Η επιπεφυκίτιδα αποτελεί μία από τις πιο κοινές λοιμώξεις των ματιών, επηρεάζοντας κάθε χρόνο περίπου ένα στα έξι άτομα. Παρά τη συχνότητά της, γύρω από αυτήν την πάθηση επικρατούν αρκετοί μύθοι που μπορεί να οδηγήσουν σε παρερμηνείες και λανθασμένες πρακτικές αντιμετώπισης.
Η επιπεφυκίτιδα είναι φλεγμονή του επιπεφυκότα, της διαφανούς μεμβράνης που καλύπτει τον σκληρό χιτώνα του ματιού και το εσωτερικό των βλεφάρων. Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν κοκκίνισμα και φαγούρα στα μάτια. Ωστόσο, πρόκειται για μια πάθηση με πολλές αιτίες και αντίστοιχα διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Επιπεφυκίτιδα σε όλες τις ηλικίες
Παρά την εντύπωση ότι προσβάλλει κυρίως τα παιδιά, η επιπεφυκίτιδα εμφανίζεται συχνά και στους ενήλικες. Ιδιαίτερα αυξημένα είναι τα κρούσματα σε μικρά παιδιά έως 4 ετών και σε νεαρούς ενήλικες – με τις γυναίκες να εμφανίζουν κορύφωση γύρω στα 22 και τους άνδρες στα 28 έτη.
Στους ενήλικες, η ιογενής μορφή είναι η πιο διαδεδομένη και εμφανίζεται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Τους χειμερινούς μήνες, αντίθετα, επικρατεί η βακτηριακή επιπεφυκίτιδα. Στα παιδιά, η βακτηριακή είναι πιο συχνή, ενώ σε όλες τις ηλικίες, η αλλεργική μορφή καταγράφει τη μεγαλύτερη συχνότητα, επηρεάζοντας έως και το 20% του πληθυσμού. Αυτή σχετίζεται με αλλεργιογόνα όπως η γύρη, ο καπνός ή το χλώριο στις πισίνες.
Μεταδοτικότητα: Μύθοι και πραγματικότητα
Η μεταδοτικότητα της επιπεφυκίτιδας εξαρτάται άμεσα από την αιτία της. Οι βακτηριακές και ιογενείς μορφές μπορούν να μεταδοθούν είτε με άμεση επαφή είτε έμμεσα, μέσω μολυσμένων αντικειμένων, ή ακόμα και αερογενώς – στην περίπτωση της ιογενούς μορφής. Αντίθετα, η αλλεργική επιπεφυκίτιδα δεν είναι μεταδοτική.
Μια ειδική κατηγορία αποτελεί η νεογνική επιπεφυκίτιδα, η οποία μπορεί να προκληθεί από απόφραξη δακρυϊκού πόρου ή λοίμωξη κατά τη διάρκεια του τοκετού, κυρίως σε περιπτώσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων στη μητέρα.
Κοκκίνισμα ≠ Επιπεφυκίτιδα
Ένα από τα πιο κοινά λάθη είναι η σύνδεση οποιουδήποτε κοκκινίσματος των ματιών με την επιπεφυκίτιδα. Στην πραγματικότητα, το σύμπτωμα αυτό μπορεί να υποδηλώνει πληθώρα καταστάσεων, από γλαύκωμα και τραυματισμούς έως την παρουσία ξένου σώματος στο μάτι.
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία
Μια ακόμη εσφαλμένη αντίληψη είναι ότι κάθε μορφή επιπεφυκίτιδας απαιτεί αντιβιοτικά. Η αλήθεια είναι πως μόνο οι βακτηριακές μορφές αντιμετωπίζονται με τέτοια φαρμακευτική αγωγή. Οι ιογενείς και αλλεργικές μορφές συνήθως αντιμετωπίζονται με υποστηρικτικά μέτρα ή αντιισταμινικά κολλύρια, εφόσον είναι απαραίτητα.
Δεν αρκούν τα συμπτώματα – Απαραίτητος ο έλεγχος
Παρόλο που πολλές περιπτώσεις είναι ήπιες και υποχωρούν χωρίς επιπλοκές, είναι σημαντικό να αποφεύγεται η αυτοδιάγνωση και η αυτοθεραπεία. Ο ειδικός μπορεί να προσδιορίσει την αιτία και να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία, αποφεύγοντας τις παγίδες της λανθασμένης αντιμετώπισης.
Ειδικά σε περιπτώσεις που το κοκκίνισμα συνοδεύεται από φωτοευαισθησία, θόλωση ή μείωση της όρασης, πόνο ή έκκριμα, απαιτείται άμεση ιατρική παρέμβαση.
Καραντίνα ή όχι;
Η απομόνωση δεν είναι απαραίτητη σε όλες τις περιπτώσεις. Οι ασθενείς με αλλεργική επιπεφυκίτιδα μπορούν να συνεχίσουν κανονικά τις δραστηριότητές τους, ενώ σε εκείνους με βακτηριακή μορφή συστήνεται παραμονή στο σπίτι τουλάχιστον για 24 ώρες από την έναρξη της αντιβιοτικής αγωγής. Η παρουσία εκκρίματος είναι επίσης ένας παράγοντας που επηρεάζει την απόφαση για απομόνωση.
Συμπέρασμα
Η επιπεφυκίτιδα, αν και κοινή και σε πολλές περιπτώσεις ήπια, δεν πρέπει να υποτιμάται. Η σωστή διάγνωση και η στοχευμένη θεραπεία είναι καθοριστικής σημασίας για την ταχεία αποκατάσταση και την αποφυγή επιπλοκών. Η ενημέρωση γύρω από τους συχνούς μύθους και η αναζήτηση εξειδικευμένης καθοδήγησης παραμένουν τα βασικά βήματα για τη σωστή αντιμετώπιση της.
