Ο χανταϊός (Hantavirus) είναι ένας ιός που μεταδίδεται από τρωκτικά και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ασθένειες στον άνθρωπο. Αν και δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο στις περισσότερες περιπτώσεις, η μόλυνση μπορεί να συμβεί μέσω της επαφής με ούρα, κόπρανα ή σάλιο μολυσμένων ζώων. Οι κυριότερες ασθένειες που σχετίζονται με τον χανταϊό είναι το πνευμονικό σύνδρομο από χανταϊό (HPS), που εμφανίζεται κυρίως στην Αμερική, και ο αιμορραγικός πυρετός με νεφρικό σύνδρομο (HFRS), που είναι πιο συχνός στην Ασία και την Ευρώπη.
Πώς μεταδίδεται;
Η μόλυνση γίνεται κυρίως μέσω της εισπνοής μολυσμένων σωματιδίων, όταν τα περιττώματα ή τα ούρα των τρωκτικών εξατμίζονται στον αέρα. Αυτό μπορεί να συμβεί σε κλειστούς χώρους, όπως αποθήκες, εξοχικά ή εγκαταλελειμμένα κτίρια. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένες επιφάνειες ή από δάγκωμα τρωκτικού.
Συμπτώματα και επιπτώσεις
Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 1-8 εβδομάδες μετά τη μόλυνση και περιλαμβάνουν πυρετό, ρίγη, μυϊκούς πόνους, κόπωση και πονοκέφαλο. Στη συνέχεια, μπορεί να αναπτυχθούν πιο σοβαρά συμπτώματα, όπως δύσπνοια, πνευμονικό οίδημα, χαμηλή αρτηριακή πίεση και νεφρική ανεπάρκεια. Ορισμένες μορφές της νόσου έχουν υψηλό ποσοστό θνησιμότητας, φτάνοντας έως και 40% στις σοβαρές περιπτώσεις HPS.
Πρόληψη και προστασία
Δεν υπάρχει ειδικό εμβόλιο ή θεραπεία για τον χανταϊό, οπότε η πρόληψη είναι κρίσιμη. Μερικά προληπτικά μέτρα περιλαμβάνουν:
- Αποφυγή επαφής με τρωκτικά και τα περιττώματά τους.
- Σωστή αποθήκευση τροφίμων για να μην προσελκύονται τρωκτικά.
- Συχνός καθαρισμός και εξαερισμός σε αποθήκες και εξοχικά πριν την παραμονή σε αυτά.
- Χρήση προστατευτικού εξοπλισμού (μάσκα, γάντια) κατά τον καθαρισμό πιθανώς μολυσμένων χώρων.
Ο χανταϊός είναι σπάνιος, αλλά μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές. Η γνώση και η πρόληψη είναι τα πιο σημαντικά όπλα για την προστασία από τη μόλυνση.
Ο χανταϊός εντοπίζεται κυρίως σε περιοχές της Βόρειας Αμερικής, και ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου καταγράφονται οι περισσότερες περιπτώσεις μόλυνσης από τον ιό. Οι περιοχές που πλήττονται συχνότερα από τον χανταϊό περιλαμβάνουν:
Πόλεις και περιοχές στις ΗΠΑ όπου συναντάται πιο συχνά ο χανταϊός:
-
Νέο Μεξικό
Το Νέο Μεξικό έχει το μεγαλύτερο ποσοστό καταγεγραμμένων κρουσμάτων χανταϊού στις ΗΠΑ. Ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές και τις περιοχές με ξηρό κλίμα, η επαφή με τα τρωκτικά είναι πιο συχνή. -
Κολοράντο
Στο Κολοράντο, ο χανταϊός είναι επίσης συχνός, κυρίως στις πιο απομακρυσμένες περιοχές και τις περιοχές με αυξημένη πυκνότητα τρωκτικών, όπως τα δάση και οι περιοχές γύρω από τα βουνά. -
Αριζόνα
Στην Αριζόνα, οι περιοχές με υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλή υγρασία είναι συχνά επικίνδυνες για τη μετάδοση του χανταϊού, καθώς οι τρωκτικοί πληθυσμοί ευδοκιμούν. -
Καλιφόρνια
Η Καλιφόρνια, ιδίως οι αγροτικές και ορεινές περιοχές της, είναι επίσης μια από τις περιοχές όπου παρατηρούνται κρούσματα, αν και σε μικρότερο ποσοστό σε σχέση με τις προηγούμενες πολιτείες. -
Τέξας
Στο Τέξας, ιδίως στην περιοχή του Ελ Πάσο, έχουν αναφερθεί αρκετά περιστατικά χανταϊού, λόγω των τοπικών συνθηκών και των αυξημένων επαφών με τα τρωκτικά.
Οι περιοχές αυτές εμφανίζουν υψηλότερη συχνότητα κρουσμάτων, κυρίως λόγω της παρουσίας μεγάλων πληθυσμών τρωκτικών, όπως τα λευκά ποντίκια (Peromyscus maniculatus), τα οποία είναι οι κύριοι φορείς του ιού.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ο χανταϊός μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλες περιοχές της χώρας, ωστόσο, τα κρούσματα παραμένουν πιο συχνά στις παραπάνω περιοχές, κυρίως λόγω των γεωγραφικών και κλιματικών συνθηκών που ευνοούν την επιβίωση και εξάπλωση των τρωκτικών.
Πηγές:
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC): www.cdc.gov/hantavirus
- World Health Organization (WHO): www.who.int
