Δυναμικό παρόν ανάμεσα στην ελίτ της εγχώριας επιχειρηματικότητας, δίνει ο κλάδος του φαρμάκου, όπως αποδεικνύεται από την ανάλυση των οικονομικών μεγεθών των ελληνικών επιχειρήσεων από την εταιρεία ICAP. Μάλιστα 22 εταιρείες του κλάδου, βιομηχανίες και εμπορικές, βρίσκονται μεταξύ των 500 πλέον κερδοφόρων εταιρειών για το 2015, με βάση τα στοιχεία που έχει μέχρι σήμερα συγκεντρώσει η εταιρεία.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα, από τις 500 εταιρείες με συνολικό κύκλο εργασιών 82,5 δις. ευρώ, το εμπόριο και η βιομηχανία συμμετέχουν με 266 εταιρείες και κύκλο εργασιών 46 εκατ. ευρώ. Μεταξύ των εμποριοβηχανικών εταιρειών οι φαρμακευτικές εταιρείες με συνολικό τζίρο 2,6 δις. ευρώ (για τις 22 μόνο εταιρείες) κατέχει μερίδιο της τάξης του 5,6%. Το μερίδιο αυτό ίσως να δείχνει χαμηλό, αλλά μην ξεχνάμε ότι στο σημαντικό δείγμα συμμετέχουν οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες κατέχοντας μερίδιο 25%.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ο ευρύτερος κλάδος φαρμάκων βρίσκεται στη τρίτη θέση από πλευράς τζίρου και λειτουργικών κερδών στο εμπόριο και στην 4η θέση στη βιομηχανία.
Ειδικά για το εμπόριο, από μια περαιτέρω ανάλυση για 14 από τις μεγαλύτερες εταιρείες προκύπτει ότι αν και παρουσίασαν κάμψη πωλήσεων στα 1,66 δις. ευρώ πέρυσι από 1,75 δις. ευρώ το 2014, κατάφεραν να εμφανίσουν καθαρά κέρδη 93 εκατ. ευρώ από 39 εκατ. ευρώ και διπλάσια λειτουργικά αποτελέσματα στα 106 εκατ. ευρώ.
Παρά τη θετική αυτή εικόνα, υπάρχει όμως και ο αντίλογος. Όπως σχολιάζει ο επικεφαλής της ICAP κ. Νικήτας Κωστνατέλος, η καλή πορεία των κερδών σε ένα στάσιμο η μειωμένο τζίρο, αφενός δεν προδιαθέτει για ένα βέβαιο μέλλον με συντήρηση των επιδόσεων, αφετέρου δεν αποτελεί στοιχείο ανάπτυξης. Η εξοικονόμηση κόστους για ενίσχυση της κερδοφορίας αφαιρεί κεφάλαια για επενδύσεις αλλά και για θέσεις εργασίας.
Βιομηχανία
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία για την πορεία της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας κατά τη χρήση 2015, όπως προκύπτει από τους ισολογισμούς 8 από τις μεγαλύτερες αμιγώς ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν και το περίπου 55% του παραγωγικού τομέα φαρμάκου. Συγκεκριμένα οι συνολικές πωλήσεις και τα κέρδη των βιομηχανιών αυτών μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι 5 πρωταγωνίστριες Βιανέξ, Φαρματέν, Φαμάρ, Εlpen και Demo,διαμορφώθηκαν το 2015 στα 822 εκατ. ευρώ έναντι 790 εκατ. ευρώ το 2014, ενώ τα συνολικά προς φόρων κέρδη αυξήθηκαν στα 62 εκατ. ευρώ έναντι 60 εκατ. ευρώ. Τα στοιχεία αυτά είναι ενδεικτικά για το σύνολο του κλάδου, καθώς οι συγκεκριμένα βιομηχανίες “παράγουν” το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού τζίρου της ελληνικής βιομηχανίας φαρμάκου που εκπροσωπείται από 38 εταιρείες με τζίρο 1,44 δις. ευρώ το 2014.
Σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, οι επιδόσεις στο φάρμακο επιτεύχθηκαν παρά το δυσμενές κλίμα λόγω των μέτρων rebate και clawback, των αυξημένων οφειλών του δημοσίου και τη σταδιακή αποκλιμάκωση των τιμών. Βασικός μοχλός ανάπτυξης ήταν οι εξαγωγές οι οποίες εκτιμάται ότι προσέγγισαν το 30% του συνόλου των πωλήσεων αλλά και η αύξηση του μεριδίου των γενοσήμων στην ελληνική αγορά, αν και σε μικρά ποσοστά.
Μελέτη Planet
Η πορεία του 2015, επιβεβαιώνει και την εκτίμηση της δυναμικότητας του κλάδου, όπως περιγράφεται στη Μελέτης της Ελληνικής Φαρμακοβιομηχανίας την οποία παρουσίασε η Planet. Όπως σημειώνεται, ο φαρμακευτικός κλάδος στην Ελλάδα παρουσίασε την επταετία 2008-2014 ελαφρώς πτωτική πορεία, με την ελληνική φαρμακοβιομηχανία όμως να αυξάνει το μερίδιό της και να συγκρατεί τα επίπεδα κερδοφορίας της.
Όπως αναφέρεται, τα αποτελέσματα για το σύνολο του φαρμακευτικού κλάδου δηλαδή μαζί με τις πρωταγωνίστριες πολυεθνικές, κατά την επταετία 2008-2014 συρρικνώθηκαν με αποκορύφωμα τη διετία 2010-2011 οπότε και παρουσιάστηκαν σημαντικές ζημίες της τάξεως των 1 και 2 δισ. ευρώ αντίστοιχα. Παρόλα αυτά η ελληνική φαρμακοβιομηχανία δείχνει να διατηρείται σταθερά σε θετικά εδάφη παρουσιάζοντας σημαντικά μικρότερη μεταβλητότητα σε σχέση με τις επιχειρήσεις του υπολοίπου κλάδου.
Επίσης ο κύκλος εργασιών των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών παρουσιάζει κατά την επταετία 2008-2014 μικρή μεταβλητότητα (5%) δεδομένων των ιδιαίτερων συνθηκών που επικρατούν στην ελληνική οικονομία.
Πάντως παρά την καλή πορεία του 2015, για φέτος η κατάσταση δεν φαίνεται να είναι καλή, καθώς το 2016 ξεκίνησε με μία σημαντική μείωση τιμών στα φάρμακα και ειδικά τα εκτός προστασίας πατέντας, τα οποία αποτελούν και τη βασική παραγωγή των ελληνικών βιομηχανιών. Υπήρξε δε και νέα μείωση στις αρχές του καλοκαιριού και έτσι σίγουρα η αξία της εγχώριας αγορά θα είναι μειωμένη.
Ταυτότητα έρευνας ICAP
Το κριτήριο με βάση το οποίο γίνεται η κατάταξη των επιχειρήσεων είναι τα κέρδη EBITDA, δηλαδή τα κέρδη της επιχείρησης από λειτουργικές δραστηριότητες πριν την επίδραση των χρηματοοικονομικών και έκτακτων εσόδων-εξόδων, καθώς και των αποσβέσεων επί των παγίων στοιχείων. Η συμμετοχή των 500 επιχειρήσεων της κατάταξης στα συνολικά μεγέθη των ελληνικών επιχειρήσεων το 2015 είναι και πάλι εντυπωσιακή. Οι επιχειρήσεις αυτές εμφάνισαν μικρή μόνο υποχώρηση στον κύκλο εργασιών τους, όμως βελτίωσαν θεαματικά την κερδοφορία τους.