Τα διεθνή οικονομικά δεδομένα σε ό,τι αφορά στη συμμόρφωση των ασθενών στην θεραπεία τους είναι συντριπτικά. Εάν υπήρχε συμμόρφωση θα μπορούσαμε να έχουμε εκατοντάδες εκατομμύρια, προς όφελος του συστήματος υγείας, συνολικά
Αυτό τόνισε χθες ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης, μιλώντας στο 3o Patients Compliance Conference, που διοργάνωσε το DailyPharmaNews, με θέμα «2020: Οι προκλήσεις στη συμμόρφωση των ασθενών. Ο ρόλος των θεσμικών φορέων και των επαγγελματιών υγείας στη συμμόρφωση».
Χαιρετίζοντας το συνέδριο, ο τ. υπουργός Υγείας και Τομεάρχης Υγείας Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Ξανθός, σημείωσε πως «Οι Σύλλογοι ασθενών μπορούν να παίξουν έναν ακόμη πιο κρίσιμο ρόλο στη χάραξη πολιτικής υγείας στη χώρα. Υπήρξε θεσμικός διάλογος και έγιναν κάποια βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Αναγνωρίστηκε η ανάγκη εκπροσώπησης των ασθενών σε κρίσιμα πεδία, συγκροτήθηκαν επιτροπές στις οποίες εκπροσωπούνταν οι λήπτες υπηρεσιών υγείας και υπήρξε μία ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Πολύ σημαντικό βήμα, αποτελεί και η συγκρότηση ενός ενιαίου φορέα, υπό τη μορφή της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος, που έβαλε ένα τέλος στην κατακερματισμένη εκπροσώπηση των ασθενών, και αναβάθμισε τον ρόλο τους ως επίσημου συνομιλητή της πολιτείας”.
Ο κ. Ξανθός τόνισε ότι παρόλα τα βήματα που έχουν γίνει μέχρι σήμερα είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί η αναβάθμιση της Πρωτοβάθμια Φροντίδα.
Τέλος, δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι η συζήτηση «περί του να αλλάξει το νομικό καθεστώς στην υγεία και ελευθεροεπαγγελματίες να μπαίνουν στα δημόσια νοσοκομεία, να πάψει η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών, δεν βοηθά τις ανάγκες των ασθενών αλλά τις ανάγκες συγκεκριμένων συντεχνιών οι οποίες πιέζουν».
Η κ. Κατερίνα Κουτσογιάννη, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας ΡευΜΑΖην, ανέλυσε διεξοδικά τα θέματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς και τόνισε «τη σημαντικότητα της συμμετοχής των ασθενών στις αποφάσεις που χαράζουν πολιτική υγείας. Η ισότιμη και αξιοπρεπής περίθαλψη από επαρκές και εξειδικευμένο προσωπικό σε κάθε γωνιά της Ελλάδα, η πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, χωρίς κόστος για τον ασθενή αλλά και η ανάπτυξη σχεδίων δράσης για όλα τα χρόνια νοσήματα, θα βοηθήσουν προς τη σωστή κατεύθυνση και τη βελτίωση της Συμμόρφωσης», τόνισε η κ. Κουτσογιάννη.
O Διευθύνων Σύμβουλος της Vnetκ. Τάκης Μαραλέτος, τόνισε ότι για να διορθώσουμε τη Συμμόρφωση θα πρέπει πρώτα να διορθώσουμε τη λανθάνουσα νοοτροπία και ανατρέχοντας στις δύο προηγούμενες έρευνες που διεξήγαγε το Webrating Health, τόνισε ότι «τα αποτελέσματά τους έδειξαν ξεκάθαρα ότι ακόμη και οι επαγγελματίες υγείας σε κάποιες περιπτώσεις και σε σημαντικό ποσοστό, δεν αξιολογούν σωστά το θέμα της Συμμόρφωσης».
Τα αποτελέσματα της έρευνας του Webrating Health για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, παρουσίασε ο Καθηγητής ΕΚΠΑ Γιάννης Υφαντόπουλος. Η έρευνα στην οποία συμμετείχαν ιατροί, φαρμακοποιοί αλλά και ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, έδειξε ότι η συμμόρφωση παραμένει σε χαμηλά επίπεδα παρά το γεγονός πως ασθενείς αλλά και επαγγελματίες υγείας αναγνωρίζουν πλέον τη σημαντικότητα της συμμόρφωσης αλλά και τη σημαντικότητα της μεταξύ τους σχέσης. Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα, ενώ οι ασθενείς είναι ικανοποιημένοι από την επικοινωνία τους με το γιατρό και ενώ γνωρίζουν ότι είναι σημαντικό να λαμβάνουν σωστά τα φάρμακά τους, παρόλα αυτά ένα σημαντικό ποσοστό αυτών, συνεχίζει να μην παίρνει τη θεραπεία του σωστά ή καθόλου.
Στην τοποθέτησή του ο κ. Δημήτρης Γκότσης Γενικός Διευθυντής της UpJohn Ελλάδος (A Division of Pfizer), τόνισε τη σημαντικότητα της Συμμόρφωσης στις Χρόνιες Παθήσεις. Τα στοιχεία από τα στατιστικά που μας παρουσίασε είναι συγκλονιστικά, αν αναλογιστούμε πως μόνο το 50% ασθενών συμμορφώνονται στη θεραπεία για χρόνιες παθήσεις, το 33% των συνταγών δεν εκτελούνται, 10% νοσηλείες οφείλονται σε ελλιπή συμμόρφωση ενώ το τεράστιο ποσό των 194.000 θανάτων οφείλονται στην ελλιπή συμμόρφωση στην Ευρώπη
Συγκεκριμένα ο κ. Γκότσης ανέφερε, σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι, κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση «πεθαίνουν πρόωρα από η μη μεταδοτικές ασθένειες, 550.000 άνθρωποι, με ένα κόστος για το ΑΕΠ των χωρών που αγγίζει τα 115 δις ευρώ. Στην Ελλάδα τα στοιχεία είναι λίγο χειρότερα. Το 86% του συνόλου των θανάτων είναι από μη μεταδοτικές ασθένειες, με τη μερίδα του λέοντος να κατέχουν τα καρδιαγγειακά, παρόλο που γι’ αυτές τις παθήσεις υπάρχουν πολύ αποτελεσματικά φάρμακα». Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι η «συμμόρφωση αυτών των ασθενών στις θεραπείες τους παραμένει χαμηλή, ενώ το σύνολο της συμμόρφωσης των ασθενών αγγίζει το 50%, με δραματικές συνέπειες». Κομβικό ρόλο για τη συμμόρφωση των ασθενών έχει τόσο ο ιατρός, όσο και ο φαρμακοποιός με την άμεση σχέση που αποκτούν με τον ασθενή αλλά και με τις σαφείς οδηγίες τους προς αυτόν. Δυστυχώς όπως δείχνουν τα στοιχεία «1 στις 3 συνταγές δεν εκτελείται καν…». Αυτό από μόνο του καταδεικνύει το πρόβλημα της συμμόρφωσης.
O Πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου κ. Εξαδάκτυλος, τόνισε πως σημαντικό ρόλο στη Συμμόρφωση των ασθενών έχουν οι ιατροί. «Η πολυφαρμακία και η υπερκατανάλωση, δημιουργούν αμφισβήτηση». Μάλιστα έδωσε ένα παράδειγμα λέγοντας πως «όταν μία ασθενής που έχει μία φλεγμαίνουσα κύστη, μπορούμε να επιλέξουμε είτε να της δώσουμε μία αλοιφή και να τελειώσει το πρόβλημα, είτε να της δώσουμε αντιβιοτικό, γαστροπροστασία, ένα αντιφλεγμονώδες και κάτι για τη χλωρίδα του κόλπου. Θα φταίει εάν δεν μας ακολουθήσει; Μάλλον θα έχει σωστό ένστικτο. Είμαστε η μόνη χώρα που τα φάρμακα πωλούνται χωρίς συνταγή», θέλοντας να τονίσει το μερίδιο ευθύνης που έχουν οι γιατροί, τόσο στην πολυφαρμακία όσο και στην δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς στη συμμόρφωση, λόγω του μεγάλου αριθμού φαρμάκων που αναγκάζονται- με την παρότρυνση του γιατρού τους- να καταναλώσουν κάποιες φορές, χωρίς λόγο.
Ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Βαλτάς τόνισε πως «ο ρόλος του Φαρμακοποιού είναι κομβικός στη Συμμόρφωση των ασθενών» και δεν παρέλειψε να τονίσει τη σημαντικότητα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. «Έχει ωριμάσει ο καιρός για την συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων-ιατρών, φαρμακοποιών, ασθενών. Η πολιτεία θα πρέπει να βαδίσει σε νέους δρόμους και πρέπει εμείς όλοι να τους το κάνουμε σαφές. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για να οδηγήσουμε σε λύσεις που θα εκσυγχρονίσουν το σύστημα υγείας».
Στη σημαντικότητα του ελέγχου της συμπεριφοράς των ασθενών, τόνισε ο Γενικός Διευθυντής του ΣΦΕΕ κ. Χειμώνας λέγοντας πως «στην Ελλάδα 600 εκ. € είναι η συμμετοχή των ασθενών στα φάρμακα, 265 εκ. € πάνε στα ΜΗΣΥΦΑ, 115 εκ. € στα φάρμακα της αρνητικής λίστας και 635 εκ. € στα φάρμακα που αποζημιώνονται αλλά επιλέγει να αγοράσει ο ασθενής χωρίς συνταγή. Άρα σημαντικό ρόλο έχει και η συμπεριφορά του ασθενή αλλά και το πλαίσιο».
Ο επιστημονικός Διευθυντής της ΠΕΦ κ. Μάρκος Ολλανδέζος ανέφερε πως «η κακή ποιότητα επικοινωνίας μεταξύ γιατρού και ασθενή αποτελεί πρόβλημα για τη Συμμόρφωση». Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε, «στο 71% των περιπτώσεων malpractice οι ασθενείς αναφέρουν κακή επικοινωνία με το γιατρό, με το 54% των περιπτώσεων να μη συζητά καν, τα προβλήματά του με το γιατρό».
Ο κ. Μάκης Παπαταξιάρχης, πρόεδρος του Phrma Innovation Forum στην τοποθέτησή του αναφέρθηκε στην αποτελεσματικότητα των νέων θεραπειών σε σχέση με την αύξηση του προσδόκιμου ορίου ζωής αλλά και στα υποστηρικτικά προγράμματα που παρέχει η φαρμακευτική βιομηχανία και όχι μόνο και που βοηθούν στη συμμόρφωση των ασθενών και συνέχισε λέγοντας, πως οι ευθύνες της ιατρικής αλλά και της φαρμακευτικής κοινότητας στη μη συμμόρφωση ή προσήλωση των ασθενών, είναι δεδομένες σε όλο τον πλανήτη. Η φαρμακευτική προσήλωση των ασθενών προσδιορίζεται άμεσα και από δημογραφικά και κοικωνικοπολιτισμικά κριτήρια, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Ο τρόπος με τον οποίο αντιδρά ο Έλληνας ασθενής, σε σχέση με τον τρόπο που αντιδρά οποιοσδήποτε άλλος ασθενής είναι διαφορετικός». Ωστόσο δεν παρέλειψε να τονίσει πως «μόνο 1 στους 51 ασθενείς βγαίνει από το γραφείο του ιατρού έχοντας πει ακριβώς αυτό που θέλει», ενώ κατέδειξε το μερίδιο ευθύνης του κράτους, στην έλλειψη δομών και πλαισίων που θα μπορούν να οδηγήσουν σε καλύτερη συμμόρφωση. «Πρέπει κάποια στιγμή να μετατρέψουμε αυτό που θέλουμε, σε πράξη» είπε κλείνοντας ο κ. Παπαταξιάρχης.
Ο Πρόεδρος του ΟΣΦΕ κ. Σταύρος Μπελώνης τόνισε ότι στην εξίσωση της καλής συμμόρφωσης θα πρέπει να εντάξουμε και τον ρόλο του φροντιστή, κάτι που οι φαρμακοποιοί το βλέπουν καθημερινά. Άνθρωποι που δεν είναι εξειδικευμένοι και δεν έχουν τη εκπαίδευση να καθοδηγήσουν σωστά-κυρίως τους ηλικιωμένους-στη σωστή χρήση των φαρμάκων. «Εκεί ο ρόλος του φαρμακοποιού είναι σημαντικός. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να φτιαχτεί ο Ηλεκτρονικός Φάκελος του Ασθενούς, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε καλύτερη πληροφόρηση για το τι χρησιμοποιεί ο ασθενής και να μπορεί να τον χρησιμοποιεί και ο ασθενής. Πρέπει να συνεργαστούμε και να παράγουμε πρόληψη, όλοι μαζί. Σ’ αυτό πρέπει να βοηθήσει και η φαρμακοβιομηχανία».