Στο κενό εκτιμάται ότι θα πέσει και πάλι η σημαντική επίδραση των μειώσεων τιμών, που επιφυλάσσει το νέο δελτίο τιμών φαρμάκων που αναμένεται μέσα στο Δεκέμβρη, καθώς τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι αφενός η υποκατάσταση αφετέρου η αύξηση του όγκου των νέων καινοτόμων φαρμάκων αυξάνουν ακόμη και στο τριπλάσιο τη δαπάνη. Υ[‘αρχει ήδη “αρνητικό” ιστορικό που αποδεικνύει πως από μόνη της η μείωση τιμών δεν αρκεί και απαιτείται πλαίσιο ουσιαστικών μέτρων.
Συγκεκριμένα, πληροφορίες της αγοράς, που βασίζονται σε στοιχεία που ανέλυσε ενδελεχώς η QuintilesIMS Health, έδειξαν πως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2016, ενώ η υποχώρηση στις τιμές των φαρμάκων οδήγησε σε μείωση των πωλήσεων κατά περίπου 45 εκατ. ευρώ, την ίδια στιγμή υπήρξε άνοδος του τζίρου των φαρμάκων κατά περίπου 180 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω της υποκατάστασης η οποία υπερκάλυψε την «απώλεια»! Η πορεία αυτή επί της ουσίας συντήρησε την κατάσταση που είχε αποτυπωθεί και στα στοιχεία του 2015 και που ενώ από τη μείωση των πωλήσεων είχε «εξασφαλιστεί» μείωση της δαπάνης κατά περίπου 72 εκατ. ευρώ, την ίδια στιγμή υπήρξε άνοδος του τζίρου των φαρμάκων κατά περίπου 196 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα λοιπόν με τα συγκεκριμένα στοιχεία, το τέλος του Ιουνίου 2016 σημειώθηκε άνοδος του όγκου πωλούμενων φαρμάκων στα ελληνικά φαρμακεία η οποία ήταν της τάξης των 4% σε τιμές λιανικής διατηρώντας το τζίρο των φαρμακείων στα επίπεδα των 3,7 δις. ευρώ. Θα ανέμενε κανείς ότι λόγω της μείωσης των τιμών ο τζίρος θα υποχωρούσε, όμως τελικά αυτό δεν επαληθεύτηκε, γεγονός το οποία αποτελεί μία ιδιαίτερα αρνητική παράμετρο στο εγχείρημα της Κυβέρνησης να περιορίσει τη δαπάνη μέσα από τις μειώσεις τιμών στα επικείμενα δελτία που θα εκδώσει. Να επισημάνουμε δε ότι μέσα στο πρώτο εξάμηνο λογικά ωρίμασαν και οι μειώσεις τιμών που περιέχονταν στο δελτίο τιμών του προηγούμενου Δεκεμβρίου ενώ η αγορά δεν είχε επηρεαστεί από το δελτίο του Ιουνίου.
Η αιτία λοιπόν της «υποτροπής» της δαπάνης βρίσκεται στο γεγονός ότι αφενός από την αύξηση του όγκου των φαρμάκων που εκτιμάται σε 2% και προκάλεσε άνοδο στο τζίρον η οποία υπολογίζεται στα περίπου 85-87 εκατ. ευρώ αφετέρου από την αλλαγή του θεραπευτικού μίγματος πωλούμενων φαρμάκων (θα μπορούσαμε να την αποκαλέσουμε και ως καθαρή αξία υποκατάστασης) η οποία προκάλεσε άνοδο περίπου 95 εκατ. ευρώ.
Να αναφέρουμε ακόμη ότι με βάση την κατηγοριοποίηση του ΕΟΦ, η αξία των πρωτότυπων φαρμάκων (εντός και εκτός προστασίας) φτάνει στο 78% της αγοράς, των γενοσήμων στο 19% ενώ υπάρχει και ένα ποσοστό μη κατηγοριοποιημένων στο περίπου 3%. Τα γενόσημα πάντως δείχνουν μια αύξηση της τάξης του 11% σε αξία, αλλά και πάλι απέχουν δραματικά από το 40% που προβλέπουν οι μνημονιακές δεσμεύσεις για τους πρώτους μήνες του 2017.
Τα στοιχεία δείχνουν ακόμη ότι από το σύνολο της αγοράς φαρμάκων, τα περίπου 3,35 δις. ευρώ είναι εκείνα τα οποία αποζημειώνονται και τα υπόλοιπα περίπου 350 εκατ. ευρώ αφορούν σε μη αποζημιούμενα φάρμακα, ποσοστά της τάξης του 91% και 9% αντίστοιχα.
Η συμμετοχή των ασθενών
Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το γεγονός ότι το περιθώριο κέρδους των φαρμακοποιών φτάνει στο περίπου 22%. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της ανάλυση της QuintilesIMS Health, το 12μηνο Ιούλιος 2015-Ιούνιος 2016 οι φαρμακποθήκες προχώρησαν σε πωλήσεις φαρμάκων αξίας 2,7 δις. ευρώ προς τα ιδιωτικά φαρμακεία (δεν περιλαμβάνονται στις πωλήσεις αυτές τα σκευάσματα υψηλού κόστους ήτοι του Ν.3816 τα οποία και έχουν τιμή άνω των 200 ευρώ). Σε αυτό το ποσό αν προστεθούν τα περιθώρια κέρδους των φαρμακαποθηκών, των φαρμακείων και ο ΦΠΑ, ο τελικός τζίρος έφτασε λίγο πάνω από τα 3,7 δις. ευρώ όπως αναφέραμε.
Αναλύοντας όλα τα προηγούμενα δεδομένα διαπιστώνεται και πάλι πόσο μικρή είναι η συμβολή του Ελληνικού Δημοσίου στην εξασφάλιση θεραπειών για του ασφαλισμένους. Συγκεκριμένα, όπως είπαμε τα ΜΗΣΥΦΑ και τα φάρμακα της αρνητικής λίστας φτάνουν στα 350 εκατ. ευρώ και το ποσό αυτό επιβαρύνει απόλυτα τους ασθενείς. Από τα υπόλοιπα 3,35 δις. ευρώ και πάλι τεράστιο μέρος βαραίνει τις τσέπες των ασθενών. Κι αυτό γιατί ακόμη και αν κατευθύνονταν προς την αποζημίωση των φαρμάκων των συνταγών των ιδιωτικών φαρμακείων, το σύνολο των 1,95 δις. ευρώ που είναι ο προϋπολογισμός της εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, πάλι θα υπολείπονταν 1,4 δις. ευρώ!
Φυσικά θα πρέπει εδώ να υπολογιστεί το rebate και clawback των φαρμακευτικών που φτάνει τα 750 εκατ. ευρώ. Όμως το ποσό των 1,95 δις. ευρώ του κρατικού προϋπολογισμού αφορά στο σύνολο της εξωνοσοκομειακής δαπάνης δηλαδή περιλαμβάνει και τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ τα οποία δεν μετρώνται από την QuintilesIMS Health. Μάλιστα τα φάρμακα αυτά αποζημιώνονται στο 100% και εκτιμώνται κοντά στα 800 εκατ. ευρώ.