Η ρεμδεσιβίρη είναι το μόνο αντιικό φάρμακο που διαθέτουμε αυτή τη στιγμή στη μάχη κατά του κορονοϊού. Είναι το φάρμακο που έχει λάβει έγκριση χρήσης λόγω εκτάκτων αναγκών και αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της αγωγής για τον κορονοϊό. Το φάρμακο, που παράγεται από την εταιρεία Gilead, μειώνει τον χρόνο νοσηλείας των ενηλίκων ασθενών με Covid-19 . Αν και ακόμη δεν είναι εγκεκριμένο για παιδιά κάτω των 12 ετών, πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι είναι πολύ κοντά να αναγνωρίζονται τα οφέλη του και για τις ηλικίες αυτές.
Όπως επισημαίνει ο κ. Σπυρίδων Σαββανής, Επιμελητής Α’, Παθολόγος με μετεκπαίδευση στην Κλινική Ηπατολογία, “Έχουμε την τύχη να το έχουμε στο νοσοκομείο μας από τον Οκτώβριο και πλέον έχουμε αποκτήσει μεγάλη εμπειρία. Η επίσημη ένδειξη του φαρμάκου αφορά ασθενείς που βρίσκονται στο νοσοκομείο και χρειάζεται να λάβουν οξυγόνο, έστω και λίγο. Χορηγείται επίσης με δεξαμεθαζόνη δηλαδή κορτικοειδές σε ασθενείς με αυξημένες απαιτήσεις σε οξυγόνο, ενώ σε πιο ήπιες καταστάσεις όπου κρίνουμε ότι δε χρειάζεται να χορηγήσουμε δεξαμεθαζόνη, δηλαδή σε κατάσταση όπου η χορήγηση οξυγόνου είναι πολύ μικρή, χορηγούμε μόνο ρεμδεσιβίρη”.
Ο κ. Σαββανής σημειώνει ακόμη ότι το φάρμακο έχει μόνο νοσοκομειακή χρήση λόγω της ανάγκης παρασκευής του και της ενδοφλέβιας χορήγησής του. Παράλληλα τρέχουν μελέτες καθώς φαίνεται πως υπάρχουν οφέλη για τον ασθενή ακόμη και σε πρώιμη φάση της νόσου, αν και η διαδικασία έγκρισης με τη μορφή του κατεπείγοντος, αφορά ασθενείς σε κρισιμότερη φάση.
“Σε πιο βαριές μορφές επίσης το χορηγούμε, όμως πιστεύω ότι το όφελος δεν είναι τόσο σημαντικό. Ένα αντιικό φάρμακο το δίνεις για να προλάβεις τον πολλαπλασιασμό του ιού. Όταν ο ιός έχει ήδη πολλαπλασιαστεί και έχει κάνει επιπλοκές τότε το όφελος είναι σαφώς μικρότερο” συμπληρώνει ο γιατρός.
Η χορήγηση του φαρμάκου είναι καθημερινή σε ορίζοντα 5 ημερών. Υπάρχει μία πρώτη «δόση εφόδου» η οποία είναι διπλάσια της καθημερινής και στη συνέχεια ακολουθεί η καθημερινή δόση. Δηλαδή χορηγούνται κατά την πρώτη μέρα 200 mg και ακολουθούν μετά τις υπόλοιπες τέσσερις μέρες δόσεις 100 mg. “Θεωρητικά η θεραπεία μπορεί να κρατήσει μέχρι και 10 ημέρες, όμως έχουμε διαπιστώσει πως αυτό που μπορεί να δώσει το φάρμακο, γίνεται κύρια μέσα στις πρώτες πέντε ημέρες. Μετά το διάστημα αυτό ο ασθενής είτε θα παρουσιάσει βελτίωση ή θα έχει επιβαρυνθεί από άλλους παράγοντες που δεν έχουν να κάνουν με τον ιικό πολλαπλασιασμό καθαυτό” διευκρινίζει ο κ. Σαββανής.
Ο γιατρός μας αναφέρει ακόμη ότι μέχρι στιγμής το φάρμακο έχει χορηγηθεί σε συνδυασμό εκτός της δεξαμεθαζόνης και με ένα άλλο φάρμακο τη μπαρισιτινίμπη, το οποίο έχει και αυτό ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. “Αυτό που μας ενδιαφέρει πλέον για τη ρεμδεσιβίρη, είναι να μπορούμε να την χορηγούμε πιο πρώιμα και ίσως και σε μια άλλη μορφή” σημειώνει.
“Με βάση την εμπειρία μου θεωρώ ότι για τους ασθενείς που χρειάζονται οξυγονοθεραπεία και έχουν μια ήπια κλινική εικόνα, αυτή τη στιγμή το μόνο φάρμακο το οποίο μπορεί να τους ωφελήσει και να συμβάλει στην αποσυμφόρηση των κλινικών είναι η ρεμδεσιβίρη, καθώς μειώνει το μέσο όρο των ημερών νοσηλείας. Δηλαδή ο ασθενής αφού ολοκληρώσει τη θεραπεία των πέντε ημερών κατά κανόνα σε διάστημα πέντε με 10 ημέρες συνολικά θα έχει λάβει εξιτήριο. Θα ήθελα να καταστήσουμε σαφές ότι ο ασθενής μπορεί να πάρει το φάρμακο την οποιαδήποτε στιγμή απλά το όφελος είναι περισσότερο όσο νωρίτερα και με λιγότερες ανάγκες σε οξυγόνο χορηγηθεί ώστε να επιτευχθεί η ανάσχεση της νόσου”.
Να αναφέρουμε εδώ μάλιστα ότι και οι τελευταίες οδηγίες χορήγησης φαρμάκου σημειώνουν ότι δεν έχει ένδειξη όταν απαιτείται μηχανική υποστήριξη της αναπνοής λόγω σοβαρής πνευμονίας. Η χορήγησή της σε αυτήν την περίπτωση γίνονταν αρχικά παρηγορητικά και συνεχίζεται μόνο στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών. Παράλληλα τρέχουν μελέτες ώστε να διαπιστωθεί το όφελος από τη χορήγηση του φαρμάκου σε ασθενείς οι οποίοι δεν χρειάζονται συμπληρωματικό οξυγόνο αλλά έχουν νοσηλευθεί με άλλη ένδειξη.
Όσον αφορά την φαρμακοδυναμική της ρεμδεσιβίρισης καθώς και την αλληλεπίδραση με άλλα φάρμακα, ο κ. Σαββανής επισημαίνει ότι πολλές φορές ο ίδιος ο ιός αυξάνει τα ηπατικά ένζυμα και όχι η χορήγηση της ρεδεμσιβίρης. Επίσης θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ποια φάρμακα συγχορηγούμε, γιατί πολλές φορές είναι η συγχορήγηση φαρμάκων και όχι το φάρμακο αυτό καθαυτό που ίσως προκαλέσει κάποια παρενέργεια όπως η αύξηση των ηπατικών ενζύμων.
“Η ρεμδεσιβίρη είναι ένα εξαιρετικά ασφαλές φάρμακο και εμείς συγκεκριμένα στο νοσοκομείο «ΕΛΠΙΣ», το έχουμε χορηγήσει σε πάνω από τριακόσους ασθενείς και δεν είχαμε καμία σοβαρή παρενέργεια. Η μόνη κλασική παρενέργεια είναι η ναυτία για την οποία έχουν παραπονεθεί ορισμένοι ασθενείς, αλλά και αυτή αντιμετωπίζεται συμπτωματικά και με την παράταση του χρόνου χορήγησης του φαρμάκου. Ποτέ δεν είχαμε κάποια κλινικά σημαντική ηπατοτοξικότητα. Ακόμη και σε ασθενείς με υψηλές τρανσαμινάσες που θεωρητικά ήταν απαγορευτικές δεν δημιουργήθηκε περαιτέρω τοξικότητα, το αντίθετο υπήρξε όφελος” μας αναφέρει ο κ. Σαββανής.
Ασφαλές και για τα παιδιά
Αν και το φάρμακο ενδείκνυται για ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών, φαίνεται να είναι ασφαλές και αποτελεσματικό και στα παιδιά με βαριά Covid-19, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη, τη μεγαλύτερη που έχει γίνει έως τώρα σε παιδιά με σοβαρή λοίμωξη.
Πέρυσι το Μάρτιο η φαρμακευτική εταιρεία άρχισε να δέχεται αιτήματα γιατρών από όλον τον κόσμο για κατ’ εξαίρεση χρήση του φαρμάκου σε παιδιά που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση λόγω Covid-19. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό περιοδικό «Pediatrics» της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς, έγινε σε 77 τέτοια παιδιά, με μέση ηλικία 14 ετών, τα οποία νοσηλεύονταν σε πολύ σοβαρή κατάσταση σε ΗΠΑ, Βρετανία, Ιταλία και Ισπανία.
Η μελέτη έδειξε ότι η ρεμδεσιβίρη ήταν ανεκτή από τα παιδιά, με σχετικά λίγες περιπτώσεις σοβαρών παρενεργειών (στο 16% των ασθενών), οι περισσότερες εκ των οποίων σχετίζονταν όχι με το φάρμακο αλλά με την ίδια την Covid-19 και με τα υποκείμενα νοσήματα των παιδιών.
Μέσα σε τέσσερις εβδομάδες από την έναρξη της δεκαήμερης θεραπείας, το 88% των παιδιών είχαν μειωμένη -πλέον- ανάγκη για οξυγόνο, το 83% είχαν ανακάμψει και το 73% τελικά είχαν πάρει εξιτήριο. Μεταξύ όσων είχαν χρειαστεί διασωλήνωση, το 90% είχαν αποσωληνωθεί, το 80% είχαν ανακάμψει και το 67% είχαν βγει από το νοσοκομείο μέσα στο διάστημα των 28 ημερών από την αρχή της θεραπείας.
Μία δεύτερη τυχαιοποιημένη και ελεγχόμενη κλινική δοκιμή σε παιδιά βρίσκεται σε εξέλιξη για να επιβεβαιώσει τα οφέλη του φαρμάκου.