Ο Οκτώβριος, μήνας ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού, αποτελεί μία σημαντική ευκαιρία για να αναδείξουμε όχι μόνο τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης, αλλά και τις διαθέσιμες θεραπείες και διαδικασίες που βοηθούν τις γυναίκες να ανακτήσουν την ποιότητα ζωής τους μετά τη μάχη με τη νόσο. Ο καρκίνος του μαστού, αν και μία από τις πιο διαδεδομένες μορφές καρκίνου, αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά χάρη στη πρόοδο της ιατρικής, ενώ η αποκατάσταση στήθους μετά από μαστεκτομή αποτελεί ένα σημαντικό στάδιο για τη ψυχολογική και σωματική ανάρρωση της γυναίκας.
Ο Δρ. Γεώργιος Κόκκαλης, Πλαστικός και Επανορθωτικός Χειρουργός, μας ενημερώνει για τις διαθέσιμες μεθόδους αποκατάστασης, τονίζοντας παράλληλα τη συμβολή τους στη ψυχική ενδυνάμωση και ανάρρωση των γυναικών.
Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη ψυχολογία της γυναίκας. Ποιες είναι οι ψυχολογικές συνέπειες που μπορεί να προκύψουν και πώς η αποκατάσταση μαστού συμβάλει στη βελτίωση της ψυχικής υγείας;
Ο μαστός είναι ένα όργανο έκφρασης της θηλυκότητας της γυναίκας. Πολλοί καλλιτέχνες, από αρχαιότατους χρόνους μέχρι σήμερα, έχουν ασχοληθεί με αυτό το αντικείμενο του πόθου, δημιουργώντας αγάλματα, ζωγραφικούς πίνακες και φωτογραφίες.
Η απώλεια αυτού του οργάνου προκαλεί πολλές φορές αισθήματα κατωτερότητας έναντι των υγιών γυναικών, φόβο για κοινωνική απομόνωση, έκφραση περιέργειας και προβλήματα ένδυσης, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Μερικές φορές η γυναίκα αποφεύγει την σεξουαλική επαφή και απομακρύνεται από τον σύντροφό της.
Πείτε μας, ποια είναι τα κριτήρια που καθορίζουν την κατάλληλη χρονική στιγμή για την αποκατάσταση μαστού;
Η απόφαση για την αποκατάσταση του μαστού θα πρέπει να ληφθεί με την συνεργασία του γιατρού, που θα εκτελέσει την μαστεκτομή, του πλαστικού χειρουργού καθώς και της ασθενούς. Θα πρέπει να συζητηθεί ο χρόνος αποκατάστασης του μαστού, το είδος της αποκατάστασης και η ύπαρξη πιθανών επιπλοκών και μετεγχειρητικών ουλών καθώς και η περίοδος της αποθεραπείας και της πιθανής μετεγχειρητικής θεραπείας.
Ο πλαστικός χειρουργός είναι εκείνος που θα ανακατασκευάσει τον μαστό, που έχει αφαιρεθεί ολόκληρος, ή μέρος αυτού.
Η αποκατάσταση του μαστού μπορεί να πραγματοποιηθεί, είτε αμέσως μετά την μαστεκτομή, είτε μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Αυτό το διάστημα εξαρτάται από το είδος της μετεγχειρητικής θεραπείας, όπως η ακτινοθεραπεία ή η χημειοθεραπεία, που έπονται της μαστεκτομής.
Ποιες είναι οι βασικές μέθοδοι αποκατάστασης του μαστού και ποια τα οφέλη της κάθε μίας;
Υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι αποκατάστασης του μαστού. Οι συνηθέστερες είναι η χρησιμοποίηση ενθεμάτων σιλικόνης ή αυτόλογων ιστών της γυναίκας.
Μία από τις μεθόδους αποκατάστασης του μαστού είναι η τριφασική αποκατάσταση. Στην πρώτη φάση τοποθετείται διατατής του δέρματος για την προοδευτική διάτασή του και σε δεύτερη φάση η αντικατάστασή του με το μόνιμο ένθεμα σιλικόνης και η συμμετρική επέμβαση στον υγιή μαστό (ανόρθωση ή σμίκρυνση). Σε τρίτη φάση μπορεί να γίνει και η επανασύσταση της θηλής και της θηλαίας άλω με δερματικό μόσχευμα ή τατουάζ. Η μέθοδος αυτή είναι απλούστερη από άλλες μεθόδους αποκατάστασης, αλλά έχει το μειονέκτημα της χρήσης ξένων σωμάτων.
Όταν το δέρμα που έχει υποστεί μαστεκτομή έχει δεχθεί ακτινοβολία ή παρουσιάζει ουλές, τότε χρειάζεται αντικατάστασή του με ένα υγιές δέρμα. Η αντικατάσταση συνήθως διενεργείται με την μεταφορά ιστών από την ράχη, όπως του πλατύ ραχιαίου μυ και του υπερκειμένου δέρματος και ακολουθεί η προαναφερόμενη διαδικασία.
Άλλες μέθοδοι αποκατάστασης του μαστού περιλαμβάνουν τη χρήση των ίδιων των ιστών της γυναίκας, όπως ο ορθός κοιλιακός μυς και το υπερκείμενο δέρμα. Η μεταφορά αυτού του συμπλέγματος μυός, – δέρματος από την κοιλιά-, διενεργείται είτε με την κατασκευή τούνελ, δια μέσου του οποίου προωθείται ο κρημνός αυτός στην περιοχή της μαστεκτομής, είτε με την εκτομή των αγγείων του μυός και την επανένωσή τους με τα αγγεία της περιοχής της μαστεκτομής.
Το πλεονέκτημα των μεθόδων αυτών είναι ότι δεν χρησιμοποιούνται ξένα σώματα και διενεργείται συγχρόνως και κοιλιοπλαστική. Το μειονεκτήματα είναι ότι απαιτείται μεγαλύτερος χειρουργικός χρόνος και υπάρχει κίνδυνος ανάπτυξης κοιλιοκήλης, οπότε θα χρειασθεί η τοποθέτηση πλέγματος, καθώς και η ύπαρξη έμπειρου προσωπικού. Ιδίως στην δεύτερη μέθοδο μεταφοράς των ιστών, όπου χρειάζεται η επαναγγείωση, η ύπαρξη χειρουργικού μικροσκοπίου και ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, που μπορεί να το χρησιμοποιήσει, καθίσταται επιτακτική.
Όταν αποφασισθεί από τον χειρουργό του μαστού η περιορισμένη σε υγιή όρια εκτομή του καρκίνου του μαστού (τμηματεκτομή ή ημιμαστεκτομή), τότε είναι δυνατή η αποκατάσταση του ιστικού ελλείμματος που προκύπτει από την εκτομή του όγκου, με τη χρήση κατάλληλων μεθόδων.
Ποιους παράγοντες εξετάζετε για να αποφασίσετε ποια μέθοδος είναι η καλύτερη για την ασθενή;
Ανάλογα με το μέγεθος του υπολειπόμενου μαζικού αδένα επιλέγεται και η κατάλληλη τεχνική αποκατάστασης,. Συνήθως, αυτό περιλαμβάνει τη μετακίνηση μέρους του μαστού, ενώ σε περιπτώσεις όπου ο μαστός είναι μεγάλος, μπορεί να γίνει και σμίκρυνση. Σε αυτές τις περιπτώσεις ακολουθεί και επέμβαση συμμετρίας του υγιούς μαστού (ανόρθωση ή σμίκρυνση).
Πότε και με ποιους τρόπους πραγματοποιείται η αποκατάσταση του συμπλέγματος της θηλαιάς-άλω;
Η αποκατάσταση της θηλής, εφόσον δεν έχει διατηρηθεί, ανάλογα με το είδος της μαστεκτομής, διενεργείται 3-4 μήνες μετά το δεύτερο στάδιο της αποκατάστασης. Η θηλαία άλως μπορεί να αποκατασταθεί με ελεύθερο δερματικό μόσχευμα από την περιοχή της μηροβουβωνικής χώρας ή με τατουάζ, ενώ η θηλή μπορεί να δημιουργηθεί με μικρούς δερματικούς κρημνούς από την περιοχή της μαστεκτομής.
Η αποκατάσταση του μαστού είναι μία αξιόπιστη μέθοδος που βοηθάει την γυναίκα να ξεπεράσει τα ψυχολογικά αλλά και πρακτικά προβλήματα που προκαλεί η απώλεια ενός τόσο σημαντικού οργάνου έκφρασης της θηλυκότητάς της.
Ευχαριστούμε θερμά τον Πλαστικό και Επανορθωτικό Χειρουργό, κ. Γεώργιο Κόκκαλη για τις πολύτιμες πληροφορίες που μοιράστηκε μαζί μας.
Info
Ο Δρ. Γεώργιος Κόκκαλης είναι Πλαστικός Χειρουργός και διατηρεί το ιατρείο του στο Χαλάνδρι, με ειδίκευση στην Αισθητική και Επανορθωτική Χειρουργική.
Είναι απόφοιτος και Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εξειδικεύτηκε στην Πλαστική Χειρουργική στο Department of Plastic and Jaw Surgery (Frenchay Hospital, Bristol, UK), στο Plastische und Wiederstellung Chirurgie Abteilung (Universitatsklinik, Innsbruck, Austria) και στο Memorial Sloan Kettering Hospital (New York, USA).
Το 1997 ανέλαβε τη Διεύθυνση της Κλινικής Πλαστικής Χειρουργικής του Αντικαρκινικού Ογκολογικού Νοσοκομείου Αθηνών «Ο Άγιος Σάββας», ως Συντονιστής Διευθυντής, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2014. Υπήρξε Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μικροχειρουργικής, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Μελανώματος και Tαμίας της Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας. Ενώ διατελεί μέχρι και σήμερα μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής Αισθητικής και Επανορθωτικής Χειρουργικής, Ελληνικής Εταιρείας Μαστολογίας, Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Μελανώματος, Ελληνικής Εταιρείας Μικροχειρουργικής.
Η κλινική του έλαβε πολλές φορές βραβεία για τη εκπόνηση κλινικών και πειραματικών ερευνών.
Ακολουθήστε τον Δρ. Κόκκαλη σε Facebook και Instagram.
Εναλλακτικά, μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του www.gakokkalis.gr .