Η επιβολή ατεκμηρίωτου μεγέθους κλειστών προϋπολογισμών για τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη συμπλήρωσε μια δεκαετία, όπως και η θεσμοθέτηση του clawback, και η συνεισφορά της φαρμακοβιομηχανίας σε υποχρεωτικές επιστροφές όλα αυτά τα χρόνια έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα 10 δισ. ευρώ ενώ την τελευταία περίοδο έχει σε ετήσια βάση σχεδόν ισοφαρίσει τη συνεισφορά του δημοσίου για μια κοινωνική παροχή που είναι αποκλειστικά δημόσια.
Τη συγκεκριμένη αναφορά έκανε κατά τη χθεσινή ομιλία του στην εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του ΣΦΕΕ ο πρόεδρος του συνδέσμου Ολύμπιος Παπαδημητρίου, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι “Εκτός από την παροχή φαρμάκων ασκούμε εξ ημισείας κοινωνική πολιτική με το κράτος”.
Όπως είπε “Η φαρμακοβιομηχανία είναι αισιόδοξη για ένα πιο υγιές μέλλον. Αρκεί τώρα να προτεραιοποιήσουμε την υγεία σε πολιτικό και δημόσιο επίπεδο, ανοίγοντας το δρόμο για να ενδυναμώσουμε το σύστημα υγείας.
Δυστυχώς, το πρόβλημα της υποχρηματοδότησης της δημόσιας υγείας είναι πολύ μεγάλο στη χώρα μας. Η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη κατά κεφαλή στην Ελλάδα βρίσκεται σημαντικά χαμηλότερα από τον Ευρωπαϊκό Μέσο Όρο (στην Ελλάδα η Πολιτεία ξοδεύει πολύ λιγότερα χρήματα για το φάρμακο συγκριτικά με τις χώρες τόσο της Νότιας όσο και της Δυτικής Ευρώπης) και ενώ θεσπίστηκαν πολλά οριζόντια, πολλές φορές αντιφατικά μέτρα, απέτυχαν να ελέγξουν τη συνταγογράφηση και τη ζήτηση, με αποτέλεσμα η λύση του clawback να μεταβληθεί από δίχτυ ασφαλείας για την τήρηση του προϋπολογισμού σε εργαλείο χρηματοδότησης του συστήματος υγείας”.
Πέρυσι (2021) η εξωνοσοκομειακή κατανάλωση φαρμάκων αυξήθηκε κατά 10% και η νοσοκομειακή κατά 3% περίπου, αλλά η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη για τα χρόνια 2020-2021-2022 έμεινε αμετάβλητη. Βεβαίως η εξαίρεση των εμβολίων από τη δαπάνη αποτελεί βήμα στη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν επαρκεί.
“Προωθείται νομοθεσία για ακραίου χαρακτήρα διαπραγματεύσεις με στόχο τη μετατροπή της υπέρβασης σε έκπτωση που καταβάλλεται εκ των προτέρων και τελικά το «κουκούλωμα» της υπέρβασης με λογιστικά τεχνάσματα ώστε να επιτευχθούν και οι σχετικοί στόχοι που έχουν συμπεριληφθεί στο RRF. Η πολιτεία δεν εννοεί να καταλάβει πως μείωση του clawback για τις επιχειρήσεις σημαίνει μείωση της υπερφορολόγησης που υφίστανται σήμερα και αγγίζει το 70% – πρωτοφανές επίπεδο – και όχι το πως θα τακτοποιηθεί ένα νούμερο στα λογιστικά του κράτους ενώ θα συνεχίσουν να καταλογίζονται θηριώδεις επιβαρύνσεις στις εταιρείες του χώρου του φαρμάκου” τόνισε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ.
Αναφορικά με το «επενδυτικό clawback», επεσήμανε πως πρόκειται για κίνητρο προσέλκυσης επενδύσεων και όχι ως εργαλείο διαχείρισης του clawback δεδομένου πως είναι ζήτημα αν τα ποσά που διατίθενται από το Υπουργείο Ανάπτυξης φτάνουν στο 8% του ύψους του clawback.
Ωστόσο η ένταξη του σχήματος αυτού στο πλαίσιο του RRF έφερε σημαντικές, δυσμενείς αλλαγές, πολλές από τις οποίες είναι αμφίβολο αν τις επέφερε το ίδιο το πλαίσιο ή αν ήταν επιλογές του υπουργείου ανάπτυξης είπε ο κ. Παπαδημητρίου και πρόσθεσε τα εξής:
1. Πλέον μόλις το 1/4 των υποβαλλομενων δαπανών για κλινικές μελέτες μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να συμψηφιστεί με clawback ενώ παλαιότερα, θεωρητικά θα μπορούσε έως και το 100%.
2. Όλα τα νέα προτζεκτ κλινικών μελετών που ξεκίνησαν στην περίοδο 2020-2021 είναι εκτός του νέου πλαισίου ανεξάρτητα αν συνεχίζονται στα επόμενα χρόνια.
3. Καταργήθηκε ο επιμερισμός των κονδυλίων προς συμψηφισμό κατά 50%-50% μεταξύ των δαπανών Ε&Α και δαπανών επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης, γεγονός που εξασφάλιζε μια στοιχειώδη ισορροπία μεταξύ των δυο τομέων.
4. Καταργήθηκε η δυνατότητα για τις αλλοδαπές μητρικές επιχειρήσεις να επενδύουν σε δαπάνες Ε&Α στην Ελλάδα απευθείας από το εξωτερικό και το ποσό αυτό να συμψηφίζεται με το clawback της θυγατρικής τους στην Ελλάδα.
Επισημάνσεις Πλεύρη
Κατά τη χθεσινή ομιλία του στην εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας ο Υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης αναφέρθηκε στις “πιέσεις” που θα ασκήσει μέσω νέα απόφασης προς τη φαρμακοβιομηχανία προκειμένου να πετύχει χαμηλότερες τιμές φαρμάκων.
Όπως ανέφερε συγκεκριμένα “Ψηφίσαμε ότι θα αλλάξει ο τρόπος των διαπραγματεύσεων (των τιμών φαρμάκων μεταξύ Κράτους και Φαρμακευτικών. Εταιρειών). Όσοι πηγαίνετε στις διαπραγματεύσεις, θα προσκομίζετε τη χαμηλότερη τιμή την οποία έχετε στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να τη γνωρίζει η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης. Όταν θα διαπραγματεύεστε θα ξέρουμε ποια είναι η χαμηλότερη τιμή και αντιστοίχως θα ξέρουμε και την κατανάλωση που υπάρχει ανά 100.000 κατοίκους” είπε ο υπουργός.
“Είναι κεντρική απόφαση του Υπουργείου οι διαπραγματεύσεις να δουλέψουν. Εάν δεν δουλέψουν οι διαπραγματεύσεις θα ενεργοποιηθούν τα δύο μέτρα τα οποία ήδη ψηφίσαμε από το Νοέμβριο και για τα οποία ήδη έχω δώσει εντολή και στον ΕΟΦ και στο ΕΟΠΥΥ να τα επεξεργάζονται για να είμαστε έτοιμοι. Δηλαδή, η ανατιμολόγηση των φαρμάκων θα γίνει πριν το Νοέμβριο μέσα στο καλοκαίρι και εξετάζουμε το σενάριο της ανατιμολόγησης χωρίς τον κόφτη του 7% (μέγιστη μείωση τιμής)”, τόνισε ο κ. Πλεύρης.
“Είμαι κάθετος, με απόλυτη ειλικρίνεια σας το λέω από τώρα να ενημερώσετε τις εταιρίες σας στο εξωτερικό ότι το καλοκαίρι αν δεν έχουν πιαστεί οι στόχοι της διαπραγμάτευσης τους οποίους θα έχουμε θέσει θα αλλάξει το καθεστώς τιμολόγησης με τον τρόπο που έχει νομοθετηθεί. Το αν θα μείνει κόφτης ή δεν θα μείνει θα εξαρτηθεί από το πώς θα πάνε οι διαπραγματεύσεις” συμπλήρωσε.