Την ισχυρή προσφορά της φαρμακοβιομηχανίας στον τομέα της απασχόλησης αλλά και τις επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας στον κλάδο από τα νέα μέτρα, καταδεικνύουν τα στοιχεία της ανανεωμένης έκδοση «Η Φαρμακευτική Αγορά Στην Ελλάδα: Γεγονότα και Στοιχεία 2017» που εκπονήθηκε υπό την επιστημονική επιμέλεια του ΙΟΒΕ και την αρωγή της Επιτροπής Τεκμηρίωσης του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Εταιρειών Ελλάδας (ΣΦΕΕ). Η μελέτη σημειώνει ότι παρά την ύφεση και τις ισχυρές πιέσεις στον κλάδο, οι ελληνικές βιομηχανίες φαρμάκου, προχώρησαν σε σχετικά περιορισμένες μειώσεις προσωπικού, ενώ διατήρησαν σε πολύ καλά επίπεδα τις αποδοχές των εργαζόμενων, με τα ωρομίσθια μάλιστα να είναι διπλάσια του μέσου όρου στη χώρα.
Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, Labour Force Survey για το 2017 τα οποία επεξεργάστηκε το ΙΟΒΕ , στην Ελλάδα, η απασχόληση στο στενό πυρήνα της εγχώριας παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων, διαμορφώθηκε στα 15,5 χιλ . άτομα στο πρώτο εξάμηνο του 2017, μειωμένη κατά -6,3% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2016.Σημειώνεται ότι το τέλος του 2016 ο κλάδος παρουσίασε ιδιαίτερα σημαντική άνοδο των απασχολούμενων οι οποίοι έφτασαν στους 17,2 χιλ. άτομα, αλλά προφανώς η τάση αυτή ήταν συγκυριακή καθώς φαίνεται μια απώλεια 1700 θέσεων εργασίας μέσα σε ένα μόλις εξάμηνο.
Χωρίς να αποδίδονται από τη μελέτη του ΣΦΕΕ και του ΙΟΒΕ αιτίες για την πτώση αυτή, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι το πρώτο εξάμηνο του 2017, υπήρξαν κάποια πολύ σημαντικά ζητήματα για το χώρο του φαρμάκου. Μεταξύ αυτών υπενθυμίζουμε τις ανακοινώσεις για το ενιαίο rebate και το γνωστό πλέον 25% για την εισαγωγή ενός νέου φαρμάκου στην αγορά, την «αναγκαστική» προέγκριση ενός φαρμάκου στο εξωτερικό με την επίσης γνωστή αναλογία του 9 – 6 – 3 προκειμένου να αποζημιωθεί και στη χώρα μας, τις δραματικές μειώσεις τιμών γενοσήμων με τα δελτία τιμών και φυσικά το ξέσπασμα της υπόθεσης Novartis.
Εκπαίδευση
Η έρευνα αναφέρει ακόμη ότι, σύμφωνα με την Διεθνή Τυποποιημένη Ταξινόμηση της Εκπαίδευσης (ISCED) για το 2016 το εκπαιδευτικό υπόβαθρο των εργαζομένων στον κλάδο παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων ήταν πολύ υψηλό, με το 64% να είναι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, όταν στον κλάδο της μεταποίησης το ποσοστό ήταν 35,0% και στο σύνολο της οικονομίας 22,7%, γεγονός που αναδεικνύει την υψηλή εκπαιδευτική κατάρτιση των εργαζομένων στον κλάδο παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων . Η διαφορά αυτή δείχνει τη σημασία της εγχώριας παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων ως ανασχετικό κλάδο στο brain drain της ελληνικής οικονομίας . Με βάση τα συγκεκριμένα στοιχεία ένα εξάμηνο πριν το ποσοστό των εργαζομένων με πανεπιστημιακή εκπαίδευση έφτανα το 71,6%, γεγονός που δείχνει ότι οι απώλειες σε θέση εργασίας είχαν να κάνουν με υψηλής κατάρτισης επαγγελματίες.
Συνολικά στην Ευρώπη, η φαρμακοβιομηχανία αποτελεί ένα κλάδο υψηλής τεχνολογίας, ο οποίος το 2016 εκτιμάται ότι προσέφερε άμεση απασχόληση σε περίπου 745 χιλ. άτομα (EFPIA), έναντι 739,5 χιλ. άτομα το 2015, ενώ δημιουργεί περίπου 3 με 4 φορές περισσότερες έμμεσες θέσεις εργασίας.
Το 2016, οι απασχολούμενοι στον κλάδο παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων αντιστοιχούν στο 0,5% της συνολικής απασχόλησης στην ελληνική οικονομία, ενώ αποτελεί το 4,9% της συνολικής απασχόλησης στον κλάδο της μεταποίησης, ποσοστό υψηλότερο από το μέσο όρο της ΕΕ25 (2,5%) .
Μισθοί
Εξίσου σημαντική μέτρηση αποτελεί στη μελέτη, η καταγραφή της απασχόλησης σε Ισοδύναμα Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), υπολογίζοντας τη συνολική απασχόληση με την υπόθεση πως όλοι οι εργαζόμενοι απασχολούνται με πλήρες ωράριο . Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο κλάδος παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων κατέγραψε κάμψη της απασχόλησης σε ΙΠΑ την περίοδο 2010 – 2016 κατά -2,8%, έναντι ισχυρής κάμψης στον κλάδο της μεταποίησης κατά -25,5%, ενδεικτικό της ανελαστικότητας στον κλάδο παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων . Ταυτόχρονα, το συνολικό μισθολογικό κόστος την ίδια περίοδο μειώθηκε κατά -7% έναντι πολύ μεγαλύτερης υποχώρησης στον κλάδο της μεταποίησης όπου διαμορφώθηκε την εν λόγω περίοδο στο -36,6%. Την ίδια στιγμή για το σύνολο της οικονομίας η υποχώρηση στο μέσο ωρομίσθιο διαμορφώθηκε -30,9%.
Το υψηλό εκπαιδευτικό υπόβαθρο, το πλήρες ωράριο καθώς και αλλά χαρακτηριστικά των εργαζομένων στον κλάδο παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων έχουν διαμορφώσει το μέσο ωρομίσθιο στα 10,5 ευρώ που είναι σχεδόν διπλάσιο επίπεδο από το σύνολο της οικονομίας που υπολογίζεται στα 5,3 ευρώ, και πολύ υψηλότερο από τον κλάδο της μεταποίησης (στα 6,7 ευρώ) . Σύμφωνα με τα στοιχεία επίσης διαπιστώνεται ότι στον κλάδο της εγχώρια παραγωγής φαρμάκου η μείωση κατά 7% αποδίδεται κυρίως στο διάστημα μεταξύ 2015 και 2016 καθώς το μέσο ωρομίσθιο διαμορφώθηκε στα 10,5 ευρώ από 11,7 ευρώ.