Ομάδα Εργασίας για τη δημιουργία και διαχείριση ενός Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών, σε διασύνδεση με τον Ατομικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας των πολιτών στην ΗΔΙΚΑ έχει συγκροτηθεί στο Υπουργείο Υγείας.
Στις βασικές λειτουργίες του Μητρώου περιλαμβάνονται, η ασφαλής καταγραφή των εμβολιασμών που γίνονται (και έχουν γίνει), η εξαγωγή δεικτών εμβολιαστικής κάλυψης και δεικτών έγκαιρου εμβολιασμού για συγκεκριμένους πληθυσμούς ή για ομάδες του πληθυσμού, η εξαγωγή δεικτών αξιολόγησης των υπηρεσιών υγείας που διενεργούν εμβολιασμούς, αλλά και η προσωποποιημένη ειδοποίηση των ατόμων/οικογενειών για εμβολιασμό που πρέπει να γίνει σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών της χώρας, καθώς και η εξαγωγή βεβαίωσης εμβολιασμού που τυχόν απαιτείται για διάφορες χρήσεις.
Την επισήμανση αυτή έκανε χθες ο γενικός γραμματέας της Ιατρικής Εταιρίας Αθηνών Λευτέρης Θηραίος σε ομιλία του με θέμα “Ο ρόλος των ηλεκτρονικών εφαρμογών υγείας στην υλοποίηση ενός εθνικού προγράμματος εμβολιασμών”, σε επιστημονική εκδήλωση που οργάνωσε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε συνεργασία με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), στο Αμφιθέατρο «Α. Αργυριάδης» του ιστορικού κεντρικού κτιρίου.
Θέμα της εκδήλωσης ήταν τα “Επίκαιρα θέματα Δημόσιας Υγείας: γρίπη, ιός Δυτικού Νείλου, ιλαρά, παιδιατρικές ιογενείς λοιμώξεις – Πρόληψη, μύθοι και αλήθειες”.
Αναδυόμενα νοσήματα
Ο Σ. Τσιόδρας, Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, – Λοιμωξιολόγος ΕΟΔΥ, μιλώντας για τα «Αναδυόμενα νοσήματα που προλαμβάνονται με Εμβολιασμό», σημείωσε πως αυτά αποτελούν μια συνεχή πρόκληση για την δημόσια υγεία. Απαιτείται συνεχής ετοιμότητα για αναγνώριση, επιτήρηση, εργαστηριακή υποστήριξη, συνεργασία, επικοινωνία, ευαισθητοποίηση και εμβολιασμός όταν αυτός είναι διαθέσιμος (π.χ. ζωονοτική γρίπη, Ebola)
Στην Εντατική
Ο Καθηγητής Εντατικολογίας του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, Π. Μυριανθέας, στην ομιλία του «Συνδέοντας τη δημόσια υγεία με τις ΜΕΘ: το παράδειγμα της εποχικής γρίπης», ανέφερε πως η εποχική γρίπη σχετίζεται με σοβαρές επιπλοκές και αυξημένη θνητότητα σε παγκόσμιο επίπεδο ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που επιβάλλεται η εισαγωγή στις Μ.Ε.Θ.
Με τα δεδομένα που διαθέτει η Ελληνική Εταιρεία Εντατικής θεραπείας (ΕΕΕΘ), η θνητότητα της γρίπης στις ΜΕΘ είναι η αναμενόμενη με βάση τη βαρύτητα της νόσου και τη σοβαρότητα των επιπλοκών της όπως η πολυοργανική δυσλειτουργία και το ARDS.
Οι παράγοντες που σχετίζονται με εισαγωγή στις ΜΕΘ και μεγάλη θνητότητα είναι η έλλειψη εμβολιασμού, η καθυστερημένη (περίπου 4-5 ημέρες) αναζήτηση ιατρικής βοήθειας, καθυστερημένη διάγνωση και καθυστερημένη έναρξη ειδικής αντιικής θεραπείας ιδιαίτερα σε ασθενείς αυξημένου κινδύνου με σοβαρά συνυπάρχοντα νοσήματα όπως υπέρταση, ΧΑΠ –άσθμα, ΣΔ, καρδιολογικά και ψυχιατρικά νοσήματα και κακοήθειες.
Οι αυξημένοι θάνατοι από τη γρίπη θα περιοριστούν μόνο αν μειωθούν οι εισαγωγές ασθενών σε Μ.Ε.Θ κάτι που θα γίνει εφικτό μόνο εφαρμόζοντας τις αρχές δημόσιας υγείας που περιλαμβάνουν την πρόληψη με την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης και την ανάπτυξη εμβολιαστικής κουλτούρας και νοοτροπίας ιδιαίτερα σε ασθενείς αυξημένου κινδύνου ώστε να νοσήσουν όσο το δυνατό λιγότεροι.
Επιπλέον, απαιτείται η ευαισθητοποίηση για άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας σε κλινική υποψία γρίπης για έγκαιρη διάγνωση και άμεση θεραπεία εντός 48ώρου.
Σημαντικό επίσης συστατικό είναι ο περιορισμός στης διασποράς του ιού από νοσούντες με γρίπη με την κατάλληλη κοινωνική συμπεριφορά (κατ’οίκον περιορισμός, μάσκα προσώπου, αποφυγή βήχα, φτερνίσματος, χειραψίας και αγκαλιάς ή φιλιών). Παράλληλα επιβάλλεται η συνεχιζόμενη εκπαίδευση και ενημέρωση του επιστημονικού κοινού και του γενικού πληθυσμού σε θέματα δημόσιας υγείας.
Δύσκολη η εξάλειψη του Ιού του Δ. Νείλου
Στον Ιό του Δυτικού Νείλου, αναφέρθηκε η Δ. Περβανίδου, Ιατρός ΕΟΔΥ, Υπεύθυνη του Γραφείου Νοσημάτων που μεταδίδονται με Διαβιβαστές, σημειώνοντας πως κατά τη φετινή περίοδο 2019, καταγράφονται περιστατικά από τα τέλη Ιουνίου, σε περιοχές της κεντρικής, βόρειας και βορειο-ανατολικής Ελλάδας, με αυξημένη επίπτωση της λοίμωξης σε περιοχές των Περιφερειών Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, Θεσσαλίας, Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Αττικής. Περιστατικά συνεχίζουν να καταγράφονται, με μικρότερη βέβαια επίπτωση σε σχέση με τις προηγούμενες εβδομάδες, και αναμένεται συνεχιζόμενη καταγραφή περιστατικών και μέσα στον Οκτώβρη, όπως συνέβη και σε προηγούμενες χρονιές.
Τα ενδεδειγμένα μέτρα πρόληψης περιλαμβάνουν ενισχυμένη επιτήρηση της λοίμωξης σε ανθρώπους και ζώα, μέτρα επιτήρησης και καταπολέμησης των κουνουπιών, μέτρα ατομικής προστασίας από τα κουνούπια – δράσεις ενημέρωσης κοινού και μέτρα για την ασφάλεια του αίματος. Από το 2010 και μετά, ο Ε.Ο.Δ.Υ. διενεργεί αδιαλείπτως ενισχυμένη επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, διερευνά άμεσα τα περιστατικά, διενεργεί δράσεις με στόχο την έγκαιρη εφαρμογή στοχευμένων μέτρων απόκρισης και πρόληψης.
Ωστόσο, όπως είναι γνωστό σε παγκόσμιο επίπεδο, η αντιμετώπιση του ιού παρουσιάζει πολλούς περιορισμούς και δυσκολίες, και θεωρείται διεθνώς πολύ δύσκολη η επιτυχής ριζική αντιμετώπιση και «εξάλειψη» του ιού.
Συμπεράσματα
Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, υπογραμμίστηκε ότι η Ευρωπαϊκή Ήπειρος ανακηρύχθηκε το 2002 ελεύθερη πολιομυελίτιδας, ενώ την περασμένη δεκαετία τα κρούσματα ιλαράς μειώθηκαν πάνω από 90%, γεγονός το οποίο δείχνει πόσο αποτελεσματικές μπορεί να είναι οι στρατηγικές εμβολιασμού.
Οι πρόσφατες επιδημίες που εμφανίστηκαν στην Ευρώπη, αποδεικνύουν την σημασία της καλής εμβολιαστικής κάλυψης σε επίπεδο γενικού πληθυσμού και τονίζουν την ευθύνη που έχουν όλες οι χώρες να ελέγξουν τα νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό.
Κοινή είναι η διαπίστωση ότι τα εμβόλια σώζουν ζωές και ο εμβολιασμός προστατεύει την υγεία σε παιδιά και ενήλικες.
Oι εμβολιασμοί στην Ελλάδα ορίζονται από το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, όπως αυτό διαμορφώνεται κάθε φορά από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών και χορηγούνται δωρεάν σε όλους τους πολίτες. Η εφαρμογή των εμβολιασμών αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη διαφύλαξη της Δημόσιας Υγείας.
Από την βρεφική ηλικία έως και την ενήλικο ζωή, ο εμβολιασμός προστατεύει από νοσήματα όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η πολιομυελίτιδα, η ιλαρά, η ερυθρά, η παρωτίτιδα, η ανεμοβλογιά και ο έρπητας ζωστήρας, οι μηνιγγιτιδοκοκκικές και πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, η γαστρεντερίτιδα από ρότα ιό, η ηπατίτιδες Α και Β, οι λοιμώξεις από HPV που προξενούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και η γρίπη.
Κεντρικοί ομιλητές της εκδήλωσης ήταν: η Καθηγήτρια Παιδιατρικής ― Λοιµωξιολογίας, Διευθύντρια της Γ’ Παιδιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, στο Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσοκοµείο ΑΤΤΙΚΟΝ, κ. Β. Παπαευαγγέλου, η οποία ανέπτυξε το θέμα «Η εμβολιαστική κάλυψη στην Ελλάδα και τρόποι ενίσχυσής της», ο Καθηγητής Μικροβιολογίας, Διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής και Αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ, κ. Α. Τσακρής, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Εργαστήριο και εμβολιασμοί». Επίσης, ο Καθηγητής της Γεωργικής Ζωολογίας & Εντομολογίας, και πρώην Πρύτανης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γ. Παπαδούλης αναφέρθηκε σχετικά με «Τα έντομα και τα ακάρεα ως διαβιβαστές παθογόνων στον άνθρωπο. Μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης». Τέλος, οι επιστημονικοί συνεργάτες του ΕΟΔΥ κ. Ι. Μαγαζιώτου, Παιδίατρος – PHD, MSC – Γραφείο Νοσημάτων που προλαμβάνονται με Εμβολιασμό του ΕΟΔΥ, ανέπτυξε το θέμα «Επιδημιολογικά δεδομένα ιλαράς στη χώρα μας», και ο Θ. Λύτρας, Επιδημιολόγος – Ιατρός Εργασίας ΕΟΔΥ, ο οποίος παρουσίασε τα Επιδημιολογικά Δεδομένα της Εποχικής Γρίπης.
Στον χαιρετισμό της η Κοσμήτωρ της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΕΚΠΑ, Καθηγήτρια κ. Χ. Σπηλιοπούλου, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, στην ανάγκη έγκυρης ενημέρωσης για τα θέματα Υγείας, έτσι ώστε να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση τόσο του ευρύτερου κοινού, όσο και του προσωπικού υγείας.
Η Πρόεδρος του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ, Καθηγήτρια κ. Χ. Λεμονίδου, αναφέρθηκε στην ανάγκη πρόληψης σε όλα τα θέματα υγείας και στη σημασία των εμβολιασμών γενικότερα του πληθυσμού και ειδικότερα του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού.