Το τελευταίο προϊόν υπό καθεστώς διατίμησης στην απελευθερωμένη ελληνική αγορά, παραμένει το φάρμακο, με μια σειρά ρυθμίσεων και αλλαγών επί της τελευταίας αγορανομικής διάταξης που είχε θεσμοθετηθεί γι΄ αυτό, το 1989.
Από τότε , το σύστημα έχει υποστεί περί τις 80 μικρές ή μεγάλες τροποποιήσεις, που ξεκινούν από τον πρωταρχικό τρόπο κοστολόγησης των φαρμάκων και τις παραμέτρους που λαμβάνονται υπόψιν για τη διαμόρφωση τιμής, μέχρι τη σημερινή νομοθεσία που υπολογίζει τις τιμές αναφοράς για την αποζημίωση από την κοινωνική ασφάλιση.
Μέχρι το 2011, η τιμολόγηση των φαρμάκων, γινόταν από το υπουργείο Ανάπτυξης (Εμπορίου), στο οποίο λειτουργούσε ξεχωριστή διεύθυνση τιμών φαρμάκων. Εκεί, οι εκπρόσωποι των φαρμακευτικών υπέβαλαν τα αιτήματα κοστολόγησης των φαρμάκων τους – ανάλογα με τις προβλεπόμενες διατάξεις – και η υπηρεσία επεξεργαζόταν τα στοιχεία των εταιριών, προκειμένου να καταλήξει σε ένα σχέδιο δελτίου τιμών φαρμάκων.
Το σχέδιο αυτό, έπρεπε στη συνέχεια να συζητηθεί στην Επιτροπή Τιμών Φαρμάκων, και μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, η νομοθεσία προέβλεπε υπογραφή της σχετικής υπουργικής απόφασης και δημοσίευση των νέων τιμών εντός διημέρου.
Στην Επιτροπή Τιμών, μετείχαν εκτός από τους εκπροσώπους του υπουργείου Ανάπτυξης και Υγείας, εκπρόσωποι των υπουργείων Οικονομικών, Κοινωνικής Ασφάλισης, ο πρόεδρος του ΕΟΦ, εκπρόσωποι των τριών κλάδων της φαρμακευτικής βιομηχανίας και εκπρόσωποι των φαρμακοποιών.
Με τον ιδρυτικό νόμο του ΕΟΠΥΥ τον Φεβρουάριο του 2011, η αρμοδιότητα τιμολόγησης “πέρασε” στον ΕΟΦ και το πρώτο δελτίο τιμών εκδόθηκε τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς.
Στη διάρκεια όλων των ετών, τα εισαγόμενα φάρμακα έπαιρναν τιμή ίση με το μέσο όρο των τριών φθηνότερων τιμών της Ευρώπης, (με την εξαίρεση ενός σύντομου διαστήματος όπου η τιμολόγηση γινόταν με τη φθηνότερη τιμή της Ευρώπης, ρύθμιση που κατέπεσε από το ΣτΕ). Οι τιμές έπρεπε να επαληθευθούν τόσο από τις φαρμακευτικές, όσο και από τις δημόσιες υπηρεσίες. Τα εγχωρίως παραγόμενα όφειλαν να καταθέτουν κοστολογικά στοιχεία προς απόδειξη της αιτούμενης τιμής, ενώ τα γενόσημα, έπαιρναν τιμή που κυμαινόταν μεταξύ 80-90% της τιμής των πρωτοτύπων τους.
Υπό την πίεση της τρόικας, τον Ιανουάριο του 2013, καθιερώθηκε η επαλήθευση των φθηνότερων τιμών της Ευρώπης μέσω της πλατφόρμας EURIPID και OBIG, ενώ δημιουργήθηκε και ανάλογη ηλεκτρονική πλατφόρμα στον ΕΟΦ, για την ψηφιοποιημένη πλέον υποβολή των αιτήσεων στον οργανισμό. Και για τις περιπτώσεις που δεν κυκλοφορεί στην Ευρώπη η συσκευασία που προτείνεται για τη χώρα μας, προβλέπονται οι αναγωγές με τη χρήση επταψήφιου barcode, αντί του 9ψήφιου, με τον οποίο κυκλοφορεί τελικά το προϊόν στη χώρα μας.
Δύο χρόνια αργότερα, καθιερώθηκε η μείωση της τιμής των πρωτοτύπων κατά 50% όταν χάνεται η προστασία των δεδομένων τους και η μείωση της τιμής των γενοσήμων τους στο 65% της τιμής του πρωτοτύπου.
Με τον πρόσφατο νόμο περί διαθρωτικών μεταρρυθμίσεων, καταργήθηκε η Επιτροπή Τιμών Φαρμάκων και στο εξής οι τιμές καθορίζονται με Δελτία Τιμών που εκδίδει ο Υπουργός Υγείας, ύστερα από γνώμη του ΕΟΦ.
Ο ΕΟΦ πριν την διατύπωση της γνώμης του προς τον Υπουργό Υγείας, αναρτά προσχέδιο του Δελτίου Τιμών στην ιστοσελίδα του, επί του οποίου υποβάλλονται παρατηρήσεις από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον, μόνον επί προδήλου σφάλματος και εντός τριών εργασίμων ημερών από επόμενη ημέρα της ανάρτησης. Ο ΕΟΦ αποδέχεται ή απορρίπτει τις παρατηρήσεις και τελικώς διαμορφώνει και υποβάλει την γνώμη του προς τον Υπουργό Υγείας.
Οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον μπορεί να υποβάλει ενώπιον του Υπουργού Υγείας ένσταση κατά της υπουργικής απόφασης για την εφαρμογή του Δελτίου Τιμών, εντός αποκλειστικής προθεσμίας πέντε ημερών, η οποία αρχίζει από την επόμενη της ανάρτησης στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας. Η ένσταση υποβάλλεται ηλεκτρονικά στον Ε.Ο.Φ.
Με απόφαση του Υπουργού Υγείας, ύστερα από γνώμη του Ε.Ο.Φ., απορρίπτονται ή γίνονται δεκτές οι ενστάσεις και εκδίδεται τροποποιημένο Δελτίο Τιμών, το οποίο αναρτάται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας και ισχύει από την ημερομηνία της ανάρτησής του, κατά το μέρος της τροποποίησης.
Οι μέχρι τώρα διαφοροποιήσεις που έχουν παρατηρηθεί στις προτεινόμενες τιμές από τις φαρμακευτικές και τις κρατικές υπηρεσίες εντοπίζονται στις χώρες επιλογής και τις αναγωγές που γίνονται, στις περιπτώσεις που οι τιμές δεν δημοσιοποιούνται και κρατούνται από τις μητρικές επιχειρήσεις, απόρρητες. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι φαρμακευτικές δεν δέχονται τους υπολογισμούς που προτείνονται από τις δημόσιες υπηρεσίες και προτείνονται άλλες χώρες.
