Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε νέα παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία, καθώς η Αφρική παλεύει με μια ταχέως εξαπλούμενη και θανατηφόρα επιδημία του mpox, ενός παραλλαγμένου “ιού των πιθήκων” που θα μπορούσε να αποτελέσει την «αρχή μιας νέας πανδημίας». Τα ποσοστά θνησιμότητας των κρουσμάτων έχουν φθάσει ήδη το 10 τοις εκατό.
Ο ιός εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε πολλές χώρες της Αφρικής και πλήττει δυσανάλογα τα παιδιά. Έχει σκοτώσει τουλάχιστον 517 ανθρώπους με περισσότερα από 17.000 ύποπτα κρούσματα σε όλη την Αφρική μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων της Αφρικής (Africa CDC).
«Η ανίχνευση και η ταχεία εξάπλωση μιας νέας κλάσης του ιού mpox στην ανατολική ΛΔΚ [Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό], η ανίχνευσή του σε γειτονικές χώρες που δεν είχαν προηγουμένως αναφέρει τον ιό mpox και η πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης εντός και εκτός της Αφρικής είναι πολύ ανησυχητική», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Tedros Adhanom Ghebreyesus σε ενημέρωση Τύπου το βράδυ της Τετάρτης.
Κατακόρυφη αύξηση από το 2022
Τα κρούσματα έχουν αυξηθεί κατακόρυφα από το 2022, όταν ο ΠΟΥ κήρυξε για τελευταία φορά τον ιό της ευλογιάς σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία διεθνούς ενδιαφέροντος (PHEIC). Πιο πρόσφατα, μια ανησυχητική νέα παραλλαγή που πρωτοεμφανίστηκε το 2023 εξαπλώθηκε εντός της ΛΔΚ και σε γειτονικές περιοχές, καταγεγραμμένη πλέον σε τουλάχιστον πέντε χώρες.
- Ένας κορυφαίος επιστήμονας στο Ηνωμένο Βασίλειο προειδοποίησε ότι η Ευρώπη θα πρέπει επίσης να είναι «πολύ ανήσυχη», επειδή οι χώρες δεν προστατεύουν πλέον τους πολίτες από την mpox μέσω του εμβολιασμού κατά της ευλογιάς.
Τι είναι ο ιός mpox;
Ο ιός mpox (παλαιότερα γνωστός ως monkeypox) είναι μια μολυσματική ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει εξάνθημα και δερματικές αλλοιώσεις, μεταξύ άλλων συμπτωμάτων όπως πυρετός, πονοκέφαλος και διογκωμένοι λεμφαδένες.
Μεταδίδεται μέσω της επαφής με μολυσμένα άτομα, ζώα ή μολυσμένο υλικό.
Η ασθένεια μπορεί να είναι πολύ σοβαρή σε μερικούς ανθρώπους, ακόμη και θανατηφόρα. Τα άτομα με HIV διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής ασθένειας – μια σημαντική ανησυχία σε ορισμένα μέρη της Αφρικής όπου εξαπλώνεται σήμερα ο mpox.
Η τελευταία παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τον ιό mpox έληξε επίσημα τον Μάιο του 2023, με τον ΠΟΥ να αφήνει να λήξει ο προσωρινός συναγερμός PHEIC καθώς η επιδημία υποχώρησε. Ωστόσο, ο ιός παρέμεινε έκτοτε ένα σοβαρό πρόβλημα στην Αφρική.
Τι είναι διαφορετικό σε αυτό το ξέσπασμα;
Το ξέσπασμα του 2022 οφείλεται σε έναν διαφορετικό τύπο του ιού, γνωστό ως κλάση ΙΙ, που γενικά προκαλεί λιγότερο σοβαρή ασθένεια. Αυτή η εκδοχή του ιού εξαπλώθηκε στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά κατά τη διάρκεια εκείνης της επιδημίας.
Ωστόσο, ο τύπος του mpox που ενδημεί στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ο κλάδος Ι, είναι πιο επικίνδυνος και τώρα εξαπλώνεται στην Κεντρική και Ανατολική Αφρική. Χώρες σε άλλα μέρη της ηπείρου επηρεάζονται επίσης από διαφορετικούς τύπους του ιού.
Πώς εξαπλώνεται η ασθένεια;
Ιστορικά, ο mpox θεωρούνταν ως επί το πλείστον ζωονόσος που θα μπορούσε να προκαλέσει μόλυνση και στον άνθρωπο. Αλλά τουλάχιστον από το 2016 έχει παρατηρηθεί συνεχής μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση κατάστασης του ΠΟΥ, η οποία δημοσιεύθηκε στις 12 Αυγούστου, δεν υπάρχουν ακόμη λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις οδούς μετάδοσης που οδηγούν την επιδημία στην Κεντρική Αφρική.
Η σεξουαλική επαφή είναι ένας σημαντικός παράγοντας, αλλά όχι ο μοναδικός. Η σεξουαλική μετάδοση του ιού της κλάσης Ι καταγράφηκε για πρώτη φορά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό το 2023, όταν ο ιός άρχισε να εξαπλώνεται γρήγορα μεταξύ ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες.
Κατάσταση Έκτατης Ανάγκης
Ενώ ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες συνιστούν ότι πρέπει να κηρυχθεί έκτακτη ανάγκη για την παγκόσμια υγεία, η τελική απόφαση ανήκει στον επικεφαλής του ΠΟΥ, επί του παρόντος τον Tedros. Στη συνέχεια, ο ΠΟΥ εκδίδει συστάσεις προς τις πληγείσες χώρες σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της επιδημίας.Ένας συναγερμός PHEIC θα μπορούσε επίσης να αυξήσει την πίεση στις διεθνείς κυβερνήσεις να ανταποκριθούν και να βοηθήσουν τις αφρικανικές χώρες στον έλεγχο της επιδημίας.
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Παρακολούθησης της Ετοιμότητας, μια κοινοπραξία του ΠΟΥ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, δήλωσε στις 12 Αυγούστου ότι ο mpox θα μπορούσε να αποτελέσει την «αρχή μιας νέας πανδημίας», εάν ο κόσμος δεν μάθει τα διδάγματα από το Covid-19.
H δήλωση Γεωργιάδη
Το γεγονός ότι ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την mpox, ή γνωστότερη ως ευλογιά των πιθήκων, προκάλεσε ανάρτηση του υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργίαδη, στην οποία αναφέρεται στον εμβολιασμό για τη νόσο στη χώρα μας.
«Στο πλαίσιο πρόληψης από 22 Ιουλίου 2024 είναι διαθέσιμος ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox. Η ευλογιά τύπου mpox είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μόλυνση με τον ιό mpox. Ο ιός mpox είναι γενετικά παρόμοιος με τον ιό της ευλογιάς, αλλά λιγότερο μεταδοτικός και με πιο ήπια συμπτώματα.
Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων, κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση», αναφέρει στην ανάρτηση του -μεταξύ άλλων- ο υπουργός Υγείας.
