Τα άτομα με παχυσαρκία ζουν με μια ασθένεια, όχι με μια επιλογή τρόπου ζωής. Η παχυσαρκία συνοδεύεται από σωματικά, ψυχικά και συναισθηματικά εμπόδια. Τα άτομα με παχυσαρκία αντιμετωπίζουν προκατάληψη και στίγμα που μπορεί να τους εμποδίσει να λάβουν την κατάλληλη φροντίδα που χρειάζονται για τη θεραπεία και τη διαχείριση της παχυσαρκίας τους.
Πόσο δύσκολο είναι να χάσεις βάρος;
Η θεραπεία της παχυσαρκίας είναι εξατομικευμένη. Οι τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένων των διατροφικών και συμπεριφορικών αλλαγών και της αυξημένης σωματικής δραστηριότητας, είναι εξαιρετικά σημαντικά βήματα για την απώλεια βάρους, αλλά συχνά ανεπαρκή από μόνα τους. Και αυτό, γιατί πολλοί ενήλικες με παχυσαρκία που προσπαθούν να χάσουν βάρος με δίαιτα και άσκηση μπορεί πράγματι να το επιτύχουν βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, η διατήρηση αυτής της απώλειας βάρους με την πάροδο του χρόνου, είναι συνήθως η πιο δύσκολη.
Στην πραγματικότητα, σε μια μετα-ανάλυση 29 μελετών απώλειας βάρους, περισσότερο από το 50% του χαμένου βάρους ανακτήθηκε μέσα σε 2 χρόνια και περισσότερο από το 80% του χαμένου βάρους ανακτήθηκε μέσα σε 5 χρόνια.
Η πολύπλοκη παθοφυσιολογία της παχυσαρκίας φαίνεται ότι ευθύνεται γι’ αυτή την ανάκτηση βάρους. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η απώλεια βάρους που προκαλείται από θερμιδικό περιορισμό μπορεί να μεταβάλει τις ορμόνες που ρυθμίζουν την όρεξη και να επιβραδύνει το μεταβολισμό, μέσω μιας διαδικασίας γνωστής ως μεταβολική προσαρμογή (προσαρμοστική θερμογένεση). Δηλαδή, όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να χάσουν βάρος μέσω μιας δίαιτας μειωμένων θερμίδων, το σώμα τους προσπαθεί να λειτουργήσει ενάντια σε αυτές τις προσπάθειες, μεταβάλλοντας τις ορμόνες που εμπλέκονται στην πείνα και τον κορεσμό (αύξηση της ορμόνης της πείνας και μείωση των ορμονών κορεσμού), καθώς και μειώνοντας την ενεργειακή δαπάνη.
Θεραπευτική προσέγγιση ατόμων με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία
Αρκετές κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση της παχυσαρκίας συνιστούν μια πολυπαραγοντική προσέγγιση για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Αυτή περιλαμβάνει ολοκληρωμένη τροποποίηση/παρέμβαση στον τρόπο ζωής ως βάση, συμπληρωματική φαρμακοθεραπεία κατά της παχυσαρκίας ή / και όταν χρειάζεται βαριατρική χειρουργική επέμβαση. Η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής παραμένει ζωτικής σημασίας ακόμη και μετά τη θεραπεία.
- Διατροφή
- Σωματική δραστηριότητα
- Συμπεριφορική θεραπεία
Ο ρόλος της σωματικής δραστηριότητας στη διαχείριση του βάρους είναι διπλός: να υποστηρίξει την απώλεια βάρους και να διατηρήσει τη μυϊκή μάζα. Ο συνδυασμός της διατροφής και της αυξημένης σωματικής δραστηριότητας γενικά οδηγεί σε μεγαλύτερη απώλεια βάρους από ότι κάθε μέθοδος ξεχωριστά. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η ανταπόκριση κάθε ατόμου είναι διαφορετική.19
Το τρίτο συστατικό της παρέμβασης στον τρόπο ζωής είναι η συμπεριφορική θεραπεία. Διάφοροι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν το διατροφικό πρότυπο, συμπεριλαμβανομένου του ψυχικού στρες, της συναισθηματικής κατάστασης, των περιβαλλοντικών επιδράσεων και πιθανής έλλειψης πληροφόρησης. Διατροφικές διαταραχές όπως η ευκαιριακή άμετρη κατανάλωση τροφής, η νευρική βουλιμία και το σύνδρομο νυχτερινής κατανάλωσης φαγητού μπορούν επίσης να έχουν αντίκτυπο.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση
Τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας μπορούν να θεωρηθούν ότι βοηθούν τους ασθενείς να επιτύχουν συγκεκριμένους στόχους απώλειας βάρους και υγείας, συμπληρωματικά με την ολοκληρωμένη παρέμβαση στον τρόπο ζωής. Ενδείκνυνται για άτομα που έχουν κίνητρο να χάσουν βάρος και έχουν δείκτη μάζας σώματος (Δ.Μ.Σ.) μεγαλύτερο ή ίσο με 30 kg / m2 ή Δ.Μ.Σ. μεγαλύτερο ή ίσο με 27 kg / m2 και με τουλάχιστον μία συννοσηρότητα που σχετίζεται με την παχυσαρκία (π.χ. διαβήτης τύπου 2, υπέρταση, υπερλιπιδαιμία ή αποφρακτική άπνοια ύπνου).
Πριν γίνει έναρξη ενός φαρμάκου για την απώλεια βάρους, είναι σημαντικό οι επαγγελματίες υγείας να συζητήσουν με τους ασθενείς ότι η παχυσαρκία είναι μια χρόνια ασθένεια και ότι η διατήρηση του αποτελέσματος προϋποθέτει μακροχρόνια λήψη της αγωγής.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Η βαριατρική χειρουργική επέμβαση οδηγεί σε μεγαλύτερη βελτίωση των αποτελεσμάτων απώλειας βάρους και των επιπλοκών που σχετίζονται με το βάρος σε σύγκριση με τις μη χειρουργικές επεμβάσεις. Η βαριατρική χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να εξετάζεται σε ασθενείς που έχουν κίνητρο, αλλά δεν έχουν επιτύχει επαρκή απώλεια βάρους μετά από συμπεριφορική θεραπεία, με ή χωρίς φαρμακοθεραπεία.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, η βαριατρική χειρουργική συνιστάται για άτομα με Δ.Μ.Σ.:
- ≥35 kg/m2 ανεξάρτητα από την παρουσία, την απουσία ή τη σοβαρότητα των συννοσηροτήτων
- 30–34,9 kg/m2 με μεταβολική νόσο
Mounjaro: Η φαρμακευτική λύση της Lilly Pharmaserve
Στο επόμενο διάστημα αναμένεται να φτάσει στη χώρα μας το περιβόητο φάρμακο Mounjaro (τιρζεπατίδη). Η θεραπεία θα κυκλοφορήσει στη χώρα μας μέσω της αρνητικής λίστας, δλδ. με συνταγή γιατρού και δίχως αποζημίωση από τον ΕΟΠΥΥ, με μηνιαίο κόστος στα 253,05 ευρώ.
Σε πρώτη φάση, στη χώρα μας αναμένονται οι συσκευασίες των 2,5 mg και 5 mg του ενέσιμου διαλύματος Mounjaro.
Η αρχική δόση της τιρζεπατίδης (Mounjaro) είναι 2,5 mg μία φορά την εβδομάδα. Μετά από 4 εβδομάδες, η δόση πρέπει να αυξηθεί σε 5 mg εβδομαδιαίως. Αν κριθεί αναγκαίο, η δόση μπορεί να αυξάνεται κατά 2,5 mg, με την προϋπόθεση ότι έχουν περάσει τουλάχιστον 4 εβδομάδες με την τρέχουσα δόση. Οι συνιστώμενες δόσεις συντήρησης είναι 5, 10 και 15 mg, με μέγιστη δόση τα 15 mg μία φορά την εβδομάδα.
Σε περίπτωση που ξεχαστεί μια δόση, πρέπει να ληφθεί το συντομότερο δυνατόν, εντός 4 ημερών από την παράλειψη. Εάν περάσουν περισσότερες από 4 ημέρες, η χαμένη δόση δεν πρέπει να ληφθεί και η επόμενη δόση θα χορηγηθεί κανονικά στην προγραμματισμένη ημέρα. Οι ασθενείς μπορούν στη συνέχεια να επανέλθουν στο εβδομαδιαίο χρονοδιάγραμμα. Σύμφωνα με τη Lilly, η ημέρα χορήγησης μπορεί να αλλάξει, αρκεί να μεσολαβούν τουλάχιστον 3 ημέρες μεταξύ των δόσεων.
Τιρζεπατίδη: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Ο νέος διπλός αγωνιστής με το όνομα τιρζεπατίδη (GLP1/GIP) πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα στη χώρα μας. Εμφανίζει συνεργιστική δράση όσον αφορά την όρεξη, την πρόσληψη τροφής και τη μεταβολική της δράση.
Με βάση τις παρούσες μελέτες φάνηκε να είναι ανώτερο όσο αφορά την απώλεια σωματικού βάρους έναντι των προηγούμενων σκευασμάτων. Συγκεκριμένα έως το 96% των συμμετεχόντων πέτυχαν μείωση του σωματικού βάρους >5% και έως 63% των ασθενών πέτυχαν μείωση σωματικού βάρους ≥20%.
Μέρος της μελέτης Surmount 4 ανέδειξε την συνεχή απώλεια βάρους με τιρζεπατίδη μετά τις 36 εβδομάδες της αρχικής μελέτης. Συγκεκριμένα οι ασθενείς που συνέχισαν την αγωγή, συνέχισαν την απώλεια βάρους (5%) ~26% του αρχικού ΣΒ.
Μελέτη που ανέδειξε το επιστημονικό περιοδικό The New English Journal of Medicine συνέκρινε τη δραστική ικανότητα της σεμαγλουτίδης έναντι της επερχόμενης τιρζεπατίδης που θα κυκλοφορήσει σύντομα στην ελληνική αγορά. Η μελέτη αφορούσε άτομα με ΣΔτ2 και αυξημένο σωματικό βάρος που δεν ήταν επαρκώς ρυθμισμένα.
Συγκεκριμένα η τιρζεπατίδη (5, 10 και 15 mg) φάνηκε ανώτερη της σεμαγλουτίδης (1,0 mg) όσο αφορά τη γλυκαιμική ρύθμιση της HbA1c σε όλες τις δόσεις. Ικανοποιητικά αποτελέσματα έδειξε και στην απώλεια βάρους, όπου η τιρζεπατίδη βρέθηκε και εδώ ανώτερη της σεμαγλουτίδης σε όλες τις δόσεις.
