-19, στήριξης της αγοράς εργασίας και
διευκόλυνσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας” αναφέρει ότι:
1.Kάθε συνταγή που περιέχει αντιβιοτικό φαρμακευτικό προϊόν, εξαιρουμένων όσων προορίζονται για τοπική χρήση και των ιδιοσκευασμάτων, είναι ηλεκτρονική και αναγράφει τη συγκεκριμένη νόσο (βάσει κωδικοποίησης κατά το International Classification of Diseases, ICD) για την οποία κρίνεται αναγκαία η χορήγηση του συγκεκριμένου αντιβιοτικού, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες ενδείξεις του, τη δοσολογία, την ποσότητα και τη διάρκεια της θεραπείας, όπως ορίζονται στην άδεια κυκλοφορίας του. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν είναι δυνατή η έκδοση ηλεκτρονικής συνταγής, η χειρόγραφη συνταγή πρέπει να περιέχει όλα τα στοιχεία της ηλεκτρονικής συνταγής και ιδίως τη νόσο για την οποία κρίνεται αναγκαία η χορήγηση του συγκεκριμένου αντιβιοτικού, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες ενδείξεις του, τη δοσολογία, ποσότητα και διάρκεια της θεραπείας, καθώς και τον λόγο αδυναμίας έκδοσης ηλεκτρονικής συνταγής. Κάθε χειρόγραφη συνταγή που περιέχει αντιβιοτικό, φέρουσα την υπογραφή του ασθενή, φυλάσσεται από τον φαρμακοποιό επί διετία, είτε σε φωτοτυπία είτε σε ηλεκτρονικό αρχείο με τη μορφή αρχείου εικόνας.
2. Η διαδικασία της παρ. 1 δεν θίγει τον εγκεκριμένο από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων τρόπο διάθεσης αντιβιοτικών φαρμακευτικών προϊόντων, όπως κατάταξη, ανά κατηγορία απαιτούμενης ιατρικής συνταγής, απλής, περιορισμένης ή ειδικής αιτιολογημένης ιατρικής συνταγής, που πρέπει να τηρείται απαρέγκλιτα κατά τη συνταγογράφηση και χορήγηση αντιβιοτικών φαρμάκων.
3. Κάθε παράβαση της παρ. 1 εξομοιώνεται με χορήγηση συνταγογραφούμενου φαρμάκου χωρίς ιατρική συνταγή. Στους παραβάτες του παρόντος επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις της κείμενης νομοθεσίας.
4. Θεραπευτικά πρωτοκόλλα συνταγογράφησης κατά των λοιμώξεων, με προτεραιότητα τα αντιβιοτικά, καταρτίζονται και εισάγονται σταδιακά στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.
5. Η αιτιολογημένη συνταγή χορήγησης νεωτέρων κινολονών από του στόματος, για τοπική οφθαλμική χρήση ή για τοπική ωτική χρήση ή δερματολογική χρήση και κεφαλοσπορινών Γ’ γενεάς από του στόματος είναι ηλεκτρονική και αναγράφει τη συγκεκριμένη νόσο (βάσει κωδικοποίησης κατά το International Classification of Diseases, ICD) για την οποία κρίνεται αναγκαία η χορήγηση του συγκεκριμένου αντιβιοτικού, καθώς και την αιτιολόγηση για τη χορήγησή του. Τα αποτελέσματα της καλλιέργειας και το αντιβιόγραμμα, όπου προβλέπονται, τηρούνται από τον ιατρό που χορηγεί την ηλεκτρονική αιτιολογημένη συνταγή επί διετία.
6. Το παρόν άρθρο τίθεται σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2020.