Η δυσλεξία είναι ένα κοινό πρόβλημα, το οποίο, όμως, πολλές φορές παραμένει αδιάγνωστο. Όπως τόνισαν διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες, που δραστηριοποιούνται εκτός και εντός συνόρων, στην Ελλάδα έχουμε 1,5 εκατομμύριο δυσλεκτικούς, αριθμός που αγγίζει το ένα δισεκατομμύριο σε όλον τον κόσμο.
Το κόστος των αναγνωστικών δυσκολιών – που αποτελούν μία κατηγορία ασθενειών και δεν είναι ένα πράγμα – είναι τεράστιο. Μέχρι 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ μπορεί να φθάσει το τελικό κόστος σε ένα κράτος, που δεν έχει τα εργαλεία για την πρώιμη διάγνωση του προβλήματος. Για να μη μιλήσουμε και για τα άλλα κόστη, τα συναισθηματικά, αλλά και εκείνα της συμπεριφοράς. Εσείς ξέρατε ότι ένας στους δύο κρατούμενους στις φυλακές έχει φανεί από επιστημονικές μελέτες ότι είναι δυσλεκτικός;
“Ένα παιδί που έχει δυσλεξία, βλέπει ότι δεν μπορεί να διαβάσει, το κοροϊδεύουν οι συμμαθητές του, απομονώνεται, δεν έχει φίλους… Και πού καταλήγει συνήθως; Στην παραβατική συμπεριφορά”, εξήγησαν οι ομιλητές σε συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση της μεθόδου RADAR, βάζοντας εύστοχα τις παραμέτρους σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον στο “παιχνίδι”.
Ελληνική πατέντα
Ο ιθύνων νους πίσω από την ανάπτυξη της καινοτόμας μεθόδου, ο πρόεδρος του Ελληνικού Κολλεγίου Οφθαλμολογίας και καθηγητής του Πανεπιστημίου Weill – Cornell των Ηνωμένων Πολιτειών και του Πανεπιστημίου Wenzhou της Κίνας Ιωάννης Μ. Ασλανίδης, που ανακάλυψε την δυσλεξία του γιου του Μηνά, όταν εκείνος ήταν 13 ετών, παρουσίασε τη μέθοδο, που αποτελεί αρκτικόλεξο των αγγλικών λέξεων Rapid Assessment for Dyslexia and Abnormalities in Reading (Τάχιστη Αξιολόγηση Δυσλεξίας & Ανωμαλιών της Ανάγνωσης).
«Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτηρίζει την αναπτυξιακή δυσλεξία ως ειδική διαταραχή της ανάγνωσης. Σύμφωνα με το ICD-10 (Διεθνής Ταξινόμηση Νοσημάτων) η αναπτυξιακή δυσλεξία ή αλλιώς ειδική διαταραχή ανάγνωσης, είναι μια ειδική σημαντική διαταραχή στην ανάπτυξη των αναγνωστικών δεξιοτήτων, η οποία δε μπορεί να αποδοθεί στη νοητική ηλικία, στα προβλήματα οπτικής οξύτητας ή στην ανεπαρκή φοίτηση».
Ελληνική μελέτη της Σουζάνας Παντελιάδου (2015) έδειξε ότι, το 31,6% των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες διακόπτει τη σχολική φοίτηση συγκριτικά με το 9,4% του γενικού συνόλου των μαθητών. Επιπλέον το 75% των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες έχει διαφορετικά κοινωνικο-συναισθηματικά χαρακτηριστικά από τους συμμαθητές του και το 21% των συγκεκριμένων παιδιών βρίσκεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, πέντε τάξεις πιο κάτω από το απαιτούμενο.
Το πρωτόκολλο RADAR, μέσω ενός πρωτοποριακού μηχανήματος, ανιχνεύει τον τρόπο ανάγνωσης κάθε ατόμου με τρόπο έγκυρο και ασφαλή. Το μηχάνημα καλύπτεται από εθνικές και διεθνείς πατέντες και με μια ομάδα υποστήριξης ειδικών γιατρών και επιστημόνων αποτιμά το επίπεδο επάρκειας της ανάγνωσης του εξεταζόμενου.
«Το λογισμικό του RADAR βασίζεται σε κατοχυρωμένους αλγόριθμους, καθώς διαθέτει αναγνωρισμένη πατέντα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν εν εξελίξει συνεργασίες με τα Πανεπιστήμια του Χάρβαρντ και του Κάρντιφ Metropolitan, ενώ άμεσα ξεκινούν έρευνες στα σχολεία Caroll και Bridge Boston Charter της Βοστόνης. Στην Ελλάδα υπάρχει ήδη βάση δεδομένων αποτελεσμάτων από 2.000 παιδιά, ενώ η μέθοδος RADAR θα είναι διαθέσιμη από 1η Απριλίου σε Αθήνα, Ηράκλειο Κρήτης, Θεσσαλονίκη και Κύπρο», υπογράμμισε ο κύριος Ασλανίδης.
Το νέο διαγνωστικό τεστ δεν έχει σκοπό να αντικαταστήσει εξειδικευμένους και αρμόδιους ειδικούς (λογοθεραπευτές, παιδοψυχολόγους κτλ), αλλά στόχο έχει να λειτουργήσει ως ένα επιπλέον εργαλείο στα χέρια των ειδικών, για τη διάγνωση των αναγνωστικών δυσκολιών και συγκεκριμένα της δυσλεξίας. Παράλληλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελεγχθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής παρέμβασης σε ένα μαθητή με διαγνωσμένη δυσλεξία.
Πώς γίνεται το τεστ
Είναι μία εξέταση εύκολη και γρήγορη, που διαρκεί 15-20 λεπτά, φιλική προς τον αναγνώστη, είτε αυτός είναι παιδί είτε ενήλικας και καθόλου παρεμβατική, μιας και το μόνο που πρέπει να κάνει κάποιος είναι να διαβάσει ένα κείμενο. Έπειτα από την καταγραφή και βάσει του ειδικού λογισμικού, που ονομάζεται Emmetrolexia, το οποίο βασίζεται σε αυστηρά μαθηματικά μοντέλα, αναλύεται λεπτομερώς το «αναγνωστικό μονοπάτι» του κάθε ατόμου και εντοπίζονται τα ποιοτικά τα στοιχεία του κειμένου, που προκαλούν τη μεγαλύτερη δυσκολία, όπως, για παράδειγμα, δίφθογγοι, πολυσύλλαβες λέξεις κτλ.
To RADAR μπορεί να αντιμετωπίσει και το «ελληνικό» φαινόμενο της προσποιητής δυσλεξίας, από μαθητές και φοιτητές που, επισταμένως επιδιώκουν προφορική εξέταση, καθώς αβάσιμα πιστεύουν ότι είναι ευκολότερη η προφορική από τη γραπτή εξέταση. Όσοι, πάντως, επιλέξουν να το κάνουν αυτό, είναι σχεδόν αδύνατο να «ξεγελάσουν» αυτό το πολυεργαλείο.
Όπως υπογράμμισε ο κ. Ασλανίδης, είναι μία εξέταση την οποία δικαιούται να κάνει ο καθένας τουλάχιστον μία φορά, με σκοπό να εξακριβώσει το επίπεδο της αναγνωστικής του ευχέρειας, δεδομένου ότι τα παιδιά με «αρνητικό» RADAR έχουν πιθανότητες άνω του 90% να μην έχουν δυσλεξία.
Η επιστημονική ομάδα αποτελείται επιπλέον από τον αναπληρωτή καθηγητή νευρολογίας του Πανεπιστημίου Harvard Στέλιο Σμυρνάκη, τον μαθηματικό του Πανεπιστημίου Columbia Γιάννη Σμυρνάκη, τον μηχανικό επικοινωνίας του Πανεπιστημίου York Βασίλη Ανδρεαδάκη, τον μηχανικό πληροφορικής του Πανεπιστημίου City του Λονδίνου Βασίλη Σελίμη, την ειδική παιδαγωγό του ΑΠΘ Δώρα Μπαχούρου και την λογοπαθολόγο του Πανεπιστημίου της Βοστώνης Μαρία Ρουσοχατζάκη.