Η Νόσος Alzheimer (AD) είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας στους ηλικιωμένους. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας,60-70% των περιπτώσεων άνοιας μπορεί να προκληθεί από Alzheimer.
Η Νόσος Alzheimer είναι ανίατη, αλλά υπάρχουν θεραπείες που μπορεί να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου ή να ανακουφίσουν τα συμπτώματα. Τα Φάρμακα είναι πιο αποτελεσματικά εάν ξεκινήσουν έγκαιρα, αλλά η διάγνωση μπορεί να πάρει κάποιο χρόνο, κατά τον οποίο η νόσος μπορεί να εξελιχθεί χωρίς θεραπεία.
Μια πρόσφατη μελέτη ανέπτυξε ένα σύστημα μηχανικής μάθησης βασισμένο σε μαγνητική τομογραφία που μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση. Τώρα, ένα εύρημα από μια ομάδα ερευνητών στην Αυστραλία πρότεινε μια άλλη πιθανή οδό για την πρώιμη διάγνωση και θεραπεία της Νόσου Alzheimer.
Οι ερευνητές βρήκαν γενετικές συνδέσεις μεταξύ πολλαπλών εντερικών διαταραχών και Νόσου Alzheimer, οι οποίες, σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή Dr. Emmanuel Adewuyi «εντοπίζουν νέους στόχους προς διερεύνηση για την πιθανή ανίχνευση της νόσου νωρίτερα και την ανάπτυξη νέων θεραπειών και για τους δύο τύπους καταστάσεων».
Η μελέτη, με επικεφαλής ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Edith Cowan, Περθ, Δυτική Αυστραλία, δημοσιεύεται στο Nature.
Σύνδεση με εντερικές διαταραχές
O Ιπποκράτης έλεγε (περίπου 460-377 π.Χ.) ότι «Όλες οι ασθένειες ξεκινούν από το έντερο». Όλο και περισσότερο, η έρευνα υποδηλώνει ότι ο αρχαίος Έλληνας γιατρός μπορεί να είχε δίκιο, τουλάχιστον στην περίπτωση πολλών ασθενειών.
Προηγούμενες ερευνητικές μελέτες στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου διαπίστωσαν ότι το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να έχει αντίκτυπο στην ανάπτυξη της Νόσου Alzheimer. Συγκεκριμένα, μελέτες υποδηλώνουν ότι τα βακτήρια στη μικροχλωρίδα του εντέρου θα μπορούσαν να επηρεάσουν την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτοκίνων με την παθογένεια της Νόσου Alzheimer
Μελέτες σχετικά με αυτό το θέμα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «Η σύγκλιση της φλεγμονώδους απόκρισης που προέρχεται από το έντερο μαζί με τη γήρανση και την κακή διατροφή στους ηλικιωμένους συμβάλλουν στην παθογένεση της Νόσου Alzheimer».
Κοινά γονίδια
Οι ερευνητές αυτής της νέας μελέτης ξεκίνησαν να ανακαλύψουν γενετικές συσχετίσεις που κρύβονται πίσω από αυτήν την παρατηρούμενη συσχέτιση μεταξύ του εντέρου και της Νόσου Alzheimer. Ανέλυσαν γενετικά δεδομένα από 15 μεγάλες μελέτες γονιδιώματος, οι περισσότερες από τις οποίες αφορούσαν περισσότερα από 400.000 άτομα, που περιείχαν πληροφορίες από AD και εντερικές διαταραχές.
Βρήκαν ορισμένα γονίδια σχετιζόμενα με την ύπαρξη τόσο Νόσου Alzheimer όσο και με ορισμένες εντερικές διαταραχές -όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (GERD), η νόσος του πεπτικού έλκους (PUD), η γαστρίτιδα-δωδεκαδακτυλίτιδα, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και η εκκολπωμάτωση .
Αν και οι ερευνητές βρήκαν σημαντική γενετική επικάλυψη και συσχέτιση μεταξύ του Αλτσχάιμερ και ορισμένων γαστρεντερικών διαταραχών, δεν βρήκαν στοιχεία για αιτιολογική συσχέτιση.
Ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Simon Laws , διευθυντής στο Πανεπιστήμιο Edith Cowan, λέει ότι αν και η μελέτη δεν διαπίστωσε ότι οι διαταραχές του εντέρου προκαλούν Νόσο Alzheimer ή το αντίστροφο, τα ευρήματα ήταν εξαιρετικά πολύτιμα: «Αυτά τα ευρήματα παρέχουν περαιτέρω στοιχεία για την υποστήριξη της έννοιας του άξονα «έντερο-εγκέφαλο», μια αμφίδρομη σύνδεση μεταξύ των γνωστικών και συναισθηματικών κέντρων του εγκεφάλου και της λειτουργίας των εντέρων».
Η μελέτη τους ανέδειξε τη γενετική συσχέτιση της AD όχι μόνο με γαστρεντερικές διαταραχές αλλά και με το μικροβίωμα του εντέρου, ενισχύοντας τα ευρήματα προηγούμενων μελετών.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα, η Αμερικανική Γηριατρική Εταιρεία είπε ότι η μελέτη όχι μόνο αποκαλύπτει μια γενετική σχέση μεταξύ της νόσου του Αλτσχάιμερ και αρκετών διαταραχών που σχετίζονται με το έντερο, αλλά ότι «τα ευρήματα προσθέτουν στις ενδείξεις ότι ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου μπορεί να παίζει ρόλο στην ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών διαταραχές.»
Λιπίδια, ανοσία και Αλτσχάιμερ
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τις βιολογικές οδούς στις οποίες δρούσαν αυτά τα γονίδια που εμπλέκονται και στις δύο διαταραχές και βρήκαν υπερεκπροσώπηση των οδών που σχετίζονται με τα λιπίδια και του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό το εύρημα που περιλαμβάνει μονοπάτια που σχετίζονται με τα λιπίδια, συμπεριλαμβανομένου του μεταβολισμού και της μεταφοράς της χοληστερόλης, μπορεί να υποδηλώνει μια συσχέτιση μεταξύ της ανώμαλης χοληστερόλης, των διαταραχών του εντέρου και της AD, όπως εξήγησε ο Δρ Adewuyi: «Ενώ απαιτείται περαιτέρω μελέτη για τους κοινούς μηχανισμούς μεταξύ των συνθηκών, υπάρχουν ενδείξεις ότι η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να μεταφερθεί στο κεντρικό νευρικό σύστημα, με αποτέλεσμα τον μη φυσιολογικό μεταβολισμό της χοληστερόλης στον εγκέφαλο».
«Η αυξημένη χοληστερόλη στον εγκέφαλο έχει συνδεθεί με τον εκφυλισμό του εγκεφάλου και την επακόλουθη γνωστική εξασθένηση», πρόσθεσε.
Τα ευρήματά τους υποδηλώνουν ότι τα φάρμακα για τον έλεγχο της ομοιόστασης των λιπιδίων και της φλεγμονής μπορεί να είναι πιθανές θεραπείες για την Νόσο Alzheimer. Έτσι, οι συγγραφείς προτείνουν ότι τα φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη (στατίνες) μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμα στη θεραπεία και των δύο καταστάσεων.