Η καρδιαγγειακή νόσος είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Οι βασικοί δείκτες κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου περιλαμβάνουν την αυξημένη αρτηριακή πίεση – γνωστή και ως υπέρταση – τη γλυκόζη στο αίμα και τα επίπεδα χοληστερόλης.
Μελέτες δείχνουν ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση από μόνη της μπορεί να ευθύνεται για το 25% της στεφανιαίας νόσου και το 36% των εγκεφαλικών επεισοδίων.
Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η υπέρταση, μαζί με το κάπνισμα, οδηγεί σε περισσότερους θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα από παράγοντες κινδύνου, όπως η παχυσαρκία, η σωματική αδράνεια και η δυσλιπιδαιμία – μια ανισορροπία στα επίπεδα χοληστερόλης.
Μελέτες δείχνουν επίσης ότι μαζί, η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία τριπλασιάζουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
Πρόσφατα, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη σχέση μεταξύ της υπέρτασης και ενός συγκεκριμένου τύπου χοληστερόλης – Lp(a), εν συντομία – των επιπέδων κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου.
«Βρήκαμε ότι μεταξύ των ατόμων με υπέρταση που δεν έχουν υποστεί ποτέ εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο στο παρελθόν, η λιποπρωτεΐνη (α) φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και τον κίνδυνο σοβαρού καρδιαγγειακού επεισοδίου όπως καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό», λέει ο επικεφαλής της μελέτης Δρ. Rishi Rikhi, γιατρός καρδιαγγειακής ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο Atrium Health Wake Forest Baptist στο Winston-Salem της Βόρειας Καρολίνας.
H μελέτη δημοσιεύτηκε στο HypertensionTrusted Source.
Επίπεδα χοληστερόλης
Οι λιποπρωτεΐνες αποτελούνται από πρωτεΐνη και λίπος και μεταφέρουν τη χοληστερόλη μέσω του αίματος. Η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL) είναι γνωστή ως «καλή χοληστερόλη», καθώς απορροφά τη χοληστερόλη στο αίμα και τη μεταφέρει στο ήπαρ από όπου το σώμα μπορεί να τη διαθέσει.
Η χοληστερόλη χαμηλής πυκνότητας (LDL) μεταφέρει τη χοληστερόλη στα κύτταρα και είναι γνωστή ως «κακή» χοληστερόλη. Το Lp(a) είναι ένας τύπος LDL που συσσωρεύεται κατά μήκος των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Για τη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 6.674 άτομα που συμμετείχαν στην Πολυεθνική Μελέτη της Αθηροσκλήρωσης (MESA).
Οι συμμετέχοντες είχαν μέση ηλικία 62 ετών και προέρχονταν από διαφορετικά υπόβαθρα.
- Το 38,6% ήταν λευκοί
- Το 11,9% ήταν Κινεζοαμερικανοί
- Το 27,5% ήταν μαύροι
- Το 22,1% ήταν Ισπανόφωνοι.
Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε τέσσερις ομάδες ανάλογα με τα επίπεδα Lp(a):
- ομάδα 1: 2.837 άτομα με λιγότερο από 50 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο (mg/dL) και χωρίς υπέρταση
- ομάδα 2: 615 άτομα με μεγαλύτερη ή ίση με 50 mg/dL και χωρίς υπέρταση
- ομάδα 3: 2.502 άτομα με λιγότερο από 50 mg/dL και υπέρταση
- ομάδα 4: 720 άτομα με περισσότερα από ή ίσα με 50 mg/dL και υπέρταση.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες για 14 χρόνια και κατέγραψαν τα καρδιαγγειακά συμβάντα τους. Κατά την περίοδο παρακολούθησης, 809 συμμετέχοντες παρουσίασαν ένα συμβάν καρδιαγγειακής νόσου, όπως καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό.
Οι ομάδες 1 και 2 είχαν συγκρίσιμα ποσοστά συμβάντων καρδιαγγειακής νόσου σε 5,2 και 5,4 ανά 1.000 άτομα-έτη. Ωστόσο, εκείνοι στην ομάδα 3 είχαν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ένα συμβάν καρδιαγγειακής νόσου και εκείνοι στην ομάδα 4 είχαν σχεδόν τριπλάσιες πιθανότητες.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι καθώς όσοι δεν είχαν υπέρταση είχαν χαμηλότερα ποσοστά καρδιαγγειακών συμβάντων, τα υψηλότερα επίπεδα Lp(a) από μόνα τους μπορεί να μην συνδέονται με τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
Ωστόσο, καθώς τα υψηλότερα επίπεδα Lp(a) παράλληλα με την υπέρταση αύξησαν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων, παρατήρησαν ότι η Lp(a) μπορεί να συνδέεται με τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου σε άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση.
Ο κίνδυνος εκδήλωσης καρδιαγγειακής νόσου ήταν 2,22 φορές υψηλότερος στα άτομα της ομάδας 4 που είχαν αυξήσει και την αρτηριακή πίεση και την Lp(a), σε σύγκριση με την ομάδα 1 που δεν είχε ούτε αύξηση της αρτηριακής πίεσης ούτε αύξησε Lp(a), μετά από προσαρμογή για την ηλικία, το φύλο, φυλή και εθνικότητα.
Περαιτέρω προσαρμογή για διαφορές στους γνωστούς παράγοντες κινδύνου – ολική χοληστερόλη, HDL-C, LDL-C, τριγλυκερίδια, διαβήτης, χρήση τσιγάρου, βασική χρήση στατινών και ΔΜΣ – μείωσε ελαφρά μόνο τον επιπλέον κίνδυνο στην ομάδα 4 σε 2,07 φορές μεγαλύτερο.
Άνδρες σε υψηλότερο κίνδυνο
Οι ερευνητές διαπίστωσαν περαιτέρω ότι οι άνδρες διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο από τις γυναίκες.
Ενώ συμβάντα καρδιαγγειακής νόσου εμφανίστηκαν σε γυναίκες σε ποσοστό 11,8 ανά 1.000 άτομα-έτη μεταξύ εκείνων με υψηλά επίπεδα Lp(a) και υπέρταση, το ίδιο ποσοστό ήταν 19,5 για τους άνδρες.
Οι ερευνητές πρόσθεσαν ότι το υψηλότερο Lp(a) δεν είχε αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου μεταξύ λευκών, Κινεζοαμερικανών και Ισπανόφωνων συμμετεχόντων με υπέρταση. Ωστόσο, οι συνθήκες συνδύασαν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου μεταξύ των μαύρων ατόμων.
«Η παρουσία υπέρτασης αύξησε τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και καρδιαγγειακών επεισοδίων», δήλωσε στο Medical News Today ο Δρ Humayun Mirza, επεμβατικός καρδιολόγος Memorial Hermann στο Χιούστον του Τέξας, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
«Μια αύξηση 20 mm [χιλιοστά] της συστολικής αρτηριακής πίεσης ή 10 mm αύξηση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης διπλασιάζει χονδρικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακής αγγειακής νόσου και συμβάντων. Η πρόσθετη παρουσία υπερλιπιδαιμίας/δυσλιπιδαιμίας τριπλασιάζει τον κίνδυνο», πρόσθεσε.
Χοληστερίνη και υπέρταση
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι το γιατί τα υψηλότερα επίπεδα Lp(a) δεν αύξησαν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου σε άτομα χωρίς υπέρταση παραμένει άγνωστο.
Έγραψαν ότι μια πιθανή θεωρία είναι ότι η Lp(a) μπορεί να απαιτεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία που προκαλείται από υπέρταση για να ασκήσει τις φλεγμονώδεις επιδράσεις της και να προωθήσει τη συσσώρευση πλάκας.
Όταν ρωτήθηκε πώς τα επίπεδα χοληστερόλης μπορεί να επηρεάσουν τη σχέση μεταξύ της υπέρτασης και του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου, ο Δρ Hassan Kamran, καρδιολόγος στο Memorial Hermann στο Χιούστον του Τέξας, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, ανέφερε: «Η αυξημένη αρτηριακή πίεση οδηγεί σε αυξημένη εργασία στην καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η συνεχής δύναμη βλάπτει το εσωτερικό των αρτηριών και προάγει τη δυσλειτουργία του ενδοθηλίου».
Εξήγησε ότι η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία συμβαίνει όταν τα επίπεδα φλεγμονής αυξάνονται στις αρτηρίες, μειώνοντας τελικά την ικανότητά τους να χαλαρώνουν και αυξάνοντας τον κίνδυνο πήξης. Πρόσθεσε ότι αυτό προηγείται της αθηροσκλήρωσης – της πάχυνσης ή της σκλήρυνσης των αρτηριών που προκαλείται από τη συσσώρευση πλακών εσωτερικής επένδυσης.
«Σε συνθήκες υψηλής χοληστερόλης, αυτό επιταχύνεται περαιτέρω και καθώς οι πλάκες δημιουργούνται στις αρτηρίες, συστέλλονται ακόμη περισσότερο. Όπως κάθε υδραυλικό, όταν υπάρχει απόφραξη, αυτό μόνο αυξάνει περαιτέρω την πίεση στο εσωτερικό, οπότε υπάρχει ένας φαύλος κύκλος όπου η υψηλή αρτηριακή πίεση και η χοληστερόλη μαζί αυξάνουν σημαντικά τον καρδιαγγειακό σας κίνδυνο», πρόσθεσε.