Προηγούμενες μελέτες είχαν δώσει ενδείξεις πως το ανώτερο μορφωτικό επίπεδο μπορεί να προστατεύει από την εκδήλωση άνοιας σε έναν βαθμό, παρέχοντας ένα «γνωσιακό απόθεμα», που λειτουργεί ως «μαξιλάρι ασφαλείας». Όμως, συνολικά, τα έως τώρα επιστημονικά ευρήματα έχουν υπάρξει ανάμικτα και η νέα έρευνα έρχεται μάλλον να υποβαθμίσει τη σημασία της τυπικής μόρφωσης ως προστατευτικού παράγοντα απέναντι στην άνοια.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ρόμπερτ Ουίλσον του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Ρας του Σικάγο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Neurology” της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, ανέλυσαν στοιχεία για 2.900 άτομα με μέση ηλικία 78 ετών, που παρακολουθήθηκαν επί οκτώ χρόνια κατά μέσο όρο, στη διάρκεια των οποίων 696 εμφάνισαν άνοια, ενώ 752 πέθαναν και έγινε νεκροψία του εγκεφάλου τους.
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες ανάλογα με τη διάρκεια της σχολικής/ακαδημαϊκής εκπαίδευσής τους: κάτω από 12 χρόνια, 13 έως 16 και πάνω από 16. Η ανάλυση δεν διαπίστωσε κάποια συσχέτιση ανάμεσα στο ανώτερο μορφωτικό επίπεδο και στη βραδύτερη (ούτε στην ταχύτερη) έκπτωση των νοητικών και μνημονικών λειτουργιών ενός ανθρώπου. Επίσης το πόσο τυπικά μορφωμένος ήταν κάποιος, δεν σχετιζόταν με το πόσο μεγάλος ήταν, όταν άρχισε η άνοιά του.
Όμως οι ερευνητές επεσήμαναν πως η τυπική μόρφωση έχει σταματήσει αρκετές δεκαετίες πριν από την εκδήλωση της άνοιας, γι’ αυτό για έναν ηλικιωμένο είναι σημαντικότερο, τελικά, όχι πόσα χρόνια έχει περάσει στα θρανία, αλλά κατά πόσο διατηρεί δραστήριο το μυαλό του στη μέση και τρίτη ηλικία.
«Οι δραστηριότητες ενός ηλικιωμένου, που εμπλέκουν τις νοητικές και μνημονικές δεξιότητές του, όπως η εκμάθηση μιας άλλης γλώσσας, η συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες, η εκτέλεση νοητικά απαιτητικών εργασιών και η απόκτηση ενός σκοπού στη ζωή μπορούν να παίξουν ρόλο στο γνωσιακό απόθεμα πιο σημαντικό από ό,τι οι απόμακρες εμπειρίες, όπως η σχολική και ακαδημαϊκή μόρφωση», δήλωσε ο Ουίλσον.
«Από την άλλη, ασφαλώς, ακόμη και αν κάποιος χάνει τις νοητικές/μνημονικές δεξιότητές του με τον ίδιο ρυθμό, είναι καλύτερο να έχει ως αφετηρία ένα υψηλότερο γνωσιακό επίπεδο».