Η φετινή European Mental Health Week βρίσκει τη χώρα μας σε μια ιστορική καμπή μεταρρυθμιστικής τομής και συλλογικής ευθύνης στον τομέα της ψυχικής υγείας. Με την ψήφιση του Νόμου 5129/2024 για την Ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, η Ελλάδα πραγματοποιεί ένα αποφασιστικό βήμα προς ένα σύγχρονο, δίκαιο και ανθρωποκεντρικό σύστημα ψυχικής υγείας.
Η ψυχική υγεία πλέον αναγνωρίζεται ως θεμελιώδης πυλώνας δημόσιας πολιτικής, δείκτης δημοκρατίας και κοινωνικής συνοχής. Ο νέος νόμος αποτελεί το αποτέλεσμα συντονισμένων προσπαθειών για την άρση παθογενειών του παρελθόντος και τη θεμελίωση ενός λειτουργικού, προσβάσιμου και ποιοτικού δικτύου υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
Ο Ν. 5129/2024 εισάγει σημαντικές καινοτομίες και θεσμικές τομές, με στόχο τη μετατροπή του υφιστάμενου συστήματος σε ένα αποκεντρωμένο, συμπεριληπτικό και θεραπευτικά πλουραλιστικό οικοσύστημα φροντίδας, με επίκεντρο το ίδιο το άτομο. Οι κύριοι άξονες περιλαμβάνουν:
- Ενίσχυση των κοινοτικών δομών και της πρωτοβάθμιας φροντίδας ψυχικής υγείας, με στόχο την αποϊδρυματοποίηση και την υποστήριξη των ατόμων στον φυσικό και κοινωνικό τους περίγυρο, με την λειτουργία των Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ.
- Ολιστική προσέγγιση στις εξαρτήσεις και τις εξαρτητικές συμπεριφορές, μέσω ενός ενιαίου πλαισίου υπηρεσιών, με σεβασμό στη θεραπευτική πολυφωνία, με την λειτουργία του ΕΟΠΑΕ.
- Διασύνδεση της ψυχικής υγείας με κρίσιμους τομείς όπως η εκπαίδευση και η εργασία, για την έγκαιρη πρόληψη, την ενδυνάμωση και την κοινωνική ενσωμάτωση.
- Πλήρης ψηφιοποίηση του τομέα ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων, εξασφαλίζοντας διαφάνεια, αξιολόγηση και εξατομικευμένη προσέγγιση στη φροντίδα.
- Θεσμοθέτηση μηχανισμών συμμετοχής των ληπτών υπηρεσιών, ενισχύοντας την αυθεντική συμπερίληψη και τη συνδιαμόρφωση πολιτικής.
Στο Υπουργείο Υγείας, προχωρούμε στην υλοποίηση ενός νέου, μακροπρόθεσμου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία, το οποίο θέτει στο επίκεντρο Την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, μέσα από συνεχή επιμόρφωση και επαγγελματική υποστήριξη και τη διάχυση υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο, ώστε να εξασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβαση ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης, Τη δημιουργία ενός συστήματος που “συναντά” τον πολίτη – στο σπίτι, στο σχολείο, στον χώρο εργασίας, στην κοινότητα.
Η ψυχική υγεία δεν είναι πολυτέλεια – είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Και αυτό το δικαίωμα δεν μπορεί να εξαρτάται από το εισόδημα, τη γεωγραφική τοποθεσία ή το κοινωνικό στίγμα. Με το νέο θεσμικό και επιχειρησιακό πλαίσιο, επιδιώκουμε να μειώσουμε τις ανισότητες και να διαμορφώσουμε μια κοινωνία φροντίδας, αποδοχής και πρόληψης.
Η επιτυχία της ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης απαιτεί ευρεία συνεργασία. Γι’ αυτό ενώνουμε δυνάμεις με:
- Λήπτες υπηρεσιών και τις οικογένειές τους,
- Επαγγελματίες ψυχικής υγείας,
- Επιστημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα,
- Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών,
- Ευρωπαϊκούς και διεθνείς εταίρους.
Η European Mental Health Week είναι υπενθύμιση ότι οι βιώσιμες λύσεις απαιτούν καινοτομία, πολιτική βούληση και κοινωνική συναίνεση. Η ψυχική υγεία είναι υπόθεση όλων μας. Οφείλουμε να την αντιμετωπίζουμε όχι αποσπασματικά, αλλά με συστηματικότητα, πρόληψη και συνεχή υποστήριξη. Το μέλλον μας καλεί να χτίσουμε μια κοινωνία που δεν αφήνει κανέναν πίσω.
