Οι άνθρωποι βοηθούν ο ένας τον άλλον – είναι ένα από τα θεμέλια της πολιτισμένης κοινωνίας. Όμως μια νέα μελέτη επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ αποκαλύπτει ότι η έλλειψη ύπνου αμβλύνει αυτή τη θεμελιώδη ανθρώπινη ιδιότητα, με συνέπειες στον πραγματικό κόσμο.
- Η έλλειψη ύπνου είναι γνωστό ότι συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, κατάθλιψης, διαβήτη, υπέρτασης και συνολικής θνησιμότητας. Ωστόσο, οι νέες αυτές ανακαλύψεις δείχνουν ότι η έλλειψη ύπνου εξασθενεί επίσης τη βασική κοινωνική μας συνείδηση, κάνοντάς μας να αποσύρουμε την επιθυμία και τη διάθεσή μας να βοηθήσουμε τους άλλους ανθρώπους.
Σε ένα μέρος της νέας μελέτης, οι επιστήμονες έδειξαν ότι οι φιλανθρωπικές δωρεές την εβδομάδα μετά την έναρξη της θερινής ώρας, όταν οι κάτοικοι των περισσότερων κρατών “πηγαίνουν μπροστά” και χάνουν μία ώρα από την ημέρα τους, μειώθηκαν κατά 10% – μείωση που δεν παρατηρήθηκε σε κράτη που δεν αλλάζουν τα ρολόγια τους ή όταν τα κράτη επιστρέφουν στην κανονική ώρα το φθινόπωρο.
Η μελέτη, με επικεφαλής τον ερευνητή του UC Berkeley Eti Ben Simon και τον Matthew Walker, καθηγητή ψυχολογίας του UC Berkeley, έρχεται να προστεθεί σε ένα αυξανόμενο σύνολο στοιχείων που αποδεικνύουν ότι ο ανεπαρκής ύπνος όχι μόνο βλάπτει την ψυχική και σωματική ευεξία του ατόμου, αλλά θέτει σε κίνδυνο τους δεσμούς μεταξύ των ατόμων — ακόμη και το αλτρουιστικό συναίσθημα ενός ολόκληρου έθνους.
“Τα τελευταία 20 χρόνια έχουμε ανακαλύψει μια πολύ στενή σχέση μεταξύ της υγείας του ύπνου και της ψυχικής μας υγείας. Πράγματι, δεν μπορέσαμε να ανακαλύψουμε ούτε μία σημαντική ψυχιατρική πάθηση στην οποία ο ύπνος να είναι φυσιολογικός”, δήλωσε ο Walker. “Αλλά αυτή η νέα εργασία αποδεικνύει ότι η έλλειψη ύπνου δεν βλάπτει μόνο την υγεία του ατόμου, αλλά υποβαθμίζει τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ατόμων και, επιπλέον, υποβαθμίζει τον ίδιο τον ιστό της ανθρώπινης κοινωνίας. Το πώς λειτουργούμε ως κοινωνικό είδος – και είμαστε κοινωνικό είδος – φαίνεται να εξαρτάται βαθιά από το πόσο κοιμόμαστε”.
“Αρχίζουμε να βλέπουμε όλο και περισσότερες μελέτες, συμπεριλαμβανομένης και αυτής, όπου οι επιπτώσεις της απώλειας ύπνου δεν σταματούν μόνο στο άτομο, αλλά διαδίδονται στους γύρω μας”, δήλωσε ο Ben Simon. “Αν δεν κοιμάστε αρκετά, αυτό δεν βλάπτει μόνο τη δική σας ευημερία, αλλά και την ευημερία ολόκληρου του κοινωνικού σας κύκλου, συμπεριλαμβανομένων των ξένων”.
Οι Ben Simon, Walker και οι συνάδελφοι Raphael Vallat και Aubrey Rossi θα δημοσιεύσουν τα αποτελέσματά τους στις 23 Αυγούστου στο περιοδικό ανοικτής πρόσβασης PLOS Biology. Ο Walker είναι διευθυντής του Κέντρου για την Επιστήμη του Ανθρώπινου Ύπνου. Αυτός και ο Ben Simon είναι μέλη του Ινστιτούτου Νευροεπιστημών Helen Wills στο UC Berkeley.
Η αϋπνία εξασθενεί το δίκτυο θεωρίας του νου
Η νέα έκθεση περιγράφει τρεις ξεχωριστές μελέτες που αξιολόγησαν τον αντίκτυπο της απώλειας ύπνου στην προθυμία των ανθρώπων να βοηθήσουν τους άλλους. Στην πρώτη μελέτη, οι επιστήμονες τοποθέτησαν 24 υγιείς εθελοντές σε έναν λειτουργικό απεικονιστή μαγνητικού συντονισμού (fMRI) για να σαρώσουν τον εγκέφαλό τους μετά από οκτώ ώρες ύπνου και μετά από μια νύχτα χωρίς ύπνο. Διαπίστωσαν ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που σχηματίζουν το δίκτυο θεωρίας του νου, το οποίο ενεργοποιείται όταν οι άνθρωποι συμπάσχουν με τους άλλους ή προσπαθούν να κατανοήσουν τις επιθυμίες και τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων, ήταν λιγότερο ενεργές μετά από μια νύχτα χωρίς ύπνο.
“Όταν σκεφτόμαστε τους άλλους ανθρώπους, αυτό το δίκτυο ενεργοποιείται και μας επιτρέπει να κατανοήσουμε ποιες είναι οι ανάγκες των άλλων ανθρώπων: Τι σκέφτονται; Πονάνε; Χρειάζονται βοήθεια;” δήλωσε ο Ben Simon. “Ωστόσο, αυτό το δίκτυο ήταν αισθητά εξασθενημένο όταν τα άτομα στερούνταν ύπνου. Είναι σαν αυτά τα τμήματα του εγκεφάλου να μην μπορούν να ανταποκριθούν όταν προσπαθούμε να αλληλεπιδράσουμε με άλλους ανθρώπους αφού δεν έχουμε κοιμηθεί αρκετά”.
Σε μια δεύτερη μελέτη, παρακολούθησαν περισσότερα από 100 άτομα στο διαδίκτυο επί τρεις ή τέσσερις νύχτες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ερευνητές μέτρησαν την ποιότητα του ύπνου τους – πόση ώρα κοιμήθηκαν, πόσες φορές ξύπνησαν – και στη συνέχεια αξιολόγησαν την επιθυμία τους να βοηθήσουν τους άλλους, όπως το να κρατήσουν την πόρτα ενός ασανσέρ ανοιχτή για κάποιον άλλο, να προσφέρουν εθελοντική εργασία ή να βοηθήσουν έναν τραυματισμένο άγνωστο στο δρόμο.
“Εδώ, διαπιστώσαμε ότι η μείωση της ποιότητας του ύπνου κάποιου από τη μία νύχτα στην επόμενη προέβλεπε σημαντική μείωση της επιθυμίας να βοηθήσει άλλους ανθρώπους από τη μία επόμενη ημέρα στην επόμενη”, δήλωσε ο Ben Simon. “Εκείνοι που είχαν κακό ύπνο την προηγούμενη νύχτα ήταν εκείνοι που ανέφεραν ότι ήταν λιγότερο πρόθυμοι και πρόθυμοι να βοηθήσουν άλλους την επόμενη ημέρα”.
Το τρίτο μέρος της μελέτης περιελάμβανε την εξόρυξη μιας βάσης δεδομένων 3 εκατομμυρίων φιλανθρωπικών δωρεών στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ 2001 και 2016. Άλλαξε ο αριθμός των δωρεών μετά τη μετάβαση στη θερινή ώρα και την πιθανή απώλεια μιας ώρας ύπνου; Διαπίστωσαν μια πτώση 10% στις δωρεές. Το ίδιο βαθούλωμα στις συμπονετικές δωρεές δεν παρατηρήθηκε σε περιοχές της χώρας που δεν άλλαξαν τα ρολόγια τους.
“Ακόμη και μια πολύ μικρή “δόση” στέρησης ύπνου – εδώ, η απώλεια μιας μόνο ώρας ύπνου που συνδέεται με τη θερινή ώρα – έχει πολύ μετρήσιμο και πολύ πραγματικό αντίκτυπο στη γενναιοδωρία των ανθρώπων και, επομένως, στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε ως συνδεδεμένη κοινωνία”, δήλωσε ο Walker. “Όταν οι άνθρωποι χάνουν μία ώρα ύπνου, υπάρχει ένα σαφές χτύπημα στην έμφυτη ανθρώπινη καλοσύνη μας και στο κίνητρό μας να βοηθήσουμε άλλους ανθρώπους που έχουν ανάγκη”.
Μια προηγούμενη μελέτη των Walker και Ben Simon έδειξε ότι η στέρηση ύπνου ανάγκαζε τους ανθρώπους να αποσύρονται κοινωνικά και να απομονώνονται περισσότερο κοινωνικά. Η έλλειψη ύπνου αύξησε επίσης τα αισθήματα μοναξιάς τους. Ακόμα χειρότερα, όταν αυτά τα άτομα που στερούνταν ύπνου αλληλεπιδρούσαν με άλλους ανθρώπους, μετέδιδαν τη μοναξιά τους σε αυτά τα άλλα άτομα, σχεδόν σαν ιός, δήλωσε ο Walker.
“Βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, αρχίζουμε να βλέπουμε ότι η έλλειψη ύπνου οδηγεί σε ένα αρκετά αντικοινωνικό και, από την άποψη της βοήθειας, αντικοινωνικό άτομο, το οποίο έχει πολλαπλές συνέπειες στο πώς ζούμε μαζί ως κοινωνικό είδος”, είπε. “Η έλλειψη ύπνου κάνει τους ανθρώπους λιγότερο ενσυναισθητικούς, λιγότερο γενναιόδωρους, πιο κοινωνικά αποτραβηγμένους και είναι μεταδοτική – υπάρχει μετάδοση της μοναξιάς”.
“Η συνειδητοποίηση ότι η ποσότητα και η ποιότητα του ύπνου επηρεάζει μια ολόκληρη κοινωνία, που προκαλείται από την εξασθένιση της φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς, μπορεί να προσφέρει πληροφορίες για την κοινωνική μας κατάσταση στις μέρες μας”, πρόσθεσε ο Walker.
Το εύρημα αυτό προσφέρει επίσης μια νέα προσέγγιση για τη βελτίωση αυτών των συγκεκριμένων πτυχών της κοινωνίας μας.
“Η προαγωγή του ύπνου, αντί να ντροπιάζει τους ανθρώπους που κοιμούνται αρκετά, θα μπορούσε πολύ αισθητά να συμβάλει στη διαμόρφωση των κοινωνικών δεσμών που όλοι βιώνουμε καθημερινά”, δήλωσε ο Ben Simon.
“Ο ύπνος, όπως αποδεικνύεται, είναι ένα απίστευτο λιπαντικό για τη φιλοκοινωνική, συνδεδεμένη, ενσυναίσθητη, ευγενική και γενναιόδωρη ανθρώπινη συμπεριφορά. Σε αυτούς τους διχαστικούς καιρούς, αν υπήρξε ποτέ ανάγκη για ένα ισχυρό, φιλοκοινωνικό λιπαντικό που να επιτρέπει την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας μέσα στην κοινωνία, τώρα φαίνεται να είναι αυτή”, δήλωσε ο Walker, συγγραφέας του διεθνούς μπεστ σέλερ “Γιατί κοιμόμαστε”. “Ο ύπνος μπορεί να είναι ένα θαυμάσιο συστατικό που επιτρέπει την προθυμία της βοήθειας μεταξύ των ανθρώπων”.
“Ο ύπνος είναι απαραίτητος για όλες τις πτυχές της σωματικής, πνευματικής και συναισθηματικής μας ζωής”, δήλωσε ο Ben Simon. “Όταν ο ύπνος υποτιμάται στην κοινωνία, δεν έχουμε μόνο γιατρούς, νοσηλευτές και φοιτητές που στερούνται ύπνου, αλλά υποφέρουμε επίσης από μη ευγενικές και λιγότερο ενσυναισθητικές αλληλεπιδράσεις σε καθημερινή βάση”.
Στις ανεπτυγμένες χώρες, περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους αναφέρουν ότι δεν κοιμούνται επαρκώς κατά τη διάρκεια της εργάσιμης εβδομάδας.
“Είναι καιρός ως κοινωνία να εγκαταλείψουμε την ιδέα ότι ο ύπνος είναι περιττός ή σπατάλη και, χωρίς να νιώθουμε αμηχανία, να αρχίσουμε να κοιμόμαστε τον ύπνο που χρειαζόμαστε”, πρόσθεσε. “Είναι η καλύτερη μορφή καλοσύνης που μπορούμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας, καθώς και στους ανθρώπους γύρω μας”.