Η αναπαραγωγική χειρουργική παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διάγνωση και στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, από την οποία επηρεάζονται εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως. Είναι γεγονός πως, δεδομένου του σύγχρονου τρόπου ζωής, που οδηγεί στη συνεχή αναβολή μιας ενδεχόμενης εγκυμοσύνης, η υπογονιμότητα συνιστά μια μεγάλη πρόκληση για τη σύγχρονη ιατρική, γι’ αυτό και ένα σημαντικό εύρος χειρουργικών τεχνικών, με εξέχουσες την λαπαροσκόπηση και την υστεροσκόπηση, στοχεύουν στην αντιμετώπιση διαφόρων καταστάσεων που επηρεάζουν το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Από τη θεραπεία ζητημάτων, όπως η απόφραξη σαλπίγγων μέχρι την αφαίρεση κάποιου πολύποδα ή ενός ινομυώματος, τέτοιου είδους επεμβάσεις μπορούν να αποκαταστήσουν την αναπαραγωγική υγεία της γυναίκας και να βελτιώσουν τη συνολική της ευεξία.
Ποιες είναι, λοιπόν, οι συνηθέστερες αιτίες γυναικείας υπογονιμότητας που χρήζουν χειρουργικής παρέμβασης; Με ποιες επεμβάσεις μπορεί να βελτιωθεί η γονιμότητα της γυναίκας; Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο Αναπληρωτής Καθηγητής, Ενδοσκοπικός Χειρούργος Αναπαραγωγής και Πρόεδρος του ΔΣ του Νοσοκομείου Μητέρα Στέφανος Χανδακάς, μας δίνει τις απαντήσεις.
Ποιο είναι το αντικείμενο της αναπαραγωγικής χειρουργικής και ποιος ο ρόλος της στη διασφάλιση της γυναικείας γονιμότητας;
Η εξέλιξη της κοινωνίας και η εναλλαγή κοινωνικών ρόλων οδηγεί τις γυναίκες στη συνεχή αναβολή μιας ενδεχόμενης εγκυμοσύνης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του μέσου όρου τεκνοποίησης, με αποτέλεσμα να διακινδυνεύεται η γονιμότητα, αυξάνοντας τα ποσοστά υπογονιμότητας τόσο στην χώρα μας, όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο. Στις περιπτώσεις που ήδη υπάρχει κάποιο παθοφυσιολογικό εύρημα, το οποίο παρεμποδίζει την φυσιολογική σύλληψη, εφαρμόζονται χειρουργικές παρεμβάσεις, που επιδιορθώνουν την εκάστοτε παθολογία και αυξάνουν την πιθανότητα μιας ερχόμενης φυσιολογικής κύησης. Αυτές οι περιπτώσεις μπορεί να αγγίξουν το 75%! Η αναπαραγωγική χειρουργική αποτελεί σημαντικό μέρος στη θεραπεία της γυναίκειας υπογονιμότητας και έχει μεγάλο ρόλο για τη μελλοντική διασφάλιση της γονιμότητας σε γυναίκες που χρήζουν γυναικολογικής επέμβασης, αλλά δεν επιθυμούν στην παρούσα φάση να τεκνοποιήσουν, είτε επιτυγχάνοντας αποκατάσταση γονιμότητας, καθιστώντας δυνατή την ικανότητα αυτόματης σύλληψης, είτε αυξάνοντας σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Οι σημαντικότερες χειρουργικές παρεμβάσεις που χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της γυναικείας αναπαραγωγής είναι η λαπαροσκόπηση και η υστεροσκόπηση.
Ποιες είναι οι συνηθέστερες αιτίες γυναικείας υπογονιμότητας που χρήζουν χειρουργικής παρέμβασης;
Στις γυναίκες πρέπει να λειτουργούν σωστά οι ωοθήκες, οι σάλπιγγες και η μήτρα τους, ώστε να μείνουν έγκυες. Συνθήκες που επηρεάζουν οποιοδήποτε από αυτά τα όργανα μπορούν να συμβάλλουν στην γυναικεία υπογονιμότητα. Οι συνηθέστερες αίτιες γυναίκειας υπογονιμότητας που χρήζουν χειρουργικής επέμβασης είναι η εκ γενετής ανωμαλία στην ανατομία της μήτρας, η παρουσία ινομυωμάτων, η παρουσία ενδομήτριου πολύποδα και η πιο συχνή αιτία γυναικείας υπογονιμότητας είναι η βλάβη των σαλπίγγων, είτε από προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις είτε από ενδομητρίωση είτε από φλεγμονή όπου και αυτή αποκαθίσταται χειρουργικά.
Ποιες είναι οι σημαντικότερες χειρουργικές παρεμβάσεις που χρησιμοποιούνται για την βελτίωση της γυναικείας γονιμότητας;
Οι σημαντικότερες χειρουργικές παρεμβάσεις είναι η λαπαροσκόπηση και η υστεροσκόπηση. Στην λαπαροσκόπηση η βλάβη επιδιορθώνεται διαμέσου πολύ μικρών τομών στην κοιλιά, μεγέθους μόλις 5 χιλιοστών. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται για να διαγνώσει και να επιδιορθώσει βλάβες που μπορεί να έχουν υποστεί στο αναπαραγωγικό σύστημα, όπως η αφαίρεση ινομυωμάτων, οι κύστες στις ωοθήκες, η ενδομητρίωση αλλά και οι συμφύσεις που αλλοιώνουν την σύνδεση των ωοθηκών και των σαλπίγγων. Πρόκειται για μια πρωτοπόρο μέθοδο εξέτασης του εσωτερικού της μήτρας καθώς εξετάζεται με μεγάλη ακρίβεια και χρησιμοποιείται για να διαγνώσει και να αντιμετωπίσει περιστατικά υπογονιμότητας. Η μέθοδος της υστεροσκόπησης μπορεί να αντιμετωπίσει ινομυώματα και πολύποδες, αλλά και άλλες αιτίες υπογονιμότητας, όπως οι συμφύσεις και η παρουσία διαφράγματος μήτρας, αποτελεί μια διαδικασία χωρίς τομές και με τον επεμβατικό πόνο να είναι μηδαμινός και την αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας να πραγματοποιείται την ίδια κιόλας μέρα.
Ποια είναι τα κριτήρια που θα πρέπει να σταθμίζουν οι ασθενείς κατά την επιλογή του ιατρού με τον οποίο θα συνεργαστούν για τη χειρουργική αντιμετώπισητων προβλημάτων γονιμότητας;
Συμπερασματικά, ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση, η πρόκληση για τον ειδικό αναπαραγωγής είναι να γνωρίζει και να χρησιμοποιεί την αναπαραγωγική χειρουργική κατάλληλα και αποτελεσματικά, ώστε να παρέχει την καλύτερη επιλογή για τη διασφάλιση της γονιμότητας.
Info
Σε Αναπληρωτή Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας αναγορεύτηκε πρόσφατα ο Μαιευτήρας-Γυναικολόγος και Ενδοσκοπικός Χειρουργός Αναπαραγωγής Δρ. Στέφανος Χανδακάς.
Ο διακεκριμένος επιστήμονας έχει διανύσει ξεχωριστή πορεία στην ειδικότητα της Μαιευτικής και Γυναικολογίας, με έντονη δραστηριότητα στον ελληνικό και διεθνή χώρο.
Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μετεκπαιδεύτηκε στην Αγγλία και στις Ηνωμένες Πολιτείες στους τομείς της Μαιευτικής, της Γυναικολογίας και της Λαπαροενδοσκοπικής/Ρομποτικής Χειρουργικής, ενώ υπήρξε επίσης ένας από τους νεότερους επιμελητές Γυναικολογίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ηνωμένου Βασίλειου (ΝHS).
Διαβάστε το αναλυτικό βιογραφικό εδώ.
Ακολουθήστε τον Στέφανο Χάνδακα σε Facebook, Instagram και TikTok
Ευχαριστούμε θερμά για τις επιστημονικές πληροφορίες τον Μαιευτήρα-Γυναικολόγο, Ενδοσκοπικό Χειρούργο Αναπαραγωγής κ. Στέφανο Χανδακά, Ιδρυτή και Πρόεδρο της HOPEgenesis.