Η ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να κατανοείς συναισθηματικά τι νιώθουν οι άλλοι άνθρωποι, να δεις τα πράγματα από τη σκοπιά τους και να φαντάζεσαι τον εαυτό σου στη θέση τους. Ουσιαστικά, είναι να βάζεις τον εαυτό σου στη θέση κάποιου άλλου και μέσω αυτής της ικανότητας, να μπορείς να κατανοείς τη συμπεριφορά του.
Τα συστατικά της λέξης αποτελούνται από τις λέξεις εν, συν και αίσθηση, υποδηλώνοντας την επέκταση της αίσθησης του ατόμου πέρα από τον εαυτό του.
Ο όρος ενσυναίσθηση εισήχθη για πρώτη φορά το 1909 από τον ψυχολόγο Edward B. Titchener ως μετάφραση του γερμανικού όρου einfühlung (που σημαίνει «αίσθημα»). Πολλές διαφορετικές θεωρίες έχουν προταθεί για να εξηγήσουν την ενσυναίσθηση.
Μελέτες έχουν δείξει ότι συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου παίζουν ρόλο στον τρόπο με τον οποίο βιώνεται η ενσυναίσθηση. Οι πιο πρόσφατες προσεγγίσεις επικεντρώνονται στις γνωστικές και νευρολογικές διεργασίες που κρύβονται πίσω από την ενσυναίσθηση. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ενσυναίσθηση, συμπεριλαμβανομένου του πρόσθιου περιφερικού φλοιού και της πρόσθιας νησίδας.
Ενώ οι άνθρωποι είναι γενικά αρκετά καλά προσαρμοσμένοι στα δικά τους συναισθήματα, το να μπουν στο μυαλό κάποιου άλλου μπορεί να είναι λίγο πιο δύσκολο. Η ικανότητα να αισθάνονται ενσυναίσθηση επιτρέπει στους ανθρώπους να «μπουν στα παπούτσια του άλλου». Επιτρέπει στους ανθρώπους να κατανοήσουν τα συναισθήματα που νιώθουν οι άλλοι. Το αντίθετο της ενσυναίσθησης είναι συχνά η εμπάθεια, η οποία υποδηλώνει προκατάληψη και αρνητική στάση.
Σημάδια ενσυναίσθησης
Υπάρχουν μερικά σημάδια που δείχνουν ότι τείνετε να είστε άτομο με ενσυναίσθηση:
- Είστε καλοί στο να ακούτε πραγματικά τι έχουν να πουν οι άλλοι.
- Οι άνθρωποι σας λένε συχνά για τα προβλήματά τους.
- Είστε καλοί στο να κατανοείτε πώς νιώθουν οι άλλοι.
- Συχνά σκέφτεστε πώς νιώθουν οι άλλοι.
- Άλλοι άνθρωποι έρχονται σε εσάς για συμβουλές.
- Συχνά νιώθετε συγκλονισμένοι από τραγικά γεγονότα.
- Προσπαθείτε να βοηθήσετε άλλους που υποφέρουν.
- Μερικές φορές νιώθετε κουρασμένοι ή καταπονημένοι σε κοινωνικές καταστάσεις.
- Νοιάζεστε βαθιά για τους άλλους ανθρώπους.
- Δυσκολεύεστε να θέσετε όρια στις σχέσεις σας με άλλους ανθρώπους.
Το να έχετε μεγάλη ενσυναίσθηση σας κάνει να ανησυχείτε για την ευημερία και την ευτυχία των άλλων. Σημαίνει επίσης, ωστόσο, ότι μερικές φορές μπορεί να “πνιγείτε” ή ακόμα και να υπερδιεγερθείτε από το να σκέφτεστε πάντα τα συναισθήματα των άλλων.
Τα οφέλη από την ενσυναίσθηση
Υπάρχουν όμως και πολλά οφέλη από το να μπορείς να βιώσεις την ενσυναίσθηση:
- Η ενσυναίσθηση επιτρέπει στους ανθρώπους να οικοδομούν κοινωνικές σχέσεις με τους άλλους. Κατανοώντας τι σκέφτονται και αισθάνονται οι άνθρωποι, οι άνθρωποι είναι σε θέση να ανταποκριθούν κατάλληλα σε κοινωνικές καταστάσεις. Έρευνες έχουν δείξει ότι η ύπαρξη κοινωνικών συνδέσεων είναι σημαντική τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχολογική ευεξία.
- Η ενσυναίσθηση με τους άλλους σας βοηθά να μάθετε να ρυθμίζετε τα δικά σας συναισθήματα. Η συναισθηματική ρύθμιση είναι σημαντική καθώς σας επιτρέπει να διαχειρίζεστε αυτό που νιώθετε, ακόμη και σε περιόδους μεγάλου στρες, χωρίς να καταπονείστε.
- Η ενσυναίσθηση προάγει συμπεριφορές βοήθειας. Όχι μόνο έχετε περισσότερες πιθανότητες να συμμετάσχετε σε βοηθητικές συμπεριφορές όταν αισθάνεστε ενσυναίσθηση για άλλους ανθρώπους, αλλά και άλλοι άνθρωποι είναι επίσης πιο πιθανό να σας βοηθήσουν όταν βιώνουν ενσυναίσθηση.
Η ενσυναίσθηση λοιπόν θα μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Ολοι έχουμε ανάγκη να περιτριγυριζόμαστε από ανθρώπους με ενσυναίσθηση. Ας φροντίσουμε λοιπόν να την αναπτύξουμε στον εαυτό μας και να την καλλιεργήσουμε στα παιδιά μας.