Ερευνητές, με επικεφαλής Ελληνίδα, βρήκαν τον τρόπο να προβλέπουν την αποτελεσματικότητα και τις παρενέργειες των φαρμάκων για την υπέρταση, ο οποίος βασίζεται στη γενετική.
Όπως είναι γνωστό, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να διαδραματίσει τεράστιο ρόλο στη μείωση της υπέρτασης, που αποτελεί την κύρια αιτία εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής και άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας. Ωστόσο, δεδομένης της ευρείας επιλογής φαρμάκων για τους γιατρούς, το να βρεθεί το πλέον κατάλληλο φάρμακο για κάποιον, που και να λειτουργεί καλύτερα και να έχει τις λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες, είναι δύσκολο.
Στη νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Circulation, οι ερευνητές από το Imperial College του Λονδίνου, με επικεφαλής συγγραφέα την επιδημιολόγο Ιωάννα Τζουλάκη, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και επισκέπτρια καθηγήτρια στο Imperial, χρησιμοποίησαν μια μεγάλη γενετική βάση δεδομένων από το Ηνωμένο Βασίλειο για να αναζητήσουν συγκεκριμένα γονίδια, που περιέχουν τις οδηγίες για την παρασκευή πρωτεϊνών, στις οποίες στοχεύουν τρία κοινά φάρμακα για την υπέρταση. Οι αναστολείς ΜΕΑ, οι βήτα-αναστολείς και οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου.
Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τα γονίδια των ανθρώπων για να αξιολογήσουν τι θα έκανε ένα φάρμακο – τόσο τα οφέλη, όσο και τις βλάβες.
Οι ερευνητές μπόρεσαν να ταιριάξουν ορισμένες παραλλαγές των γονιδίων με την επίδραση των φαρμάκων στη μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Ωστόσο διαπιστώθηκε μια πιθανή επιπλοκή από μια συγκεκριμένη κατηγορία φαρμάκων, που εξετάστηκαν στη μελέτη.
Συγκεκριμένα οι αναστολείς των διαύλων ασβεστίου συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης εκκολπωματίτιδας, μια κατάσταση κατά την οποία αναπτύσσονται μικρές σακκούλες κατά μήκος των τοιχωμάτων του παχέος εντέρου. Όταν οι θήκες μολυνθούν ή σκιστούν, αυτές οι επιπλοκές μπορεί να οδηγήσουν σε νοσηλεία.
“Απ’ όσο γνωρίζουμε, αυτό το φαινόμενο δεν σχετίζεται με την αρτηριακή πίεση καθόλου, κι αυτό είναι μια καινοτομία, που προέκυψε από τη μελέτη”, δήλωσε ο Dr Dipender Gill, κλινικός ερευνητής στο Imperial College London.
Ούτε οι αναστολείς ΜΕΑ ούτε οι β-αναστολείς είχαν άγνωστες παρενέργειες.
Η υπέρταση χαρακτηρίζεται ως “σιωπηλός δολοφόνος” – 874 εκατομμύρια στον κόσμο υπολογίζεται ότι έχουν.
Η κατάσταση αντιμετωπίζεται με αλλαγές στη διατροφή και στα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, καθώς και με τη χρήση ενός ή περισσοτέρων φαρμάκων.
Αλλά τα περισσότερα φάρμακα για την υπέρταση δοκιμάζονται σε ηλικιωμένους πληθυσμούς ή σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου, για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα και οι μελέτες σπάνια καταγράφουν παρενέργειες, πέρα από τις πιο προφανείς.
Επιστήμονας, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, σχολίασε: “Η ιδέα της χρήσης γενετικών παραλλαγών, που μιμούνται τις επιδράσεις των φαρμάκων, για να αποκτηθεί μια καλύτερη αίσθηση για το εάν τα φάρμακα θα είναι αποτελεσματικά και ασφαλή, πριν τα φάρμακα χρησιμοποιηθούν στους ανθρώπους, θα αποτελέσει ένα σημαντικό στοιχείο για την ανάπτυξη θεραπειών προς τα εμπρός”.
Η κα Τζουλάκη επεσήμανε: “Αυτή η προσέγγιση εξελίσσεται σε ένα ισχυρό εργαλείο εξοικονόμησης κόστους και χρόνου, που βοηθά στην ιεράρχηση ή στον σχεδιασμό εκείνων των δοκιμών, που είναι πιθανότερο να είναι επιτυχείς”.