Πολλά πράγματα μπορούν να διαταράξουν την υγεία του εντέρου σας με τα χρόνια. Μια δίαιτα πλούσια σε ζάχαρη , στρες, αντιβιοτικά – όλα συνδέονται με κακές αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου , τα μικρόβια που ζουν στον εντερικό σας σωλήνα . Και αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ασθενειών.Τι θα γινόταν όμως αν μπορούσατε να σβήσετε όλη αυτή τη ζημιά, αποκαθιστώντας το έντερό σας σε μια εποχή που ήσασταν νεότεροι και υγιέστεροι;Θα μπορούσε να είναι δυνατό, λένε οι επιστήμονες, βάζοντας τους ανθρώπους να πάρουν δείγμα από τα δικά τους κόπρανα όταν είναι νέοι για να το ξαναβάλουν στο παχύ έντερο όταν μεγαλώσουν.
Αν και η επιστήμη δεν το υποστηρίζει αυτό, ορισμένοι ερευνητές λένε ότι δεν πρέπει να περιμένουμε. Καλούν τις υπάρχουσες τράπεζες να αφήσουν τους ανθρώπους να αρχίσουν να κάνουν τα κόπρανά τους τώρα, ώστε να είναι εκεί για να το χρησιμοποιήσουν εάν η επιστήμη γίνει διαθέσιμη.
Αλλά πώς θα λειτουργούσε αυτό;
Εάν μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα τραπεζικό σύστημα όπως αυτό, θα μπορούσε να έχει τη δυνατότητα να θεραπεύσει αυτοάνοσες ασθένειες, φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, διαβήτη, παχυσαρκία και καρδιακές παθήσεις – ή ακόμα και να αναστρέψει τις επιπτώσεις της γήρανσης. Πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό;
Ενώ υπάρχουν τράπεζες κοπράνων σήμερα, τα δείγματα που υπάρχουν στο εσωτερικό δεν προορίζονται για τους αρχικούς δωρητές αλλά μάλλον για άρρωστους ασθενείς που ελπίζουν να θεραπεύσουν μια ασθένεια. Χρησιμοποιώντας το FMT, οι γιατροί μεταφέρουν το υλικό των κοπράνων στο παχύ έντερο του ασθενούς, αποκαθιστώντας τη χρήσιμη μικροχλωρίδα του εντέρου.Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι το FMT μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία φλεγμονωδών ασθενειών του εντέρου, όπως το Crohn ή η ελκώδης κολίτιδα. Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στη θεραπεία της παχυσαρκίας , να επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής και να αναστρέψει ορισμένες επιπτώσεις της γήρανσης , όπως η μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας που σχετίζεται με την ηλικία. Άλλες κλινικές δοκιμές εξετάζουν τις δυνατότητές του ως θεραπεία για τον καρκίνο , λέει ο Weiss.
Αλλά έξω από το εργαστήριο, το FMT χρησιμοποιείται κυρίως για έναν σκοπό: για τη θεραπεία του Clostridioides difficile ( C. diff ) , μιας λοίμωξης που προκαλείται από υπερανάπτυξη βακτηρίων C. diff . Λειτουργεί ακόμα καλύτερα από τα αντιβιοτικά, δείχνει η έρευνα .
Αλλά πρώτα πρέπει να βρείτε έναν υγιή δότη, και αυτό είναι πιο δύσκολο από όσο φαντάζεστε.
Εύρεση δειγμάτων υγιών κοπράνων
Υπάρχει ένας περιορισμός στην ιδέα του FMT. Εν μέρει ο λόγος μπορεί να είναι επειδή τα κόπρανα (όπως το αίμα, για αυτό το θέμα) μπορεί να φιλοξενούν ασθένειες – γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να βρίσκουμε υγιείς δότες κοπράνων. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό μπορεί να είναι εκπληκτικά δύσκολο να γίνει.
Για να δωρίσουν περιττώματα, οι άνθρωποι πρέπει να περάσουν από μια αυστηρή διαδικασία ελέγχου, λέει ο Majdi Osman, MD, επικεφαλής ιατρικός διευθυντής του OpenBiome, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού έρευνας μικροβιώματος.
Μέχρι πρόσφατα, το OpenBiome λειτουργούσε ένα πρόγραμμα δωρεάς κοπράνων, αν και έκτοτε έχει στρέψει το ενδιαφέρον του στην έρευνα. Οι πιθανοί δότες εξετάστηκαν για ασθένειες και καταστάσεις ψυχικής υγείας , παθογόνα και αντοχή στα αντιβιοτικά . Το ποσοστό επιτυχίας ήταν μικρότερο από 3%.
«Λαμβάνουμε μια πολύ προσεκτική προσέγγιση γιατί η σχέση μεταξύ ασθενειών και μικροβιώματος είναι ακόμα κατανοητή», λέει ο Osman.
Το FMT εγκυμονεί επίσης κινδύνους – αν και μέχρι στιγμής, φαίνονται ήπιοι. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν ήπια διάρροια , ναυτία, πόνο στην κοιλιά και κόπωση . (Ο λόγος; Ακόμη και τα πιο υγιή κόπρανα δότη μπορεί να μην αναμειγνύονται τέλεια με τα δικά σας.)
Ενώ οι ερευνητές λένε ότι έχουμε λόγους να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι υπάρχουν πολλές προκλήσεις. Το FMT είναι νωρίς στην ανάπτυξη και υπάρχουν πολλά για το μικροβίωμα που ακόμα δεν γνωρίζουμε.
Δεν γνωρίζουμε επίσης πόσο καιρό μπορούν να διατηρηθούν τα δείγματα κοπράνων, λέει ο Liu. Οι τράπεζες κοπράνων αποθηκεύουν επί του παρόντος περιττώματα για 1 ή 2 χρόνια, όχι για δεκαετίες. Για την προστασία των πρωτεϊνών και των δομών του DNA για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, τα δείγματα πιθανότατα θα πρέπει να αποθηκευτούν στη θερμοκρασία αποθήκευσης υγρού αζώτου των -196 C. (Επί του παρόντος, τα δείγματα αποθηκεύονται στους -80 C.) Ακόμη και τότε, θα απαιτούνται δοκιμές για επιβεβαιώστε εάν οι εύθραυστοι μικροοργανισμοί στα κόπρανα μπορούν να επιβιώσουν.
Αυτό εγείρει ένα άλλο ερώτημα: Ποιος θα τα ρυθμίσει όλα αυτά;Ο FDA ρυθμίζει τη χρήση του FMT ως φάρμακο για τη θεραπεία του C. diff , αλλά όπως επισημαίνει ο Liu, πολλοί γαστρεντερολόγοι θεωρούν τη μικροχλωρίδα του εντέρου ως όργανο. Σε αυτή την περίπτωση, τα ανθρώπινα κόπρανα θα μπορούσαν να ρυθμιστούν με τον ίδιο τρόπο που ρυθμίζονται τα κύτταρα του αίματος, των οστών ή ακόμα και των ωαρίων.Έπειτα τίθεται το ζήτημα του κόστους. Οι τράπεζες αίματος ομφάλιου λώρου θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημείο αναφοράς και για αυτό, λένε οι ερευνητές. Χρεώνουν περίπου $1.500 έως $2.820 για την πρώτη συλλογή και επεξεργασία, συν μια ετήσια χρέωση αποθήκευσης $185 έως $370.
Παρά τα άγνωστα, ένα είναι σίγουρο: Το ενδιαφέρον για την τραπεζική κοπράνων είναι πραγματικό – και αυξάνεται. Τουλάχιστον μια εταιρεία μικροβιώματος, η Cordlife Group Limited , με έδρα τη Σιγκαπούρη, ανακοίνωσε ότι έχει αρχίσει να επιτρέπει στους ανθρώπους να δεσμεύουν τα σκαμνιά τους για μελλοντική χρήση.