Η εκμάθηση της λειτουργίας μέσα σε κοινωνικές σχέσεις αποτελεί μια σημαντική δεξιότητα, που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση στις ανθρώπινες κοινωνίες. Για τα μωρά και τα μικρά παιδιά, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μάθουν σε ποιον μπορούν να βασιστούν για να τα φροντίζουν.
Οι νευροεπιστήμονες του ΜΙΤ εντόπισαν ένα συγκεκριμένο σήμα που χρησιμοποιούν τα μικρά παιδιά και ακόμη και τα μωρά για να καθορίσουν αν δύο άνθρωποι έχουν μια ισχυρή σχέση και μια αμοιβαία υποχρέωση να βοηθούν ο ένας τον άλλον: αν αυτοί οι δύο άνθρωποι φιλιούνται, μοιράζονται φαγητό ή έχουν άλλες αλληλεπιδράσεις που περιλαμβάνουν την ανταλλαγή σάλιου.
Σε μια νέα μελέτη, οι ερευνητές έδειξαν ότι τα μωρά περιμένουν από τους ανθρώπους που μοιράζονται σάλιο, να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο, όταν το ένα άτομο βρίσκεται σε κίνδυνο, πολύ περισσότερο από ό,τι όταν οι άνθρωποι μοιράζονται παιχνίδια ή αλληλεπιδρούν με άλλους τρόπους που δεν περιλαμβάνουν ανταλλαγή σάλιου. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τα μωρά μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα στοιχεία για να προσπαθήσουν να καταλάβουν ποιος γύρω τους είναι πιο πιθανό να προσφέρει βοήθεια, αναφέρουν οι ερευνητές.
“Τα μωρά δεν γνωρίζουν εκ των προτέρων ποιες σχέσεις είναι οι στενές και ηθικά δεσμευτικές, οπότε πρέπει να έχουν κάποιον τρόπο να το μαθαίνουν αυτό κοιτάζοντας τι συμβαίνει γύρω τους”, σχολιάζει η Rebecca Saxe, καθηγήτρια Νευρικών και Γνωστικών Επιστημών John W. Jarve, μέλος του Ινστιτούτου Ερευνών Εγκεφάλου McGovern του ΜΙΤ και επικεφαλής συγγραφέας της νέας μελέτης.
«Κοινή χρήση» σάλιου
Στις ανθρώπινες κοινωνίες, οι άνθρωποι συνήθως διακρίνουν μεταξύ “πυκνών” και “λεπτών” σχέσεων. Οι παχιές σχέσεις, που συνήθως συναντώνται μεταξύ των μελών της οικογένειας, χαρακτηρίζονται από ισχυρά επίπεδα προσκόλλησης, υποχρεώσεων και αμοιβαίας ανταπόκρισης. Οι ανθρωπολόγοι έχουν επίσης παρατηρήσει ότι οι άνθρωποι σε πυκνές σχέσεις είναι πιο πρόθυμοι να μοιραστούν σωματικά υγρά, όπως το σάλιο.
“Αυτό ενέπνευσε το ερώτημα αν τα βρέφη διακρίνουν μεταξύ αυτών των τύπων σχέσεων και αν το μοίρασμα του σάλιου θα μπορούσε να είναι ένα πολύ καλό σύνθημα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να τις αναγνωρίσουν”, σχολίασε ένας εκ των ερευνητών.
Κοινωνικές ενδείξεις
Τα ευρήματα της έρευνας των ειδικών του ΜΙΤ υποδηλώνουν ότι το μοίρασμα σάλιου είναι πιθανότατα ένα σημαντικό «σύνθημα» που βοηθά τα βρέφη να μάθουν για τις δικές τους κοινωνικές σχέσεις και εκείνες των ανθρώπων γύρω τους, επισημαίνουν οι ερευνητές.
Οι ερευνητές έκαναν την πρώτη σειρά μελετών λίγο πριν αρχίσουν τα lockdowns λόγω της Covid-19, με μωρά που ήρθαν στο εργαστήριο με τις οικογένειές τους. Τα μεταγενέστερα πειράματα πραγματοποιήθηκαν διαδικτυακά. Τα αποτελέσματα που είδαν οι ερευνητές ήταν παρόμοια πριν και μετά την πανδημία, επιβεβαιώνοντας ότι οι ανησυχίες για την υγιεινή που σχετίζονται με την πανδημία δεν επηρέασαν το αποτέλεσμα.
“Στην πραγματικότητα γνωρίζουμε ότι τα αποτελέσματα θα ήταν παρόμοια αν δεν υπήρχε η πανδημία”, λέει η Saxe. “Θα μπορούσατε να αναρωτηθείτε, μήπως τα παιδιά άρχισαν να σκέφτονται πολύ διαφορετικά σχετικά με την ανταλλαγή σάλιου όταν ξαφνικά όλοι μιλούσαν συνεχώς για την υγιεινή; Έτσι, για το ερώτημα αυτό, είναι πολύ χρήσιμο ότι είχαμε ένα αρχικό σύνολο δεδομένων που συλλέχθηκε πριν από την πανδημία”.