Στην ετήσια εκδήλωση του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος για την κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίτας του Συνδέσμο πήρε τον λόγο ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, τονίζοντας εξ αρχής πως οι αλλαγές στην πολιτική φαρμάκου είναι επιτακτικές, καθώς τα αποτελέσματα έχουν αρχίσει να επηρεάζουν την ελληνική κοινωνία, οικονομία και φυσικά τους ασθενείς και κάποια από αυτά είναι: καθυστέρηση εισόδου νέων φαρμάκων στη χώρα, ελλείψεις, απεντάξεις προϊόντων από τον κατάλογο αποζημιούμενων φαρμάκων, συρρίκνωση ανθρώπινου δυναμικού σε κάποιες περιπτώσεις.
Ωστόσο, τόνισε πως εκτιμά την πολύ καλή επικοινωνία με τον νυν υπουργό Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, και αναμένει να δει σύντομα θετικά αποτελέσματα, καθώς όπως αναφέρει:” φαίνεται ο ΣΦΕΕ να είναι στην ίδια σελίδα με την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας”.
Δείτε την ομιλία του προέδρου του ΣΦΕΕ, Ολύμπιου Παπαδημητρίου:
Κυρίες και κύριοι,
Θα ξεκινήσω την ομιλία μου με μια κοινοτυπία: Η ανάγκη για ουσιαστικές, αλλά και τολμηρές παρεμβάσεις στη χρηματοδότηση της δημόσιας δαπάνης και της πολιτικής για το φάρμακο είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ, αφού η βιωσιμότητα του συστήματος υγείας ακροβατεί επικίνδυνα. Είναι μάλλον η πολλοστή φορά τα τελευταία χρόνια που ακούγεται μια παρόμοια φράση – η διαφορά είναι ίσως ότι οι συνέπειες της ακολουθούμενης έως τώρα πολιτικής και της υποχρηματοδότησης είναι πλέον ορατές: καθυστέρηση εισόδου νέων φαρμάκων στη χώρα, ελλείψεις, απεντάξεις προϊόντων από τον κατάλογο αποζημιούμενων φαρμάκων, συρρίκνωση ανθρώπινου δυναμικού σε κάποιες περιπτώσεις.
Η διαφορά είναι επίσης ότι την κατάσταση στο χώρο του φαρμάκου αντιλήφθηκε αμέσως μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του ο νέος ΥΥ, ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης, είναι άλλωστε καλός γνώστης του χώρου της υγείας από την προηγούμενη θητεία του, και αναγνωρίζουμε τις άμεσες και ουσιαστικές παρεμβάσεις του αλλά και τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο μικρό αυτό χρονικό διάστημα. Παρεμβάσεις και δεσμεύσεις που δεν φαίνεται να είναι απαλλαγμένες από πολιτικό κόστος.
Παρά τη δυσθυμία λοιπόν που μας δημιουργούν οι αριθμοί του 2023, είμαστε χαρούμενοι γιατί έως τώρα έχουμε μια εξαιρετική και ουσιαστική επικοινωνία και συνεργασία με τον υπουργό και ήδη έχουμε κάνει τρεις (3) συναντήσεις μέσα σε ένα μήνα. Αυτό πιστεύω αποδεικνύει και τη σημασία που δίνει ο Υπουργός στον τομέα του φαρμάκου. Στην τελευταία μας συνάντηση πριν από δέκα μέρες ανακοίνωσε μια σειρά μέτρων για την ενίσχυση της χρηματοδότησης αλλά και για τον έλεγχο της συνταγογράφησης, μέτρα που εντάσσονται στους δυο πυλώνες της φαρμακευτικής πολιτικής που διαχρονικά υποστηρίζει ο Σύνδεσμός μας.
Εδώ και χρόνια ο ΣΦΕΕ ζητά σταδιακή αύξηση της χρηματοδότησης της φαρμακευτικής δαπάνης σε συνδυασμό με μέτρα συγκράτησής της. Φαίνεται, λοιπόν, πως βρισκόμαστε στην ίδια σελίδα με την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας.
Πρέπει, όμως, να γίνει απόλυτα κατανοητό από όλους, ότι το κενό που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία 10-12 χρόνια είναι πολύ μεγάλο.
Συγκεκριμένα:
Το 2012 η συνολική φαρμακευτική δαπάνη ήταν € 4,3 δις και η συμμετοχή της Πολιτείας € 3,6 δις.
Το 2023 η συνολική φαρμακευτική δαπάνη εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα € 7,1 δις, ενώ η συμμετοχή της Πολιτείας είναι μόλις € 2,8 δις.
Αυτό σημαίνει ότι η αγορά τα τελευταία έντεκα (11) χρόνια μεγάλωσε 65%, ενώ η δημόσια χρηματοδότηση μειώθηκε κατά 22%.
Το σύστημα υποχρηματοδοτήθηκε διαχρονικά και αυτό δημιούργησε ένα τεράστιο χάσμα που μεταφράστηκε σε τεράστιες επιβαρύνσεις στη φαρμακοβιομηχανία, αλλά και σε αύξηση της συμμετοχής των ασθενών.
Οι επιπτώσεις της κρίσης δυστυχώς συνεχίζονται και μετά την έξοδό μας από τα μνημόνια και στο φάρμακο και στη Δημόσια Υγεία γενικότερα και έχουν άμεσες επιπτώσεις στους ασθενείς. Ήδη η εισαγωγή νέων φαρμάκων καθυστερεί κατά έξι (6) μήνες περισσότερο σε σχέση με το παρελθόν και έχει φθάσει στα δύο (2) χρόνια. Η πρόσβαση των ασθενών σε νέα φάρμακα καθίσταται επισφαλής και δυστυχώς κάποια μπορεί να μην έρθουν ποτέ στην Ελλάδα λόγω των τεράστιων επιστροφών.
Βεβαίως, όπως ανέφερα και πριν, γίνονται σημαντικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως τα μέτρα που έχει εξαγγείλει ήδη ο Υπουργός Υγείας για την ενίσχυση της δαπάνης και τον έλεγχο της συνταγογράφησης, αλλά και η ψηφιοποίηση της υγείας, η οποία αναμένεται να αυξήσει σημαντικά την απόδοση του συστήματος υγείας γενικά και να διευκολύνει τους ασθενείς. Η ψηφιοποίηση θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στους ασθενείς και τους φορολογούμενους.
Ένα ακόμη σημαντικό μέτρο είναι το «επενδυτικό clawback» που ο ίδιος ο κ. Γεωργιάδης, ως Υπουργός Ανάπτυξης, έκανε πραγματικότητα το 2019 μέσα σε λίγους μήνες. Η ενσωμάτωσή του, όμως, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) προκάλεσε σημαντικές αλλαγές, με τα €250 εκατομμύρια του ΤΑΑ για το 2022-2023 να απορροφώνται κατά 95% από παραγωγικές επενδύσεις, στο οποίο θα προστεθούν άλλα € 150 εκατ. για το 2024 – 2025. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία προχώρησε σε αναβάθμιση των υφιστάμενων παραγωγικών και ερευνητικών υποδομών, καθώς και στη δημιουργία νέων, και αναμένεται ότι αυτές οι επενδύσεις θα προσφέρουν σημαντική προστιθέμενη αξία στην οικονομία, και την απασχόληση.
Παρόλα αυτά, το νέο σχήμα αποδείχθηκε όχι και τόσο ελκυστικό για τις κλινικές μελέτες. Παρατηρείται υστέρηση στον αριθμό των κλινικών ερευνών στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ευρώπη επενδύονται ετησίως πάνω από €44 δισ. σε Ε&Α το 2023, με την Ελλάδα να απορροφά μόλις €100 εκατ. Είναι αναγκαίος ο καθορισμός στρατηγικών στόχων και κινήτρων για την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων σε κλινικές μελέτες, προκειμένου να ενισχυθεί η επιστημονική και οικονομική μας πρόοδος και να αναστραφεί το brain drain.
Τα κυριότερα οφέλη των κλινικών μελετών, όμως, είναι για τους ασθενείς, καθώς μπορούν να απολαμβάνουν δωρεάν νέες, καινοτόμες θεραπείες που κυριολεκτικά σώζουν ζωές.
Είναι πολύ σημαντικό ότι ο Υπουργός αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα της καινοτομίας και έχει ιδιαίτερη ευαισθησία και στην προάσπιση της Δημόσιας Υγείας και των δικαιωμάτων των ασθενών. Σε πρόσφατη συνάντησή μας δεσμεύθηκε να προχωρήσει με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο, ενώ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη, συνεχίζοντας και επεκτείνοντας τα προγράμματα Δοξιάδη και Γεννηματά.
Κύριε Υπουργέ,
Αναμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα των μέτρων που λάβατε ή προτίθεστε να λάβετε και θα πρέπει να κάνουμε έναν απολογισμό μέσα στο επόμενο καλοκαίρι, ώστε να δούμε τί λειτούργησε και τί όχι και να συμφωνήσουμε ένα πλάνο διατήρησης ή επέκτασης των μέτρων, πάντα σε συνδυασμό με σταδιακή ενίσχυση της δημόσιας χρηματοδότησης στο φάρμακο.
Σε αρκετές χώρες της Ευρώπης έχουν υπογραφεί διμερείς συμφωνίες για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μεταξύ Πολιτείας και φαρμακοβιομηχανίας, που είναι ένδειξη αμοιβαίας εμπιστοσύνης και δέσμευσης και ταυτόχρονα εγγυάται τη διαφάνεια και την προβλεψιμότητα, δηλαδή τους ακρογωνιαίους λίθους της επιχειρηματικότητας.
Μιλώντας για ενίσχυση της διαφάνειας και προβλεψιμότητας, πρέπει να βελτιωθεί η λειτουργικότητα του συστήματος μέσω της έγκαιρης διεκπαιρέωσης όλων των διαδικαστικών ενεργειών (έκδοση εκκαθαριστικών σημειωμάτων, συμψηφισμοί, διαπραγματεύσεις, παροχή στοιχείων κ.λπ.), αλλά και να δρομολογηθεί η εξόφληση των υπολοίπων/χρεών (ειδικά τα χρέη των νοσοκομείων αυξάνουν συνεχώς).
Από τα ελλιπή, είναι γεγονός, στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, ο ρυθμός αύξησης της αγοράς τον τελευταίο χρόνο φαίνεται να κυμαίνεται μεταξύ 7% και 9% (σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες το νούμερο αυτό είναι διψήφιο) δεδομένου ότι οι ανάγκες του πληθυσμού για φάρμακα και υπηρεσίες υγείας μεγαλώνουν αντίστοιχα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα της οποίας δυστυχώς ο πληθυσμός μειώνεται ενώ η ηλικία του αυξάνεται και το επιδημιολογικό προφίλ του (Ελληνικού πληθυσμού) σταθερά χειροτερεύει. Παράλληλα, νέες αναδυόμενες απειλές για την ανθρώπινη υγεία, δημιουργούν μια νέα πραγματικότητα που επιτάσσει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στα συστήματα υγείας.
Η φαρμακευτική καινοτομία ήρθε πρόσφατα και πάλι στο προσκήνιο χάρη στην ταχεία ανακάλυψη εμβολιών & θεραπειών κατά της COVID-19 όμως αυτό δεν ήταν παρα μόνο μια σταγόνα στον ωκεανό της ερευνητικής δραστηριότητας, η οποία διεξάγεται παγκοσμίως για την ανακάλυψη νέων πιο αποτελεσματικών και ασφαλών θεραπειών και την ικανοποίηση σημαντικών ακάλυπτων ιατρικών αναγκών.
Όπως όλα τα συστήματα υγείας στον κόσμο έτσι και το δικό μας αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, καθώς πρέπει να καλύψει και τις αυξανόμενες ανάγκες του πληθυσμού και τις νέες θεραπείες που έρχονται, αξιοποιώντας εργαλεία όπως το Horizon Scanning και το EUnetHTA και υιοθετώντας νέους τρόπους αποζημίωσης και χρηματοδότησης των νέων θεραπειών.
Όλοι εμείς που εργαζόμαστε στη φαρμακοβιομηχανία εργαζόμαστε ακούραστα με όραμα μια Ελλάδα πιο υγιή και ανθεκτική.
Συνεχίζουμε την έρευνα για Νέα εμβόλια, νέες γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες, σωρεία νέων βιολογικών και άλλων φαρμάκων ώστε η κάθε μέρα να γίνει μία καλύτερη μέρα.
Συνεχίζουμε την προσπάθεια ώστε η πρόσβαση των πολιτών στα απαραίτητα φάρμακα να γίνεται όλο και καλύτερη και σε συνδυασμό με την μείωση των ελλείψεων.
Στόχος μας είναι, όλοι όσοι ζουν με ένα νόσημα, να μπορούν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο.
Σας ευχαριστώ πολύ και καλή χρονιά σε όλους!