Το μεγάλο στοίχημα της διείσδυσης των γενοσήμων στη συνταγογράφηση επιδιώκει η Κυβέρνηση, νομοθετώντας μάλιστα τακτικές ώστε μέσα στο επόμενο δίμηνο να αυξηθεί το ποσοστό των συγκεκριμένων φαρμάκων στο 40% από το περίπου 23% που είναι σήμερα. Για μια ακόμη φορά η Κυβέρνηση προσπαθεί αγχωμένα και στο «νήμα» της θεσμοθέτησης των προαπαιτούμενων ενόψει της επικείμενης αξιολόγησης, να καταφέρει όσα δεν επιτεύχθηκαν εδώ και μια πενταετία, λόγω λανθασμένων πολιτικών.
Όπως μάλιστα αποδεικνύεται με απόλυτη ακρίβεια από τα στοιχεία που παρουσίασε την Παρασκευή στην ομιλία του στο πλαίσιο του 36ο Πανελλήνιου (Διεθνούς) Καρδιολογικού Συνέδριου (29-31 Οκτωβρίου 2015) στη Θεσσαλονίκη ο πρόεδρος της Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, κ, Θεόδωρος Τρύφων, παρά τη δραματική μείωση των τιμών των γενοσήμων την πενταετία 2009 – 2014, το μόνο που επιτεύχθηκε ήταν η αύξηση του όγκου των γενοσήμων από 17% στο 23%.
Πιο συγκεκριμένα, με βάση της επεξεργασία των στοιχείων από τα Δελτία Τιμών Φαρμάκων των τελευταίων ετών, προκύπτει ότι από το 2009 μέχρι και το 2014 οι τιμές των γενοσήμων υποχώρησαν κατά 62%, όταν το ίδιο διάστημα τα off patent φάρμακα υποχώρησαν κατά 40%, τα on patent κατά 30,9% και τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους (Ν. 3816) κατά 24,75%. Σύμφωνα δε με στοιχεία της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, το 52% της φαρμακευτικής δαπάνη κατευθύνεται σε on patent φάρμακα, το 28% σε off patent και μόλις το 20% σε γενόσημα. Μάλιστα το ποσοστό της δαπάνης το οποία απορροφούν τα on patent είναι το ίδιο με αυτό του 2009, ενώ καθ’ όλη την πενταετία της κρίσης κινήθηκε σε αυτά τα επίπεδα (μεταξύ 49% και 54%). Την ίδια περίοδο τα γενόσημα κέρδισαν σε αξία πωλήσεων (δηλαδή αύξησαν το μερίδιό τους στη συνολική φαρμακευτική δαπάνη) κατά μόλις 4 ποσοστιαίες μονάδες αυξάνοντας το μερίδιό τους από το 16% το 2009 στο 20% το 2014.
Η εξήγηση η οποία θα μπορούσε να δοθεί βρίσκεται στην έλλειψη μέτρων για τον έλεγχο της υποκτατάστασης. Ειδικότερα, με βάση στοιχεία της IMS Health, παρά τη σημαντική μείωση στις τιμές των φαρμάκων από το 2009 μέχρι και το 2013, η εξοικονόμηση αυτή η οποία υπολογίζεται στα 400 εκατ. ευρώ, χάθηκε κατά περίπου 50%, λόγω της αύξησης του όγκου και της υποκατάστασης από πιο ακριβά φάρμακα. Δηλαδή μπορεί οι τιμές να υποχώρησαν όμως ο όγκος των φαρμάκων που συνατγογραφήθηκαν αυξήθηκε ενώ παρατηρήθηκε στροφή στη συνταγογράφηση πιο ακριβών σκευασμάτων.
Το αποτέλεσμα ήταν η δαπάνη κατά κύριο λόγο να κατευθύνεται σε φάρμακα τα οποία κυκλοφόρησαν πιο πρόσφατα και όχι σε παλαιότερα φτηνά που είναι επίσης αποτελεσματικά. Μάλιστα σύμφωνα με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, η δυναμική της υποκατάστασης αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το 2014, το 70,3% της δαπάνης αφορά σε φάρμακα που κυκλοφόρησαν για πρώτα φορά μετά το 2000 και μάλιστα αυτή η τάση ήταν αυξητική της τελευταία πενταετία αφού το αντίστοιχο ποσοστό το 2009 ήταν 62,4%.
Τιμολόγηση
Ενόψει της επικείμενης ανατιμολόγησης των φαρμάκων, αξίζει επίσης να δούμε τι έχει συμβεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες σχετικά με το πεδίο αυτό. Με βάσει τις σχετικές αποφάσεις που δημοσιεύτηκαν στα ΦΕΚ από το 1992 και ύστερα διαπιστώνουμε ότι όσο ωρίμαζε σταδιακά η ανάπτυξη των ελληνικών γενοσήμων τόσο και οι τιμές τους υποχωρούσαν ως ποσοστό των τιμών των φαρμάκων αναφορά δηλαδή των on patent πάνω στη δραστική των οποίων παράγονταν με τη λογική να αποτελέσουν μια άριστη και φτηνότερη εναλλακτική με τη λήξη της πατέντας τους.
Έτσι λοιπόν πηγαίνοντας πίσω στη δεκαετία του ‘90 και μέχρι το 2005 τα ελληνικά γενόσημα τιμολογούνταν στο 80% των πρωτότυπων. Μάλιστα ενώ πάντα τα ελληνικά γενόσημα είχαν τουλάχιστον κατά 18% χαμηλότερη τιμή σε σχέση με τα on patent, τα off patent διατηρούσαν την τιμή παρά τη λήξη της πατέντας τους. Η μείωση της τιμής των off patent σε σχέση με την τιμή που είχαν όταν προστατεύονταν η πατέντα, άρχισε να μειώνεται από το τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και ύστερα.
Το 2010 οι τιμές των γενοσήμων υποχωρούν στο 72% της τιμή του αντίστοιχο πρωτότυπου ενώ των off patent στο 80% αυτής. Το ποσοστά αυτά υποχωρούν περαιτέρω κι έτσι με βάση και τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις θεσμοθετείται η μείωση των γενοσήμων στο 32,5% των πρωτοτύπων και των off patent στο 50%. Βέβαια η τιμή με βάση και τα υπόλοιπα μέτρα για το περιορισμό της δαπάνης καταλήγει σημαντικά χαμηλότερα, καθώς επιβάλλονται ασφαλιστικό rebate 9%, συν rebate όγκου σε ποσοστό από 2% έως 12% και επίσης υπάρχει και το clawback. Παράλληλα εφαρμόζεται και η δυναμική τιμολόγηση η οποία προβλέπει ότι τα γενόσημα τα οποία δεν είναι τα πρώτα που κυκλοφορούν μετά τη λήξη της πατέντας να τιμολογούνται τιμή ακόμη χαμηλότερη
Όπως συμπεραίνεται λοιπόν από όλα τα προαναφερόμενα προκειμένου να εφαρμοστεί μια πολιτική φαρμάκου που και να δημιουργεί εξοικονομήσεις, αλλά παράλληλα να καλύπτει τις ανάγκες του συστήματος υγείας με ταυτόχρονη αναπτυξιακή προοπτική μέσω της τόνωσης της εγχώριας παραγωγής, θα πρέπει να συνυπολογιστούν μερικές βασικές παράμετροι.
Σύμφωνα με τον κ. Τρύφων αυτές είναι:
Έμφαση στην Αποζημίωση
Τιμολόγηση που αν επιτρέπει την παραμονή στο σύστημα των παλαιών και ήδη φθηνών φαρμάκων που συγκρατούν τη δαπάνη
Συγκράτηση της συμμετοχής των ασθενών
Αξιολόγηση των νέων ακριβών φαρμάκων – διαπραγματεύσεις και συμφωνίες-επιβράβευση της καινοτομίας
Βιώσιμες εξοικονομήσεις
Δυνατότητα κυκλοφορίας νέων γενοσήμων
Δυνατότητα πρότασης σκευάσματος
Αξιοποίηση της δυναμικής της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας