Κάθε άλλο παρά υπερβολική θεωρείται η κατανάλωση φαρμάκων στην Ελλάδα, καθώς σύμφωνα με την καταγεγραμμένη από τον ΟΟΣΑ φαρμακευτική περίθαλψη σε DDD ανά (Defined Daily Dose- Ημερήσια Καθορισμένη Δόση φαρμάκου) ανά 1000 κατοίκους η χώρα μας έχει τη χαμηλότερη θέση σε σχέση µε το μέσο όρο των άλλων χωρών µε βασική εξαίρεση την κατηγορία ATCΒ. Η κατηγορία αυτή αφορά σε σκευάσματα για το αίμα και τα αιμοποιητικά όργανα και περιλαμβάνει τους αντιθρομβωτικού παράγοντες, τα αντιαιμορραγικά, τα φάρμακα κατά της αναιμίας, τα υποκατάστατα αίματος και διαλύματα έγχυσης καθώς και άλλους αιματολογικούς παράγοντες.
Επίσης και στην κατηγορία ATCJ (Φάρμακα κατά των λοιμώξεων για συστηματική χορήγηση) όπου περιλαμβάνονται και τα αντιβιοτικά η Ελλάδα έχει μια σχετική «υπεροχή» από το μέσο όρο.
Ειδικότερα σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε το Ινστιτούτο Οικονομικών της Υγείας (i-hecon) σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου με θέμα «Αλήθειες και ψέματα για την φαρμακευτική κατανάλωση στην Ελλάδα» αναφέρει:
– Στην θεραπευτική κατηγορία ATCA (Πεπτική οδός και μεταβολισμός) η αναλογία DDD ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα είναι 185,6 ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 240,6.
– Στην θεραπευτική κατηγορία ATCΒ την οποία αναφέραμε η αναλογία DDD ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα είναι 223,1 ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 127,4.
– Στην θεραπευτική κατηγορία ATCC (Καρδιαγγειακό σύστημα) η αναλογία DDD ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα είναι 443,5 ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 483,4.
– Στην θεραπευτική κατηγορία ATCG (Ουροποιογεννητικό σύστημα και ορμόνες του φύλου) η αναλογία DDD ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα είναι 34,4 ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 42,5.
– Στην θεραπευτική κατηγορία ATCΗ (Ορμονικά σκευάσματα, εξαιρουμένων των γεννητικών ορμονών) η αναλογία DDD ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα είναι 20,4 ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 41,5.
– Στην θεραπευτική κατηγορία ATCJ (Φάρμακα κατά των λοιμώξεων για συστηματική χορήγηση) η αναλογία DDD ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα είναι 23,5 ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 18.
– Στην θεραπευτική κατηγορία ATCΜ (Φάρμακα αρθροπαθειών και μυοσκελετικών παθήσεων) η αναλογία DDD ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα είναι 38,8 ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 57,4.
– Στην θεραπευτική κατηγορία ATCΝ (Νευρικό σύστημα) η αναλογία DDD ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα είναι 143,5 ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 160,9.
– Στην θεραπευτική κατηγορία ATCR (Αναπνευστικό σύστημα) η αναλογία DDD ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα είναι 74,9 ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 78,5.
Να τονίσουμε ότι τα στοιχεία αφορούν το έτος 2017.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα ο διευθυντής του Ινστιτούτο κ. Κώστας Αθανασάκης δεν αναφέρθηκε μόνο στη χρονίζουσα συζήτηση για το φάρμακο και τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής αγοράς στην Ελλάδα, αλλά και στα μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν για τη διαχείριση του προβλήματος της φαρμακευτικής δαπάνης και διακρίνονται:
- σε μέτρα «από πάνω προς τα κάτω», που αποσκοπούν στον καθορισμό της δαπάνης φαρμάκου στο μακρο-οικονομικό (συνολικό) επίπεδο (με χαρακτηριστικά παραδείγματα: τον καθορισμό του ύψους του προϋπολογισμού, clawbacks, ενισχύσεις του ύψους του budget κλπ.) και
- σε μέτρα «από κάτω προς τα πάνω», τα οποία αποσκοπούν στην επιρροή στις καθημερινές αλληλεπιδράσεις, το σύνολο των οποίων διαμορφώνει τη δαπάνη (μέτρα στο μικρο-επίπεδο), για παράδειγμα τα πρωτόκολλα συνταγογράφησης.
Το Ινστιτούτο Οικονομικών της Υγείας κατέθεσε μια ολοκληρωμένη πρόταση για την επίλυση του ζητήματος του clawback βασισμένη στα δομικά χαρακτηριστικά της αγοράς του φαρμάκου στην Ελλάδα, αλλά και τις δημοσιονομικές απαιτήσεις, και η οποία λαμβάνει υπ’ όψιν προτάσεις εμπειρογνωμόνων αλλά και τις απόψεις των εμπλεκομένων μερών. Προτείνονται μέτρα άμεσου αποτελέσματος (όπως άμεση ανατιμολόγηση του συνόλου των φαρμάκων, εθελοντικές μειώσεις τιμών, μεταβολές στη διαδικασία «τύπου ΗΤΑ» όσον αφορά βιοομοειδή και γενόσημα, διαπραγματεύσεις στις 10 μείζονες θεραπευτικές κατηγορίες και συγκρότηση του θεσμού του «Αρχιάτρου του ΕΟΠΥΥ» για την έκδοση οδηγιών πολιτικής συνταγογράφησης) και μια σειρά από δομικά ή μακροπρόθεσμα μέτρα.
Ο καθηγητής Γιάννης Κυριόπουλος από την πλευρά του ανέφερε: «Πίσω από τους αριθμούς που απεικονίζουν την πολιτική του φαρμάκου στη χώρα μας υπάρχουν στρεβλώσεις, που χρειάζονται αποκωδικοποίηση. Η κατανάλωση φαρμάκων σε όγκο δεν είναι υψηλή. Στη δυσκολία αποκρυπτογράφησης αυτού του φαινομένου καραδοκεί το clawback που επιτείνει τις στρεβλώσεις. Συνεπώς, η εξυγίανση της φαρμακευτικής αγοράς αρχίζει από την επίλυση αυτού του προβλήματος».