- Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο ανέλυσαν φάρμακα που θα μπορούσαν να εμποδίσουν την επίδραση της πρωτεΐνης απολιποπρωτεΐνης Ε4 (APOE4), η οποία είναι ένα γονίδιο παράγοντα κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
- Κατά την εξέταση διαφορετικών φαρμάκων που θα μπορούσαν να έχουν αυτό το αποτέλεσμα, βρήκαν δύο συνήθως συνταγογραφούμενα ψυχιατρικά φάρμακα: την ιμιπραμίνη και την ολανζαπίνη.
- Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η χρήση αυτών των φαρμάκων σε ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ συσχετίστηκε με καλύτερες κλινικές διαγνώσεις και βελτιωμένη γνωστική ικανότητα, σε σύγκριση με άλλα αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά φάρμακα.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια μορφή άνοιας που προκαλεί αρχικά απώλεια μνήμης και γνωστική έκπτωση. Η ασθένεια μπορεί τελικά να εξελιχθεί σε σημείο που κάποιος να χάσει κάθε γνωστική λειτουργία.
Σύμφωνα με μια μελέτη του Ιουνίου 2022 που δημοσιεύτηκε στο Altzheimer’s Research & Therapy, υπάρχουν δύο φάρμακα με προηγούμενη έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) που μπορεί να είναι ωφέλιμα για άτομα με νόσο του Αλτσχάιμερ . Τα φάρμακα, η ιμιπραμίνη και η ολανζαπίνη, χρησιμοποιούνται ήδη για τη θεραπεία ψυχιατρικών παθήσεων.
Μια ερευνητική ομάδα από το University of Colorado Anschutz Medical Campus στην Aurora ηγήθηκε της μελέτης.
Υπόβαθρο της νόσου του Αλτσχάιμερ
Υπάρχουν πολλές μορφές άνοιας, ενώ ύμφωνα με τοΑlzheimer’s Association, η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας και αντιπροσωπεύει το 60 έως 80% των περιπτώσεων άνοιας.
Ενώ το Αλτσχάιμερ μπορεί να επηρεάσει νεότερους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων ηλικίας 30 και 40 ετών, αυτό δεν είναι συνηθισμένο. Το Αλτσχάιμερ εμφανίζεται συνήθως σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω.
To Εθνικό Ινστιτούτο για τη Γήρανση (National Institute of Aging) αναφέρει μερικά από τα ακόλουθα σημεία και συμπτώματα του Αλτσχάιμερ:
- απώλεια μνήμης
- σύγχυση
- αλλαγές διάθεσης
- κακή κρίση
- δυσκολία με τη γλώσσα
- δυσκολία στην εκτέλεση εργασιών με πολλά βήματα
- επίθεση
Οι επιστήμονες δεν κατανοούν πλήρως τι προκαλεί το Αλτσχάιμερ , αλλά ορισμένοι πιστεύουν ότι ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη της νόσου.
Δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο του Αλτσχάιμερ, αλλά οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να συνταγογραφήσουν φάρμακα όπως η δονεπεζίλη ή η γκαλανταμίνη για τη μείωση των συμπτωμάτων. Και, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πάροχοι μπορεί να συνταγογραφούν ψυχιατρικά φάρμακα σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ όταν άλλες θεραπείες δεν έχουν βοηθήσει επαρκώς με συμπτώματα επιθετικότητας, άγχους και κατάθλιψης.
Ψυχιατρικά φάρμακα για το Αλτσχάιμερ
Η ερευνητική ομάδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο ενδιαφέρθηκε πρωτίστως να βρει φάρμακα που θα μπορούσαν να μπλοκάρουν το ΑΡΟΕ4 το οποίο υποθέτουν ότι θα μπορούσε να μειώσει την πιθανότητα κάποιου να αναπτύξει Αλτσχάιμερ.
Κατά την εξέταση των φαρμάκων που θα μπορούσαν να έχουν αυτό το αποτέλεσμα, η ομάδα παρατήρησε ότι δύο από τα φάρμακα συνήθως συνταγογραφούνται για ψυχιατρικές παθήσεις. Τα φάρμακα ήταν η ιμιπραμίνη και η ολανζαπίνη. Η ιμιπραμίνη είναι ένα τρικυκλικό αντικαταθλιπτικό και η ολανζαπίνη είναι ένα αντιψυχωσικό .
«Στη συνέχεια κοιτάξαμε την τεράστια βάση δεδομένων του Εθνικού Κέντρου Συντονισμού Αλτσχάιμερ και ρωτήσαμε τι συνέβη όταν σε κάποιον συνταγογραφήθηκαν αυτά τα φάρμακα για φυσιολογικές ενδείξεις αλλά έτυχε να είναι ασθενείς με Αλτσχάιμερ», δήλωσε ο Χάντινγκτον Πότερ , PhD, καθηγητής νευρολογίας και διευθυντής του CU Alzheimer and Cognition Κέντρου στο Παν/μιο του Κολοράντο Anschutz.
Ο Πότερ και η ομάδα του παρατήρησαν ότι οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ που έλαβαν ιμιπραμίνη και ολανζαπίνη, σε σύγκριση με άλλα αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά φάρμακα, είδαν βελτιώσεις στη γνωστική λειτουργία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αναστροφή της εξέλιξης της νόσου.
«Οι άνθρωποι που έλαβαν αυτά τα φάρμακα ανέπτυξαν καλύτερη γνώση και ουσιαστικά βελτιώθηκαν στην κλινική τους διάγνωση», είπε ο Πότερ. «Σε σύγκριση με εκείνους που δεν πήραν αυτά τα φάρμακα, επανήλθαν από τη νόσο του Αλτσχάιμερ σε ήπια γνωστική εξασθένηση ή από ήπια γνωστική εξασθένηση στο φυσιολογικό».
Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν το βιολογικό φύλο για να δουν εάν υπάρχει διαφορά στον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνονται οι άνδρες και οι γυναίκες στα σωρευτικά αποτελέσματα της λήψης ιμιπραμίνης. Οι υπολογισμοί τους έδειξαν ότι οι άνδρες ηλικίας μεταξύ 66,5 και 88,5 ετών είδαν το μεγαλύτερο όφελος.
Οι συγγραφείς έγραψαν ότι η λήψη ιμιπραμίνης για μεγάλο χρονικό διάστημα «αύξησε τη συχνότητα επαναφοράς σε καλύτερη κλινική διάγνωση για τους άνδρες». Ενώ οι γυναίκες είδαν επίσης βελτίωση, οι συγγραφείς σημειώνουν ότι δεν ήταν «στατιστικά σημαντική» σε σύγκριση με τους άνδρες.
Οι συγγραφείς της μελέτης σημείωσαν ότι ενώ το σύνολο δεδομένων που εξέτασαν ήταν το μεγαλύτερο διαθέσιμο, ήταν ακόμα σχετικά μικρό σε σύγκριση με αυτό που θα επανεξέταζαν για μια κλινική δοκιμή. Επιπρόσθετα, οι συγγραφείς παραδέχονται ότι είναι «πιθανό η συνταγογράφηση ενός συγκεκριμένου αντικαταθλιπτικού ή αντιψυχωσικού από έναν κλινικό ιατρό να έχει καθοριστεί από συννοσηρότητες των ασθενών (π.χ. διαβήτης , υπέρταση κ.λπ.) που θα μπορούσαν να είχαν ανεξάρτητες επιδράσεις στη γνωστική λειτουργία».
Οι συγγραφείς σχεδιάζουν να συνεχίσουν τη μελέτη αυτών των φαρμάκων και σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν μια δοκιμαστική δοκιμή ιμιπραμίνης σε ποντίκια.