Παγκόσμιο τρόμο έχει προκαλέσει σε κοινό και ειδικούς η είδηση ότι μια νέα μετάλλαξη του κοροναϊού SARS-CoV-2 εντοπίστηκε στη Βρετανία, την ώρα που όλοι ήλπιζαν ότι η έλευση του εμβολίου θα άλλαξε την πορεία της πανδημίας.
Η μετάλλαξη Ν501Υ (VUI-202012/01) εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Αγγλία τον περασμένο Σεπτέμβριο και φαίνεται πως εξαπλώνεται με ταχύτερο ρυθμό απ’ ό,τι άλλες μεταλλάξεις του ιού.
Πιο μεταδοτικός αλλά λιγότερο φονικός
Να σημειωθεί ότι στη Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική νωρίτερα φέτος είχε εντοπιστεί η μετάλλαξη D614G που επίσης πιστεύεται ότι κάνει πιο μεταδοτικό τον κοροναϊό αλλά δεν προκαλεί σοβαρότερη νόσηση.
- «Τρία διαφορετικά επίπεδα ανάλυσης, αναφορικά με τη γενετική σύσταση του κοροναϊού, στατιστικά δεδομένα και εργαστηριακές αναλύσεις, μας δείχνουν ότι η μετάλλαξη αυτή είναι σημαντικά ευκολότερο να μεταδοθεί μεταξύ των ανθρώπων συγκριτικά με άλλες μεταλλάξεις», δήλωσε το Σάββατο ο Σερ Πάτρικ Βάλανς, επικεφαλής της συμβουλευτικής επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της βρετανικής κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τον ίδιο η μετάλλαξη εντοπίστηκε πρώτη φορά τον περασμένο Σεπτέμβριο και συνέβη είτε στο Λονδίνο όπου έγινε αντιληπτή στις 21 Σεπτεμβρίου, ή στο γειτονικό Κεντ που ανιχνεύθηκε μια ημέρα νωρίτερα. Έως τα μέσα Νοεμβρίου, το 28% των κρουσμάτων στο Λονδίνο οφείλονταν στην Ν501Υ. Την εβδομάδα 7-13 Δεκεμβρίου ευθυνόταν για το 62% των κρουσμάτων στη βρετανική πρωτεύουσα.
«Είναι πια η κυρίαρχη μετάλλαξη (σσ. στη Βρετανία) καθώς καταφέρνει να νικά όλες τις άλλες αναφορικά με τη μεταδοτικότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά χθες ο Δρ. Βαλανς κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Τρία «καυτά» ερωτήματα για τη νέα μετάλλαξη
Με το δεύτερο κύμα της πανδημίας να είναι σε πλήρη εξέλιξη στην Ευρώπη και τους επιδημιολόγους να ανησυχούν για την πορεία της λόγω των Χριστουγέννων, οι επιστήμονες καλούνται να απαντήσουν σε τρία καίρια ερωτήματα αναφορικά με τη νέα μετάλλαξη:
- αν η Ν501Υ είναι πιο μολυσματική
- αν προκαλεί σοβαρότερη νοσηρότητα και περισσότερους θανάτους και
- αν νικά ευκολότερα την άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος και φυσικά αν το ίδιο ισχύει και για εμβόλια κατά της νόσου COVID-19.
Όπως ανακοίνωσε επισήμως η αρμόδια επιστημονική επιτροπής που διαχειρίζεται την πανδημία στη Βρετανία, οι απαντήσεις στα προαναφερόμενα ερωτήματα είναι: ναι, όχι και όχι! Δηλαδή, η νέα μετάλλαξη Ν501Υ ναι είναι πιο μολυσματική από τις προηγούμενες, όχι δεν προκαλεί σοβαρότερη νόσηση ή περισσότερους θανάτους και όχι δεν ακυρώνει τις άμυνες του ανοσοποιητικού συστήματος και των εμβολίων που μόλις έχουν εγκριθεί και έχουν αρχίσει να χορηγούνται.
Ωστόσο ο κ. Βαλανς σημειώνει ότι τα στοιχεία για την επικινδυνότητα της μετάλλαξης και την επίδρασή της στην αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι προκαταρκτικά. Σύμφωνα με τον ίδιο θεωρητικά η Ν501Υ μπορεί να αλλάξει την ανοσολογική απόκριση. Όμως προς το παρόν δεν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις.
Τι κάνει η νέα μετάλλαξη
Σύμφωνα με τους Βρετανούς Ιολόγους που αναλύουν τη μετάλλαξη λεπτομερώς, ένα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι ο κοροναϊός μεταλλάχθηκε με στόχο να αλλάξει τη σύσταση της πρωτεΐνης ακίδας S στην επιφάνεια του SARS-CoV-2 με στόχο να αυξηθεί η ικανότητα της πρωτεΐνης να προσκολλάται και να εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα.
Η πρωτεΐνη S εντοπίζεται πάνω στις ακίδες που προεξέχουν από τον SARS-CoV-2 και οι οποίες του δίνουν αυτό χαρακτηριστικό σχήμα κορώνας, που το έδωσε και το όνομά του.
Η πρωτεΐνη S περιέχει αμινοξέα που χρησιμοποιεί ένα ένζυμο του οργανισμού μας, η φουρίνη, για να διαλύει τις επιστρώσεις του κυττάρου ώστε να μπορεί ο ιός να εισβάλλει σε αυτά.
- Η μετάλλαξη Ν501Υ κάνει τον κοροναϊό 70% πιο γρήγορο στην εξάπλωσή του στον ανθρώπινο οργανισμό, συγκριτικά με τις άλλες μεταλλάξεις που είχαν ανιχνευθεί νωρίτερα φέτος κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μετάλλαξη είναι μια φυσική διαδικασία για τους κοροναϊούς. Άλλοι μεταλλάσσονται λιγότερο και άλλοι περισσότερο, όπως για παράδειγμα ο ιό της εποχικής γρίπης. Κάποιες φορές ωστόσο οι αλλαγές αυτές στη σύσταση ενός ιού αλλάζουν τα χαρακτηριστικά του και άλλες φορές όχι.
Απ’ όσα στοιχεία έχουν γίνει γνωστά επί του παρόντος για τη νέα μετάλλαξη, οι ερευνητές έχουν καταφέρει να εντοπίσουν 23 γενετικές αλλαγές, ένας ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός. Κάποιες από αυτές σχετίζονται με τροποποιήσεις στις πρωτεΐνες που παράγει ο κοροναϊός.
4000 μεταλλάξεις στο γονίδιο
Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα έχουν συμβεί περίπου 4.000 μεταλλάξεις στο γονίδιο που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη ακίδα S.
Στην περίπτωση του SARS-CoV-2, αυτές οι μεταλλάξεις συσσωρεύονται με ρυθμό περίπου μία έως δύο μεταλλάξεις ανά μήνα παγκοσμίως, σύμφωνα με τους ειδικούς.
«Ως αποτέλεσμα αυτής της συνεχούς διαδικασίας, πολλές χιλιάδες μεταλλάξεις έχουν ήδη προκύψει στο γονιδίωμα του SARS-CoV-2 από την εμφάνιση του ιού το 2019»
, υποστηρίζουν οι Βρετανοί εμπειρογνώμονες.
Η πλειονότητα των μεταλλάξεων που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής δεν έχουν εμφανή επίδραση στον ιό και μόνο μια μειονότητα αυτών είναι πιθανό να αλλάξει τον ιό με σημαντικό τρόπο -για παράδειγμα, καθιστώντας τον πιο ικανό να μολύνει τον άνθρωπο, πιο πιθανό να προκαλέσει σοβαρή νόσο ή λιγότερο ευαίσθητο σε φυσικές ή προκαλούμενες από εμβόλια ανοσολογικές άμυνες.
Από που προήλθε η Ν501Υ
Προκαταρκτικά στοιχεία που αφορούν στην περιγραφή της μετάλλαξης και τα οποία έχουν δημοσιευθεί ήδη στο virological.org δείχνουν ότι το νέο αυτό στέλεχος ενδεχομένως να αναπτύχθηκε στον οργανισμό κάποιου ασθενή που είχε ήδη κάποια χρόνια λοίμωξη, πιθανόν λόγω αποδυναμωμένου ανοσοποιητικού συστήματος.
Συνεχείς είναι οι διαβουλεύσεις στην ΕΕ μετά τον εντοπισμό μετάλλαξης κορoναϊού στη Μεγάλη Βρετανία, Στην Ελλάδα αποφασίζεται, σε σύσκεψη που θα γίνει σήμερα στην Πολιτική Προστασία, η διακοπή των πτήσεων από και πρός Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι χώρες της Ε.Ε θα αναζητήσουν σήμερα κοινή γραμμή, κατά την έκτακτη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κρίσεων, η οποία θα συνέλθει υπό την προεδρία της Γερμανίας, προκειμένου να μελετήσει τα νέα δεδομένα και να λάβει κρίσιμες αποφάσεις.
Η νέα μετάλλαξη του ιού, η οποία εντοπίσθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Νότια Αφρική θεωρείται ότι αυξάνει την μεταδοτικότητα, εξ ου και η αύξηση της ανησυχίας στην Ευρώπη καθώς το δεύτερο κύμα της επιδημίας βρίσκεται σε έξαρση.
Η Γερμανία κλείνει τα σύνορα για τους Βρετανούς
Το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών γνωστοποίησε χθες μέσω του Twitter ότι έχει δοθεί εντολή για άμεση ενίσχυση των ελέγχων στα σύνορα για τα άτομα που φθάνουν από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Νότια Αφρική.
Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύονται στην εφημερίδα Bild, η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ενωση στο σύνολό της επρόκειτο να διακόψουν από τα μεσάνυχτα όλες τις αεροπορικές συνδέσεις με τις δύο αυτές χώρες.
Οι θαλάσσιες συνδέσεις και οι χερσαίες συνδέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο θα περιορισθούν επίσης σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με τις πληροφορίες της γερμανικής εφημερίδας. Μόνο η μεταφορά εμπορευμάτων θα λειτουργεί κανονικά.
Τι κάνει η Ελλάδα
Νέα μέτρα σχετικά με όλες τις αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο ισχύουν από σήμερα, Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου, στις 6 το πρωί, σύμφωνα με ανακοίνωση του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκου Χαρδαλιά.
Σε επταήμερο υποχρεωτικό προληπτικό περιορισμό θα μπαίνουν οι επιβάτες που φθάνουν στην Ελλάδα με πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με την συμπληρωματική αεροπορική οδηγία (NOTAM) που εκδόθηκε από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας.
Σύμφωνα με την αεροπορική οδηγία, που ισχύει από τη Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου και ώρα 06.00 το πρωί έως την Πέμπτη 7 Ιανουαρίου 2021, όλοι οι επιβάτες που εισέρχονται στην Ελλάδα με πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο θα υπόκεινται σε επταήμερο υποχρεωτικό προληπτικό περιορισμό κατ’ οίκον ή στον τόπο προσωρινής διαμονής που δηλώνεται στη φόρμα PLF, εκτός αν παραμένουν στην Ελλάδα για μικρότερο χρονικό διάστημα, οπότε ο προσωρινός περιορισμός ισχύει γι’ αυτό το χρονικό διάστημα, δηλαδή μέχρι την αναχώρησή τους.
Υπενθυμίζεται ότι έως σήμερα ήταν υποχρεωτικός και παραμένει για τις υπόλοιπες διεθνείς αφίξεις, ο τριήμερος προληπτικός περιορισμός σε όλους τους επιβάτες από το εξωτερικό.
Επίσης, συνεχίζει να ισχύει η υποχρέωση όλων των ταξιδιωτών από το εξωτερικό να έχουν αρνητικό μοριακό (PCR) test 72 ωρών και να συμπληρώνουν υποχρεωτικά τη φόρμα PLF στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://travel.gov.gr/. Παράλληλα, όλοι οι επιβάτες που εισέρχονται στην ελληνική επικράτεια από το Ηνωμένο Βασίλειο υπόκεινται και σε υποχρεωτικά rapid test για το χρονικό διάστημα έως και τις 7 Ιανουαρίου 2021 τα μεσάνυχτα.