Της Ζωής Στεφανίδου*
Τα τελευταία χρόνια που λόγω της οικονομικής κρίσης η συζήτηση για το φάρμακο είναι συνεχής και έντονη, πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει:
« Η κατανάλωση φαρμάκων στην Ελλάδα είναι διαχρονικά υψηλή» … «η δαπάνη ξεφεύγει επειδή η κατανάλωση δεν ελέγχεται»… «τα δελτία τιμών φαρμάκων έχουν σκοπό την μείωση των τιμών των φαρμάκων ώστε να συγκρατήσουν την δαπάνη»… «τα θεραπευτικά πρωτόκολλα θα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το θέμα της κατανάλωσης»…… «η κατανάλωση ακριβών φαρμάκων είναι η υψηλότερη στην Ευρώπη» …. «Οι υψηλές τιμές των γενοσήμων και η χαμηλή κατανάλωση οδηγούν σε υψηλή δαπάνη»… «Η έλλειψη μηχανισμών αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης έχει οδηγήσει στην υψηλή δαπάνη…».
Απόψεις δανεισμένες από τις πρακτικές και την πραγματικότητα άλλων χωρών, χωρίς μία ολιστική και εν τω βάθει προσέγγιση στην αρχιτεκτονική του συστήματος.
Η αρχιτεκτονική του συστήματος σε επίπεδο αγοράς, προωθεί την αύξηση της κατανάλωσης σε υψηλότερου κόστους δραστικές, ως εξής:
Α. Οι ιατροί λόγω της έλλειψης οιουδήποτε κινήτρου για μείωση συνταγογράφησης και εύκολης πρόσβασης και λύσης με το φάρμακο και επιπλέον, διότι τελική επιλογή φαρμάκου έχουν μόνο για τις ακριβότερες προστατευόμενες δραστικές,
Β. Οι φαρμακοποιοί και οι χονδρέμποροι, διότι τα περιθώρια κέρδους τους είναι ποσοστιαία και δεν έχουν καμία συμμετοχή σε οποιαδήποτε υπέρβαση ακόμα και για την αποζημιούμενη δαπάνη.
Γ. οι ασθενείς διότι αυτήν την εκπαίδευση έχουν και το φάρμακο αποτελεί εύκολη άμεση και αποτελεσματική λύση σε σχέση με άλλες παρεμβάσεις… είμαστε η μόνη χώρα που οποιοδήποτε φάρμακο αγοράζεται χωρίς συνταγή ιατρού αρκεί να το πληρώσεις.
Δ. Οι εταιρείες επειδή σε όρους επιστροφών είτε πουλήσουν περισσότερο είτε πουλήσουν λιγότερο θα επιβαρυνθούν από την οποιαδήποτε αύξηση της αγοράς με clawback και συνεπώς η αύξηση των πωλήσεων αποτελεί μονόδρομο επιβίωσης σε μία προσπάθεια εξομάλυνσης της δυσαναλογικότητας του συστήματος…
Ε. Η Πολιτεία διότι από την πλευρά της έχοντας εξασφαλίσει με το πρόσχημα της οικονομικής κρίσης ένα πλαφόν κόστους ίδιο για πάνω από 5 έτη ήδη και ιδιαίτερα χαμηλό, προωθεί την κατανάλωση και βρίσκει την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει το φάρμακο ως εργαλείο κοινωνικής πολιτικής και προώθησης παροχών εισάγοντας διαρκώς νέες δραστικές στην αποζημίωση και νέες ομάδες οφελουμένων με ευνοϊκότερες ρυθμίσεις συνασφάλισης και σε κανάλια διανομής υψηλότερου κόστους και διατυμπανίζοντας ότι η χώρα μας έχει την καλύτερη και ταχύτερη πρόσβαση στα φάρμακα, για όλους…
Αν η συνολική αυτή παθογένεια δεν αντιστραφεί δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και μακροπρόθεσμα ούτε το θέμα της κατανάλωσης ούτε το θέμα της δαπάνης…
Η Πολιτεία πρέπει να είναι συνυπεύθυνη και στην δαπάνη και στην κατανάλωση ώστε να λαμβάνει μέτρα για την συγκράτηση της εφαρμόζοντας έναν απλό κανόνα για όλους τους εμπλεκόμενους, αντικίνητρα για υπερκατανάλωση, κίνητρα για χαμηλή κατανάλωση, αντικίνητρα για την χρήση δραστικών υψηλού κόστους, κίνητρα για την χρήση δραστικών χαμηλού κόστους.
Ένας τριετής σχεδιασμός με παρεμβάσεις εκπαίδευσης των εμπλεκομένων και πλήρους καταγραφής των συμπεριφορών τους μέσω ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς κατά την διάρκεια λήψης μέτρων με βάση τον κανόνα που προτάθηκε ανωτέρω, είναι η ενδεδειγμένη μεθοδολογική προσέγγιση για την ολοκληρωμένη μακροπρόθεσμη αύξηση της αποδοτικότητας του συστήματος και συγκράτησης της δαπάνης.
*Η κ. Ζωή Στεφανίδου είναι Βιολόγος, MSc στην πολιτική υγείας, επικεφαλής του διεθνούς τμήματος Market Access της Elpen.