Μια πρόσφατη μελέτη από το Johns Hopkins Medicine (Δημοσίευση: 9 Ιουνίου 2025 στο JAMA Internal Medicine) απέδειξε ότι μια προσαρμοσμένη εκδοχή της δίαιτας DASH – η λεγόμενη DASH4D – σε συνδυασμό με χαμηλή πρόσληψη νατρίου οδηγεί σε σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2
Σχεδιασμός της μελέτης
- Randomized crossover feeding study: 102 συμμετέχοντες με T2D και συστολική ΒΑ 120–159 mmHg.
- Κάθε άτομο ακολουθούσε διαδοχικά 4 δίαιτες (καθεμία για 5 εβδομάδες), όλες με σταθερές θερμίδες ώστε να διατηρείται το βάρος σταθερό
- Οι δίαιτες ήταν:
- DASH4D με χαμηλή πρόσληψη νατρίου (~1500 mg/ημέρα)
- DASH4D με υψηλή πρόσληψη νατρίου
- Τυπική αμερικανική διατροφή με χαμηλή πρόσληψη νατρίου
- Τυπική αμερικανική διατροφή με υψηλή πρόσληψη νατρίου
Βασικά ευρήματα
- Η DASH4D με χαμηλό νάτριο μείωσε τη συστολική πίεση κατά 4,6 mmHg και τη διαστολική κατά 2,3 mmHg σε σύγκριση με την τυπική δίαιτα με υψηλό νάτριο
- Οι μεγαλύτερες αλλαγές παρατηρήθηκαν ήδη στις πρώτες 3 εβδομάδες της κάθε περιόδου
- Όλοι οι συμμετέχοντες λάμβαναν συνήθως τουλάχιστον δύο αντιυπερτασικά φάρμακα, αλλά η δίαιτα πρόσθεσε σημαντική επιπλέον μείωση .
- Η μείωση κατά 5 mmHg στη συστολική σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο: εγκεφαλικό –14%, καρδιακή ανεπάρκεια –8%, καρδιαγγειακά επεισόδια –6%
Η σημασία του νατρίου
Η ανάλυση έδειξε ότι το μειωμένο νάτριο είχε μεγαλύτερη επίδραση στην πτώση της πίεσης από την αλλαγή μόνο του διατροφικού προτύπου DASH4D χωρίς έλεγχο νατρίου .
Τι είναι η δίαιτα DASH4D;
Η DASH for Diabetes ή DASH4D αποτελεί επεξεργασία της κλασικής δίαιτας DASH (πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής, γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών και λίγα επεξεργασμένα τρόφιμα), προσαρμοσμένη για τις ανάγκες των ατόμων με T2D:
- μειωμένοι υδατάνθρακες
- υψηλότερα μονοακόρεστα λιπαρά
- χαμηλότερη πρόσληψη καλίου (για καλύτερη ασφάλεια σε νεφροπαθείς) .
Το DASH αποτελεί σύσταση πολλών επίσημων φορέων (USDA, AHA) και μία από τις κορυφαίες υγιεινές δίαιτες στο πλαίσιο των ΗΠΑ (2015–20), στο ίδιο επίπεδο με τη μεσογειακή και τη χορτοφαγική
Περιορισμοί & μελλοντικές προτάσεις
- Γενικευσιμότητα: μονοκεντρική μελέτη, πληθυσμός κυρίως αφροαμερικάνων και περιορισμένη εθνοτική ποικιλία .
- Δεν διαχωρίστηκε πλήρως το μονοπάτι επίδρασης μεταξύ DASH4D και μείωσης νατρίου .
- Επιδίωξη για πιο προσβάσιμες, οικονομικές και πολιτισμικά προσαρμοσμένες εκδοχές της DASH4D, ώστε να διευκολύνεται η μακροχρόνια εφαρμογή από ευρύ κοινό
Συμπέρασμα
Η μελέτη υπογραμμίζει ότι η DASH4D με χαμηλό νάτριο:
- επιτυγχάνει κλινικά και στατιστικά σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2,
- το όφελος είναι αξιόλογο ακόμη και σε ασθενείς υπό πολλαπλά φάρμακα,
- η πρωταρχική «οδηγός» είναι η μείωση νατρίου.
Οι γιατροί και οι διατροφολόγοι θα πρέπει να ενσωματώσουν αυτές τις διατροφικές αλλαγές ουσιαστικά στη θεραπεία της υπέρτασης σε άτομα με διαβήτη, για άμεσο όφελος στη μείωση καρδιαγγειακού κινδύνου.
Πηγές
- Johns Hopkins Medicine press release & άρθρο στο JAMA Internal Medicine
- Medscape & PatientCare επιβεβαίωση μεθοδολογίας & αποτελεσμάτων
- Wikipedia για τη βασική DASH διατροφή