Οι σημαντικότερες παράμετροι που θα παίξουν κύριο ρόλο σε ένα πλαίσιο έντονων προκλήσεων με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπο όχι μόνο το ελληνικό, αλλά συνολικά τα ευρωπαϊκά Συστήματα Υγείας, αναλύθηκαν διεξοδικά στο 8ο Συνέδριο “The Future of Healthcare in Greece: Winds of change: For sustainable, resilient and healthy communities”, το οποίο διοργανώθηκε από τη Boussias Communications και το Health Daily, με τη συνεργασία της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (Π.Ε.Φ.), του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (Σ.Φ.Ε.Ε.), και του PhRMA Innovation Forum.
Οι δημογραφικές εξελίξεις, οι ιδιαιτερότητες της χώρας λόγω της οικονομικής κρίσης και των μεταναστευτικών ροών, οι προσπάθειες εξυγίανσης του Συστήματος, οι ευκαιρίες για επενδύσεις, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι πανευρωπαϊκές συμμαχίες, αποτέλεσαν αντικείμενα συζήτησης των συμμετεχόντων στο συνέδριο. Το κύριο συμπέρασμα του Συνεδρίου ήταν η ανάγκη συνεργασίας όλων των φορέων Υγείας, καθώς και της συμπόρευσης των χωρών της Ευρώπης, καθώς αποδεδειγμένα οι προκλήσεις του άμεσου μέλλοντος δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν σε επίπεδο μεμονωμένων χωρών ή αποκλειστικά μόνο από το Δημόσιο τομέα. Πολιτεία και Ιδιώτες καθώς και τα διαφορετικά κράτη μεταξύ τους πρέπει να αναπτύξουν περαιτέρω τους κοινούς διαύλους συμπόρευσης.
Οι εργασίες του Συνεδρίου ξεκίνησαν με την προβολή της ομιλίας του Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κ. Δημήτρη Παπαδημούλη, ο οποίος αναφέρθηκε στις προκλήσεις που αφορούν στην Υγεία στην Ε.Ε., σημειώνοντας ότι κεντρικό πολιτικό ζήτημα αποτελεί η πρόσβαση των Ευρωπαίων πολιτών στα νέα φάρμακα, σε προσιτές τιμές αποζημίωσης. Ο κ. Παπαδημούλης αναφέρθηκε στις σημαντικές ανισότητες μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. στον τομέα της Υγείας, όπως για παράδειγμα, στο προσδόκιμο ζωής, τη διάρκεια υγιούς ζωής ή τη βρεφική θνησιμότητα. Πρόκειται για ανησυχητικές ανισότητες που πρέπει να αντιμετωπιστούν με αποφασιστικές ενέργειες, όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επεσήμανε ο κ. Παπαδημούλης. Όσον αφορά στην Ελλάδα, ενώ το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση στη χώρα μας αυξάνεται σταθερά (81,1 έτη), μειώνεται ο χρόνος που διανύεται με καλή υγεία. Αίτιες είναι η αύξηση των καρδιαγγειακών νοσημάτων και του καρκίνου, αλλά και η επιβάρυνση της υγείας του πληθυσμού από παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τη συμπεριφορά (κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ, κακή διατροφή) ή από κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες (ανεργία, φτωχοποίηση του πληθυσμού κ.ά). Σύμφωνα με τον κ. Παπαδημούλη, σε μείζον πρόβλημα του Συστήματος Υγείας αναδεικνύονται οι ανεπαρκείς δημόσιες δαπάνες υγείας στη χώρα μας (5,1%), με δεδομένο ότι ο μέσος όρος των δημόσιων δαπανών υγείας στην Ευρωζώνη είναι 7,2%, μεγαλύτερος κατά περίπου 40%.
Στη συνέχεια προβλήθηκε η ομιλία του Υπουργού Υγείας Ανδρέα Ξανθού, ο οποίες εξέφρασε την πεποίθησή του ότι πλέον βρισκόμαστε στο τέλος μιας μακράς και επίπονης περιόδου για την Οικονομία και την Υγεία στη χώρα. «Είμαστε σε μία περίοδο επούλωσης πληγών στη δημόσια περίθαλψη. Όπου σιγά-σιγά διασφαλίζεται η ευστάθεια και η κανονικότητα στην καθημερινότητα των δημόσιων δομών περίθαλψης και στη δυνατότητα των πολιτών να έχουν ισότιμη και καθολική πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας». Τόνισε ακόμη ότι ειδικά στο πεδίο του Φαρμάκου, η εξίσωση εξακολουθεί να είναι δύσκολη. «Σιγά σιγά, θα αρχίσει να λειτουργεί και να προχωρά στην αξιολόγηση φαρμάκων, όχι μόνο με οικονομικά κριτήρια. Επίσης γίνεται σοβαρή αναβάθμιση στο πεδίο της διαπραγμάτευσης. Η νέα επιτροπή που θα συγκρατηθεί θα μπορέσει να συνεχίσει τα θετικά αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί από την προϋπάρχουσα επιτροπή». Κλείνοντας, ο Υπουργός ανέφερε ότι «θα επιδιώξουμε αλλαγές και στο πεδίο της τιμολόγησης, αλλά και στο πεδίο της αποζημιωτικής πολιτικής. Έχουμε ανοίξει διάλογο με τα εμπλεκόμενα μέρη. Το επόμενο διάστημα μπορούμε να πάμε σε ορισμένες πρώτες μετρήσιμες αλλαγές που να βελτιώνουν το σημερινό πλαίσιο το οποίο παρήγαγε στρεβλώσεις. Το μέλλον της Υγείας στη χώρα μας μπορεί να είναι και ευοίωνο και βιώσιμο».
Η σκυτάλη στη συνέχεια πέρασε στον κ. Yuri Bender, Editor-in-Chief, Professional Wealth Management, Financial Times Group, ο οποίος παρουσίασε τους ομιλητές του πρώτου πάνελ με τίτλο“HEALTHCARE SYSTEMS IN THE EU: A POLITICAL DIAGNOSIS OF THE GREATER CHALLENGES”. Στην εισαγωγική του ομιλία, ο κ. Bender τόνισε τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που παρατηρούνται μεταξύ των κρατών και ειδικά ως προς τις ευπαθείς ομάδες, δίνοντας το έναυσμα για τη συζήτηση αναφορικά με τις προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν άμεσα οι Κυβερνήσεις της Ε.Ε.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, Γιάννης Μπασκόζος, σε μια εφ’ όλης της ύλης ομιλίας, τόνισε ότι η Υγεία, σύμφωνα με τους στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης το 2030, είναι μια πολιτική επιλογή για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι «κακή» υγεία εξαντλεί την οικονομία μιας χώρας και παρέθεσε τις Προτεραιότητες-Πολιτικές για την Υγεία, ως εξής:
- Καθολική και ισότιμη υγειονομική κάλυψη του πληθυσμού μέσω της άρσης των ανισοτήτων στην Υγεία.
- Προτεραιότητα στη δημόσια περίθαλψη.
- Στροφή στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας(Π.Φ.Υ.), την πρόληψη και τη Δημόσια Υγεία
- Αλλαγές στη φαρμακευτική πολιτική (τιμολόγηση, αξιολόγηση, διαπραγμάτευση, συνταγογράφηση, παραγωγική προοπτική) με στόχο τη διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών στα καινοτόμα φάρμακα, την αύξηση της διείσδυσης ποιοτικών γενοσήμων στην αγορά και τη βιωσιμότητα του Συστήματος Υγείας.
- Ολοκληρωμένη υγειονομική φροντίδα των προσφύγων – μεταναστών
- Ηθικοποίηση του Συστήματος Υγείας, διαφανής διακυβέρνηση, θεσμική εξυγίανση στο χώρο των προμηθειών και του φαρμάκου, υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης για τη διαφθορά στον τομέα της Υγείας που έχει εκπονηθεί σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ.
- Ανθρωποκεντρική φροντίδα με έμφαση στα δικαιώματα των ασθενών.
- Οργανωτική ανασυγκρότηση του Συστήματος Υγείας
-
Συνέργεια δημόσιων πόρων για τη βιώσιμη χρηματοδότηση του Συστήματος Υγείας
Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. - Νέα στρατηγική για τις εξαρτήσεις (συμπεριλαμβανομένων των εξαρτήσεων από το αλκοόλ, το διαδίκτυο και τα τυχερά παιχνίδια)
- Συνέργεια με τις κοινωνικές δομές του Κράτους και των ΟΤΑ για ένα αναβαθμισμένο δίκτυο δημόσιων υπηρεσιών αποθεραπείας-αποκατάστασης, ψυχοκοινωνικής, γηριατρικής και κατ’ οίκον φροντίδας.
- Ενιαίο κυβερνητικό σχέδιο και διυπουργικές δράσεις για την τροποποίηση των κοινωνικών προσδιοριστών της ασθένειας
- Συμβολή του ΕΣΥ και της Δημόσιας Υγείας στην υγειονομική ασφάλεια και αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, στην κοινωνική συνοχή, στην αξιοπρέπεια και ισοτιμία των πολιτών.
Εν συνεχεία, ο Gaetan Lafortune, Senior Economist, Principal Administrator at the Health Division, OECD, επεσήμανε πως πολλοί Έλληνες αναφέρουν δυσκολίες πρόσβασης σε ιατρούς ή Κέντρα Υγείας, όχι μόνο λόγω κόστους, αλλά και λόγω της απόστασης, καθώς και των διαδικασιών που πρέπει να ακολουθήσουν για να οριστεί ένα ραντεβού. «Εμείς ως Ο.Ο.Σ.Α. προσπαθούμε να παρέχουμε μια συγκριτική βάση. Αυτό που θα θέλαμε να δούμε είναι κάποια σύγκλιση μεταξύ των χωρών με τις μεγάλες και τις μικρές επιδόσεις. Κάλυψη των αναγκών περίθαλψης του πληθυσμού και λειτουργίας των νοσοκομείων» ανέφερε ο κ. Lafortune. Σχετικά με τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει ο κλάδος της Υγείας στην Ελλάδα, σημείωσε την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, η οποία θα προσθέτει επιπλέον πιέσεις στο Σύστημα Υγείας, καθώς και τα εμπόδια στην πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες λόγω της οικονομικής κρίσης. Ανέφερε ωστόσο ότι η καθολική και αρκετά ολοκληρωμένη κάλυψη Υγείας μπορεί να είναι οικονομικά βιώσιμη, υπό την προϋπόθεση ότι συνεχίζονται οι προσπάθειες για τη μείωση των σπαταλών.
Σε σημαντικά αποτελέσματα ερευνών σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης πολλών Ελληνόπουλων αναφέρθηκε η Αθηνά Λινού, Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθύντρια του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος Ινστιτούτου Προληπτικής, Περιβαλλοντολογικής και Εργασιακής Ιατρικής, Prolepsis. Συγκεκριμένα η κα Λινού σημείωσε ότι υπάρχουν 500.000 οικογένειες με παιδιά σε συνθήκες φτώχειας, ενώ το ποσοστό των χρόνιων ασθενειών σε περίπου 20-30 χρόνια θα είναι πολύ μεγαλύτερο. Με βάση τα στοιχεία από το πρόγραμμα “Diatrofi School Feeding Programme”, περίπου 261.300 παιδιά ζήτησαν τρόφιμα από το 2012 μέχρι σήμερα, ενώ υπάρχει τουλάχιστον ένα σχολείο σε κάθε περιοχή της Ελλάδας με μαθητές που πεινούν. Υπάρχουν ανισότητες στον τομέα της Υγείας, που αφορούν στην εργασία, το περιβάλλον, το εισόδημα και τη φύση επηρεάζουν την υγεία των ανθρώπων. Επίσης σημείωσε ότι οι εμβολιασμοί των Ρομά είναι ενθαρρυντικό γεγονός, όμως η περίθαλψη αυτών των πληθυσμών είναι πολύπλοκο ζήτημα.
Η Δήμητρα Παντελή, Department of HealthCare Management, Berlin University of Technology, WHO Collaborating Centre for Health Systems Research and Management, European Observatory on Health Systems and Policies Research Hub, παίρνοντας το λόγo, τόνισε τις ανάγκες και το σκοπό της αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας και επίσης την ανάγκη να δημιουργηθούν εξατομικευμένες υπηρεσίες αξιολόγησης. Ακολούθως περιέγραψε τα τρία σημεία της πολιτικής προς την αξιολόγηση Τεχνολογίας Υγείας:
- Να είναι μια μορφή έρευνας που να εξετάζει συστηματικά τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες της εφαρμογής μιας Τεχνολογίας Υγείας.
- Να εξασφαλίζεται μια διεπιστημονική διαδικασία που να συνοψίζει πληροφορίες σχετικά με τα ιατρικά, κοινωνικά, οικονομικά και δεοντολογικά ζητήματα.
- Να επικεντρώνεται στο στόχο για την ενημέρωση για τη διαμόρφωση ασφαλών και αποτελεσματικών πολιτικών Υγείας
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η συζήτηση του αρχισυντάκτη των Financial Times, Yuri Bender με τον Didier Duret, Chief Investment Officer, ABN AMRO Private Banking, ο οποίος τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια έχει συντελεστεί μια τεράστια επανάσταση που ξεπερνά την προηγούμενη επανάσταση στο χώρο της ιατρικής τεχνολογίας. Ο κ. Duret υποστήριξε ότι η βιοτεχνολογία είναι το νέο μεγάλο θέμα στην υγειονομική περίθαλψη όπου υπάρχουν σημαντικές υπεραξίες, σε αντίθεση με τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες που παρουσιάζουν σταδιακή συρρίκνωση των περιθωρίων κέρδους, λόγω της λήξης πατεντών, αλλά και της επικέντρωσης κυρίως στις πιο διαδεδομένες ασθένειες. Η κατάσταση στην Ελλάδα, είπε, «είναι ιδιαιτέρως λεπτή, τραγική, έως και καταθλιπτική επειδή υπάρχουν τεράστιοι οικονομικοί περιορισμοί. Όμως έχουμε τεχνολογίες ώστε να μετατρέψουμε τα στοιχεία της κρίσης σε στοιχεία ευκαιρίας». Αναφέρθηκε επίσης στους τρόπους με τους οποίους λειτουργούν οι νέοι ιατροί, οι οποίοι σήμερα «είναι περισσότερο επιχειρηματίες» σε σχέση με το παρελθόν. Σημείωσε επίσης ότι αυξάνονται οι ιατροί που κάνουν χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας.
Συστήνοντας τους συμμετέχοντες του δεύτερου πάνελ, με τίτλο “WAYS FORWARD: FINANCING, PROVISION AND DECISION MAKINGIN HEALTHCARE”, ο συντονιστής Ζώης Τσώλης, αρχισυντάκτης της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ, σχολίασε ότι μπορεί το σκηνικό στην υγεία το τελευταίο διάστημα να σκιάζεται από την υπόθεση της Novartis, ωστόσο η δυναμική του κλάδου της Υγείας εξακολουθεί να υφίσταται και να αποδεικνύει ότι ο κλάδος μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης.
Στις επενδύσεις στον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης, αλλά και στη συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας για την ανάπτυξη της Ιατρικής Ακριβείας, επικεντρώθηκε στην ομιλία του ο Κώστας Φωτάκης, Αναπληρωτής Υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας. «Η οικοδόμηση της Οικονομίας της Γνώσης, δηλαδή του παραγωγικού προτύπου που στηρίζεται στη Γνώση και στην Καινοτομία που απορρέουν από την επιστημονική Έρευνα, αποτελεί τον πυρήνα της πολιτικής μας» ανέφερε και επεσήμανε την «Εμβληματική Πρωτοβουλία της Ιατρικής Ακριβείας που αποσκοπεί, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, να καταστήσει προσβάσιμες σε όλους τους πολίτες, μέσω του Δημόσιου Συστήματος Υγείας, τις αναδυόμενες ιατρικές προσεγγίσεις, αρχικά στην Ογκολογία και αργότερα στις καρδιολογικές και νευροεκφυλιστικές ασθένειες». Ο κ. Φωτάκης αναφέρθηκε επίσης στη δημιουργία Ελληνικού Εθνικού Δικτύου Μονάδων Ιατρικής Ακριβείας (Μ.Ι.Α.) με πρώτη φάση την εστίαση στην Ογκολογία.
Από την πλευρά του, ο Όθων Ηλιόπουλος, Associate Professor of Medicine, Harvard Medical School, Member of the Hellenic National Council of Research and Innovation (ΕΣΕΚ), αναφέρθηκε στην ανάπτυξη των νεοπλασιών στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στις γονιδιακές μεταλλάξεις. Τόνισε ότι στην Ελλάδα χρειάζεται να εξελιχθεί ο τομέας της γενετικής στην ογκολογία και να συνδυαστεί με τις μεθόδους πρόληψης, ώστε να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα η νόσος. Σημείωσε ότι 6000 καρκινοπαθείς στην Ελλάδα πάσχουν από μορφές κληρονομικού καρκίνου, ήτοι το 5-10% των καρκίνων είναι κληρονομήσιμοι. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε να γίνει διάγνωση στους απογόνους των πασχόντων και να ενταχθεί η διαδικασία αυτή στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Επίσης χρειάζεται να προωθηθούν εξατομικευμένες διαδικασίες αντιμετώπισης της νόσου. Υπερθεμάτισε δε σχετικά με την Ιατρική Ακριβείας και την αναγκαιότητα εφαρμογής και υιοθέτησης σχετικών διαδικασιών.
Το λόγο έλαβε στη συνέχεια ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, Ηλίας Ξανθάκος, επισημαίνοντας ότι «Η χρηματοδότηση δεν παράγει πολιτική αλλά υπηρετεί την πολιτική. Η υγεία είναι μία παράμετρος ιδιαίτερης σημασίας για την καθημερινότητα των ανθρώπων, δηλαδή για την ευρωστία του κοινωνικού συνόλου. Υπό αυτή την έννοια, κατά τη δική μας προσέγγιση, η δημόσια χρηματοδότηση του χώρου της Υγείας αποτελεί μία πραγματικά ουσιαστική και παραγωγική επένδυση. Συμμετέχουμε, επομένως, σε αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση, όχι ως διαμορφωτές της ίδιας της πολιτικής για τη Δημόσια Υγεία, αλλά για να περιγράψουμε την προσπάθεια που καταβάλουμε για την αποτελεσματικότερη δυνατή χρήση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών πηγών προς επίτευξη του μείζονος στόχου, που είναι η καθολική προστασία της υγείας των πολιτών».
Ο εκπρόσωπος της ελληνικής Φαρμακοβιομηχανίας, Βασίλης Πενταφράγκας, Εντεταλμένος Σύμβουλος Π.Ε.Φ., υποστήριξε ότι η συζήτηση για τη φαρμακευτική περίθαλψη θα έπρεπε να έχει ήδη ολοκληρωθεί και να μην γίνεται ακόμη συζήτηση για θέματα όπως οι εισροές των ασθενών στο σύστημα, ή η υλοποίηση μια νέας υγειονομικής πολιτικής. «Απαιτούνται δράσεις, βιώσιμες λύσεις και υλοποίηση ενός μεσο-μακρπρόθεσμου σχεδιασμού, με συνέπεια στην εφαρμογή του» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ως εκ τούτου, εξέφρασε έκκληση διακομματικής συναίνεσης για την εφαρμογή μιας εθνικής φαρμακευτικής πολιτικής, για την επίτευξη συμφωνίας για ενίσχυση των προϋπολογισμών της επόμενης τριετίας, για επενδύσεις στην υγεία, την εκπαίδευση την πρόληψη, την Π.Φ.Υ., καθώς και για την ψηφιοποίηση του συνόλου των πολιτών στο Σύστημα Υγείας.
Ο Κωνσταντίνος Δεληγιάννης, Γενικός Διευθυντής, GE Healthcare Southeastern Europe από τη δική του πλευρά ανέφερε ότι στην Ελλάδα, ο ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός υψηλής τεχνολογίας (αξονικοί, μαγνητικοί τομογράφοι) βρίσκεται σε απογοητευτική κατάσταση. Πρόκειται ως επί το πλείστων για απαρχαιωμένο εξοπλισμό με Μ.Ο. ηλικίας πολύ πάνω από τα διεθνή πρότυπα. Επιπλέον, αυξανόμενες είναι οι εισαγωγές πεπαλαιωμένου εξοπλισμού από τρίτες χώρες (Ασία, Αν. Ευρώπη κλπ), καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει κανένας περιορισμός αναφορικά με την ποιότητα του εγκαθιστάμενου εξοπλισμού. Αποτέλεσμα είναι η επιβάρυνση του πληθυσμού με ιδιαίτερα αυξημένες δόσεις ακτινοβολίας. Επιπροσθέτως, οι Έλληνες ασθενείς δεν έχουν πρόσβαση στις σύγχρονες τεχνικές πρώιμης διάγνωσης και σε πρωτοποριακές μη επεμβατικέςτεχνικές, παρά την υψηλή φορολόγησή τους. Το κόστος πληρώνει τελικά και ο ΕΟΠΥΥ, που αποζημιώνει αδιακρίτως και στο ακέραιο όλες τις εξετάσεις.
Στη συνέχεια, η Sara Burke, Health Policy Analyst, Post-doctoral Research Fellow, Public Health & Primary Care, School of Medicine, Trinity College Dublin ανέλυσε τις προσπάθειες της Ιρλανδίας, μιας χώρα που βρέθηκε επίσης σε μνημόνιο και οικονομική κρίση αλλά σήμερα θεωρείται το «καλό παιδί» της Ευρώπης. Ειδικότερα αναφέρθηκε στην ανάπτυξη του δημοσίου Συστήματος Υγείας σε συνεργασία με την ιδιωτική ασφάλιση, την οποία έχει το περίπου 45% του πληθυσμού της Ιρλανδίας. Ωστόσο, διατήρησε σημαντικές επιφυλάξεις σχετικά με τη λειτουργικότητα του συστήματος, αλλά και για το κατά πόσο μπορεί να συνεχιστεί αυτή η έντονα αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Ειδική μνεία έκανε επίσης και στην ανάγκη σταθερότητας και συνέχειας στη λειτουργία του Υπουργείου Υγείας, το οποίο φαινόταν να αλλάζει συνεχώς στρατηγική και τακτική. H λύση τελικά δόθηκε με τη συγκρότησης μιας διακομματικής επιτροπής για την αναμόρφωση του Συστήματος Υγείας της χώρας.
Το τρίτο και τελευταίο πάνελ με τίτλο “PROMOTING EUROPEAN COLLABORATION ON ACCESS TO MEDICINES”, συντόνισε ο Γιάννης Νάτσης, Policy Manager for Universal Access & Affordable Medicines, European Public Health Alliance (EPHA), ο οποίο έδωσε και το πλαίσιο της συζήτησης σημειώνοντας τις προκλήσεις που υπάρχουν σήμερα σε όλα τα Ευρωπαϊκά Κράτη σχετικά με τις αντοχές και τους πόρους που διαθέτουν, ώστε να μπορούν να εξασφαλίζουν τα απαραίτητα φάρμακα. Βασικό θέμα αναδείχτηκε η προσπάθεια των διακρατικών συμμαχιών για μια κοινή πολιτική στο χώρο των διαπραγματεύσεων με τις φαρμακευτικές εταιρείες.
Λαμβάνοντας το λόγο, ο Ηλίας Γιαννόγλου, B΄ Αντιπρόεδρος Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ), τόνισε ότι είναι αισιόδοξος για την εξέλιξη των ευρωπαϊκών συνεργασιών στη διαδικασία διαπραγμάτευσης με τη Φαρμακοβιομηχανία, προσδοκώντας μάλιστα σταδιακά να εξελιχθεί η πρωτοβουλία των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου σε μια Πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία. Σημείωσε επίσης ότι δεν θα υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα σε εταιρείες και Κυβερνήσεις. Γίνεται μια ασθενοκεντρική διαπραγμάτευση. Βρίσκεται σε εξέλιξη μια πολυεθνική συνεργασία, καθώς έχουν συναφθεί συνεργασίες ανάμεσα στις 22 από τις 27 χώρες της Ε.Ε.
Στη συνέχεια ο Dr. Rui Santos Ivo, Vice- President, National Authority for Medicines and Health Products (Infarmed), από την Πορτογαλία, ανέφερε ότι η αναγκαιότητα για κοινές πρωτοβουλίες μεταξύ των κρατών φάνηκε τη Διακήρυξη της Βαλέτα. Υπάρχουν ήδη 10 κράτη μέλη που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία και ίσως ενταχθεί η Γαλλία. Έχει ολοκληρωθεί ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς που πρέπει να γίνει και είναι μια άσκηση στην οποία θα πρέπει να συμμετέχουν οι επιχειρήσεις. Σχετικά με τη διαφάνεια στην τιμολόγηση των φαρμάκων, τόνισε ότι «όλοι προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο για τον ασθενή και γι αυτό έχουμε τις συμφωνίες που έχουμε. Πρέπει βέβαια να προχωρήσουμε περαιτέρω για να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια συνολικά και όχι μόνο στο θέμα των τιμών».
Η Patricia Vella Bonanno, Advanced Pharmacist Practitioner, Superintendence of Public Health, Ministry for Health, Malta, αναφέρθηκε στα πεπραγμένα κατά την προεδρία της Ε.Ε. από τη Μάλτα, όπου αναδύθηκε και το θέμα για την εθελοντική συνεργασία, η οποία για μια μικρή χώρα μερικών εκατοντάδων χιλιάδων κατοίκων ήταν πολύ σημαντική. «Ήταν σημαντικό να ανταλλάσσουμε πληροφορίες για το πώς να κινηθούμε. Πιστεύουμε το να ανήκεις σε μια μεγαλύτερη ομάδα είναι σημαντικό κι έχεις μεγαλύτερη δύναμη, η δε ανακοίνωση των καθαρών τιμών είναι ένα βασικό θέμα διαφάνειας» επεσήμανε η κα Bonanno. Πρόσθεσε επίσης ότι «ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουμε μπροστά θα ναι ο δύσκολος δρόμος. Προφανώς, η βελτίωση της κατάστασης θα εξαρτηθεί από τη βούληση για αλλαγή και τα κίνητρα που θα δοθούν από όλα τα μέρη και όχι μέσα από τη σύγκρουση. Πάντως μέσα σε τρία χρόνια έχει γίνει καλή πρόοδος».
Ο Μάκης Παπαταξιάρχης, Πρόεδρος PhRMA Innovation Forum (PIF), Chairman Pharma Committee Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου (AMCHAM) τόνισε ότι «θα πρέπει να αντιληφθούμε τον οραματισμό και την ανάγκη. Να συνεργαστούμε για καλύτερα αποτελέσματα υποστηρίζοντας ότι τα κόστη δεν λύνονται εντός χώρας αλλά διασυνοριακά. Η Φαρμακοβιομηχανία μπορεί να συμμετάσχει σε αυτή τη διαδικασία, καθώς γνωρίζει πώς να λειτουργεί διασυνοριακά. Ο Ευρωπαίος ασθενής θα πρέπει να έχει πρόσβαση στα φάρμακα, αλλά σε συνδυασμό με τον τρόπο που μπορούν να τα αντέξουν τα Συστήματα Υγείας.
Ωστόσο, ο κ. Παπαταξιάρχης σημείωσε ότι δεν μπορεί να γίνει εύκολα μια συζήτηση για κοινή πολιτική τιμής. Μάλιστα σχετικά με τη διαφάνεια στις τιμές, τόνισε ότι οποιοσδήποτε μπορεί να βρει εύκολα τις τιμές φαρμάκων μέσω της Βάσης Δεδομένων Euripid. Οι πραγματικές τιμές που προκύπτουν από διαπραγματεύσεις δεν αναρτώνται καθώς 7-8 μεγάλες και ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες δεν επιθυμούν την ανάρτησή τους, ώστε να διατηρούν για τον εαυτό τους το διαπραγματευτικό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες χώρες. Εκτίμησε δε ότι θα χρειαστεί να περάσουν μερικά χρόνια ακόμη έως ότου η πρωτοβουλία της Βαλέτα να αποδώσει αποτελέσματα. Ανέφερε ακόμη ότι η «η βιομηχανία είναι εδώ για να διασφαλίσει ότι η καινοτομία θα έρθει στο σωστό χρόνο και λειτουργεί στο πλαίσιο συνεργατικότητας».
Τέλος, ο Maurice Galla, Coordinator EU policies, Project Leader Dutch EMA candidacy, Directorate for Pharmaceutical Affairs and Medical Technology, Ministry of Health, Welfare and Sport, the Netherlands, υποστήριξε ότι υπάρχουν ακόμη υπερβολικές τιμές στα φάρμακα και σε πολλές περιπτώσεις αυτό είναι ανεξήγητο. «Πρέπει να ανταλλάσουμε πληροφορίες και να συζητάμε με τη Βιομηχανία. Έχουμε κάνει πολλά αλλά είμαστε ακόμη στην αρχή. Σε 10 χρόνια θα μπορούμε να κάνουμε έναν απολογισμό και να σχεδιάσουμε το μέλλον. Πρέπει να δημιουργήσουμε προκλήσεις για τις βιομηχανίες, για να αξιολογούμε τα προϊόντα τους. Όταν συζητούμε με μια βιομηχανία θα πρέπει από την πλευρά της να μιλά με ειλικρίνεια, να έχει κάνει μια ενδοσκόπηση για το τι ακριβώς μας προσφέρει και πώς συμβάλλει στη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας» ανέφερε ο κ. Gala.