Τη «ματαιότητα» να αναμένεται εξοικονόμηση στη φαρμακευτική δαπάνη από τις μειώσεις τιμών στα φάρμακα, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά η ανάλυση των στοιχείων της αγοράς ιδιωτικών φαρμακείων. Όπως φαίνεται λοιπόν από τις πωλήσεις γα το διάστημα 1/10/2016-30/9/2017, η συνολική αγορά δείχνει να υποχώρησε ελαφρά κατά περίπου 0,5-1% σε αξία φτάνοντας στα 3,67 δισ. ευρώ (δεν περιλαμβάνονται τα φάρμακα του Ν.3816), μια κάμψη όμως η οποία αποδίδεται αποκλειστικά στην μείωση της αξίας των πωλήσεων γενοσήμων.
Σύμφωνα επίσης με πληροφορίες της αγοράς, που βασίζονται σε στοιχεία που ανέλυσε η IQVIA, το τέλος του Σεπτεμβρίου του 2017, ενώ η υποχώρηση στις τιμές των φαρμάκων θα έπρεπε να είχε οδηγήσει και σε μείωση των πωλήσεων των σκευασμάτων κατά περίπου 200 εκατ. ευρώ, τελικά κάτι τέτοιο δεν επιτεύχθηκε. Αποδεικνύεται δηλαδη ότι τα 2 Δελτία «μείωσης» Τιμών του 2016 και το ένα του 2017 εξασφάλισαν μείωση στη δαπάνη μόλις 20 εκατ. ευρώ εξαιτίας της υποκατάστασης.
Συγκεκριμένα, το εξεταζόμενο 12μηνο ενώ η μείωση των τιμών οδήγησε σε μείωση της δαπάνης κατά περίπου 200 εκατ. ευρώ, την ίδια στιγμή υπήρξε άνοδος του τζίρου των φαρμάκων κατά περίπου 94 εκατ. ευρώ και επίσης αύξηση λόγω της αλλαγή στο μίγμα συνταγογραφουμενων φαρμάκων κατά 86 εκατ. ευρω. Δηλαδή καθαρή εξοικονόμηση τελικά μόνο 20 εκατ. ευρώ όπως αναφέραμε.
Θεραπευτικές κατηγορίες
Σύμφωνα με τα στοιχεία μέτρησης της αγοράς, αν και στις 5 πρώτες κυρίαρχες θεραπευτικές κατηγορίες, η συνολική αξία συνταγογραφούμενων φαρμάκων διατηρείται στα ίδια περίπου επίπεδα, τα μερίδια των φτηνών φαρμάκων υποχωρούν. Μάλιστα η αξία τη συνταγογράφησης των off patent και γενοσήμων φαρμάκων στις κατηγορίες αυτές δείχνει να κινείται με πτώση της τάξης του 10%.
Συνολικά οι 5 αυτές κατηγορίες με βάση τα στοιχεία της IQVIA, το διάστημα 1/10/2016-30/9/2017, σε τιμές παραγωγού (ex factory) έκαναν τζίρο της τάξης των 1,88 δις. ευρώ ήτοι το περίπου 76% της συνολικής αγοράς συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Ανάλογο είναι και το μερίδιο από πλευράς όγκου, καθώς με βάση τα στοιχεία προκύπτει ότι οι 5 αυτές κατηγορίες φτάνουν στα 233 εκατ. τεμάχια ή το 75% της αγοράς.
«Δημοφιλέστερη» κατηγορία στην ελληνική φαρμακευτική αγορά είναι αυτή των σκευασμάτων για το καρδιαγγειακό σύστημα, καθώς 1 στα 4 φάρμακα που γράφουν οι Έλληνες γιατροί ανήκει στην εν λόγω κατηγορία. Σύμφωνα λοιπόν με την IQVIA, το εξεταζόμενο διάστημα, διακινήθηκαν από τα ιδιωτικά φαρμακεία 90 εκατομμύρια συσκευασίες φαρμάκων για το καρδιαγγειακό σύστημα, σχεδόν όσα και το αντίστοιχο προηγούμενο 12μηνο, αξίας 609 εκατ. ευρώ σε τιμές χονδρικής. Η αξία μάλιστα ήταν μειωμένη κατά περίπου 5,3% σε σχέση με το 12μηνο που προηγήθηκε. Στη συγκεκριμένη κατηγορία, η οποία με βάση την αξία κατέχει μερίδιο 24,6%, ανήκουν τα πλέον συνταγογραφούμενα φάρμακα δηλαδή οι στατίνες (C10AA) η αξία των οποίων έφτασε στα 155 εκατ. ευρώ, μειωμένη κατά 13%.
Στη συγκεκριμένη κατηγορία σε ποσοστό 36,7% συνταγογραφούνται γενόσημα και κατά 45,6% off patent, όμως από πλευράς αξίας τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 27,4% και 36,3%. Φαίνεται δε ότι η υποχώρηση της αξίας στην κατηγορία αυτή συνολικά κατά 5,3% όπως αναφέραμε, αποδίδεται στη μείωση της αξίας των συνταγογραφούμενων φτηνών φαρμάκων.
Η δεύτερη «δημοφιλέστερη» κατηγορία φαρμάκων, περιλαμβάνει τα σκευάσματα πεπτικής οδού και μεταβολισμού, στην οποία ανήκουν και τα φάρμακα για το διαβήτη, αλλά και οι πραζόλες.
Συνολικά λοιπόν στην κατηγορία αυτή, στην εξεταζόμενη περίοδο διακινήθηκαν 47 εκατ. συσκευασίες φαρμάκων, αυξημένες κατά 7%, η αξία των οποίων σε τιμές χονδρικής έφτασε στα 446 εκατ. ευρώ, επίσης αυξημένη κατά περίπου 2,5%. Έτσι και το συνολικό μερίδιο της κατηγορίας διαμορφώθηκε στο 18%. Τα πλέον δημοφιλή φάρμακα εδώ είναι σήμερα τα αντιδιαβητικά (A10BD) με συνολική αξία 97 εκατ. ευρώ σημειώνοντας άνοδο 4,3%, ενώ οι πραζόλες (ΑΟ2BC), παρουσίασαν μείωση αξία κατά 15% στα 85 εκατ. ευρώ . Στην κατηγορία αυτή ο όγκος off patent διατηρήθηκε στο 25% ενώ των γενοσήμων υποχώρησε στο 17% από 20%. Σε αξία τα μερίδια έχουν υποχωρήσει σημαντικά σε 16% και 13%, από μερίδια 18% και 15,6%. Δηλαδή νέα on patent φάρμακα αύξησαν το τζίρο της κατηγορίας και αύξησαν τα μερίδια τους καθώς τα παλιότερα φάρμακα έχασαν πωλήσεις.
Η τρίτη κατηγορία η οποία συνταγογραφείται ιδιαίτερα συχνά, είναι τα σκευάσματα για το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, διακινήθηκαν από τα φαρμακεία 45 εκατομμύρια συσκευασίες συνολικής αξίας 358 εκατ. ευρώ. Η συγκεκριμένη κατηγορία σημείωσε σημαντική υποχώρηση η οποία ήταν της τάξης του 7% σε αξία και 5% σε όγκο και το μερίδιο της διαμορφώθηκε στα περίπου 14,5%.
Είναι η μόνη σημαντική κατηγορία όπου τα γενόσημα αύξησαν το μερίδιό τους στο 26,6% από 23,2% από πλευράς όγκου και στο 26% από 24,6% από πλευράς αξίας. Αντίθετα υποχώρηση παρουσίασε η αξία των off patent με μεγάλο μερίδιο στο 51,4% από 56,1%.
Η τέταρτη σημαντικότερη φαρμακευτική κατηγορία είναι τα σκευάσματα αίματος και αιμοποιητικών οργάνων, στην οποία συνταγογραφήθηκαν 28 εκατ. συσκευασίες φαρμάκων αυξημένες κατά 3,5% αξίας 248 εκατ. ευρώ. Μάλιστα η συγκεκριμένη κατηγορία σημείωσε και τη μεγαλύτερη άνοδο από πλευράς αξίας ήτοι 8% και το μερίδιότ ης ανήλθε ετσι στο 10% της αγοράς. Βέβαια εδώ να σημειώσουμε πως περιλαμβάνονται φάρμακα με βάση και τη γνωστή δραστική ακετυλοσαλικυλικό οξύ καθώς και την ιδιαίτερα δημοφιλή κλοπιδογρέλη. Και σ’ αυτή την κατηγορία τα μερίδια από πλευράς αξίας μειώθηκαν για τα φτηνά φάρμακα και συγκεκριμένα στο 11,7% από 15,3% για τα γενόσημα και στο 20% από 23% για τα off patent.
Άνοδο 6% σημείωσε και η πέμπτη μεγαλύτερη κατηγορία, των αντιβιοτικών για συστηματική χορήγηση με πωλήσεις αξίας 216 εκατ. ευρώ αυξημένες κατά 6% και όγκο αυξημένο κατά 3% στα 23 εκατ. τεμάχια. Και στην κατηγορία αυτή, μειώθηκε το μερίδιο των off patent από πλευράς αξίας στο 32% από 34% και των γενοσήμων στο 11,5% από 13,1%.