Οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι πιστεύουν στη θρησκεία δεν είναι πλήρως κατανοητοί, αλλά οι ερευνητές έχουν προτείνει μια σειρά από πιθανές εξηγήσεις.
Ενώ ο Φρόιντ πίστευε ότι η θρησκευτική πίστη ήταν μια μορφή παθολογικής εκπλήρωσης επιθυμιών, άλλοι ερευνητές έχουν προτείνει ότι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος συχνά προδιαθέτει τους ανθρώπους να πιστέψουν. Το ανθρώπινο μυαλό αναζητά μοτίβα, σκοπό και νόημα, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν γιατί οι άνθρωποι στρέφονται στη θρησκεία για να καθοδηγήσουν τα συστήματα πεποιθήσεών τους.
Η ανατροφή των παιδιών και οι πολιτιστικές επιρροές παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο, καθώς οι άνθρωποι τείνουν να ανήκουν στη θρησκεία στην οποία μεγάλωσαν. Η ανθρώπινη ανάγκη να ανήκεις, σε συνδυασμό με την επιθυμία για κοινωνική σύνδεση, συμβάλλει επίσης στην επιθυμία να είσαι μέρος κάποιου μεγαλύτερου από τον εαυτό σου.
Ο Σκοπός της Θρησκείας
Η θρησκεία μπορεί να εξυπηρετήσει ένα ευρύ φάσμα σκοπών. Η θρησκεία μπορεί να είναι πηγή παρηγοριάς και καθοδήγησης. Μπορεί να παρέχει τη βάση για ηθικές πεποιθήσεις και συμπεριφορές. Μπορεί επίσης να προσφέρει μια αίσθηση κοινότητας και σύνδεσης με την παράδοση. Κάποιες έρευνες μάλιστα υποδηλώνουν ότι μπορεί να επηρεάσει την υγεία.
Ενώ η θρησκεία και η πνευματικότητα σχετίζονται, υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο. Η πνευματικότητα είναι μια ατομική πρακτική και πεποίθηση, ενώ η θρησκεία επικεντρώνεται σε ένα σύνολο οργανωμένων πρακτικών που μοιράζεται μια μεγαλύτερη ομάδα. Είναι δυνατό να είσαι πνευματικός χωρίς να είσαι θρησκευόμενος
Ο αντίκτυπος της θρησκείας στην υγεία και το προσδόκιμο ζωής ήταν πάντα ένας δύσκολος τομέας έρευνας. Φαίνεται (σε ορισμένους) ότι οι θρησκευόμενοι – που ορίζονται εδώ ως άτομα που παρακολουθούν θρησκευτικές λειτουργίες τακτικά – φαίνεται να είναι πιο υγιείς από εκείνους που δεν παρακολουθούν.
Αυτό οδήγησε σε μια σειρά έρευνας που εξετάζει τον αντίκτυπο της θρησκείας στην υγεία για να προσδιορίσει τι θετικό όφελος θα μπορούσε να έχει η θρησκεία στο προσδόκιμο ζωής. Αυτή η έρευνα είναι δύσκολη, ωστόσο, λόγω πολλών παραγόντων που είναι δύσκολο να ελεγχθούν, όπως:
- Οι άνθρωποι που παρακολουθούν θρησκευτικές λειτουργίες μπορεί απλώς να είναι πιο υγιείς από εκείνους που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν.
- Τα οφέλη μπορεί να έχουν να κάνουν περισσότερο με την κοινωνική επαφή παρά με την ίδια τη θρησκεία.
- Ορισμένες θρησκείες μπορεί να ενθαρρύνουν υγιείς συμπεριφορές.
Θρησκεία και Ψυχική Υγεία
Η θρησκεία μπορεί επίσης να επηρεάσει την ψυχική υγεία τόσο με θετικούς όσο και με αρνητικούς τρόπους. Η θρησκεία μπορεί να χρησιμεύσει ως πηγή άνεσης και δύναμης όταν οι άνθρωποι βρίσκονται υπό πίεση. Άλλες φορές, αυτή η σύνδεση μπορεί να είναι λιγότερο χρήσιμη – ή ακόμα και επιβλαβής – εάν δημιουργεί άγχος ή λειτουργεί ως εμπόδιο στη θεραπεία.
Σύμφωνα με μια εκτίμηση του Κέντρου Ερευνών Pew, το 84% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει κάποιου είδους θρησκευτική πεποίθηση
Μελέτες δείχνουν ότι η θρησκεία έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει και να βλάψει την ψυχική υγεία και ευημερία. Από τη θετική πλευρά, η θρησκεία και η πνευματικότητα μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση των θετικών πεποιθήσεων, στην ενίσχυση της υποστήριξης της κοινότητας και στην παροχή θετικών δεξιοτήτων αντιμετώπισης.
Από την άλλη πλευρά, η αρνητική θρησκευτική αντιμετώπιση, η κακή επικοινωνία και οι επιβλαβείς αρνητικές πεποιθήσεις που στην πραγματικότητα είναι επιζήμιες για την ψυχική υγεία.
Βασικά οφέλη για την ψυχική υγεία
Μερικά οφέλη για την ψυχική υγεία της θρησκείας περιλαμβάνουν:
- Xτίζουν μία κοινότητα ή μία ομάδα.
- Έχουν το αίσθημα του “ανήκειν”
- Βοηθά τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν αγχωτικά γεγονότα
- Μπορεί να ενθαρρύνει τη συγχώρεση, τη συμπόνια και την ευγνωμοσύνη
Η θρησκεία μπορεί επίσης να παίξει ρόλο βοηθώντας τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τις καταστάσεις ψυχικής υγείας. Οι άνθρωποι συχνά στρέφονται στις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα ψυχικής ασθένειας και να βοηθήσουν στη διαχείριση του στρες.
Η έρευνα έχει επίσης δείξει ότι οι θρησκευόμενοι συχνά απευθύνονται πρώτα σε θρησκευτικούς κληρικούς όταν χρειάζονται θεραπεία για παθήσεις ψυχικής υγείας. Η θρησκευτική και ποιμαντική συμβουλευτική μπορεί να είναι μια σημαντική πηγή για τους πιστούς που θέλουν να ενσωματώσουν τις θρησκευτικές και πνευματικές τους πεποιθήσεις στη θεραπεία τους.