Του Μάρκου Ολλανδέζου*
Το επίπεδο τιμών των γενοσήμων φαρμάκων στην Ελλάδα παραμένει ζήτημα υψηλού ενδιαφέροντος δεδομένου του μνημονιακού στόχου για διείσδυση των γενοσήμων φαρμάκων σε ποσοστό 40% από πλευράς όγκου στην εξωνοσοκομειακή περίθαλψη των ασθενών η οποία καλύπτεται από την κοινωνική ασφάλιση.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων χωρών με τις χαμηλότερες τιμές γενοσήμων στην Ευρώπη, παρά τις περί του αντιθέτου εκτιμήσεις που έχουν κατά καιρούς συζητηθεί, και μάλιστα, τα επίπεδα τιμών είναι αισθητά χαμηλότερα από εκείνα ακόμη των π. ανατολικών χωρών, όπως η Ουγγαρία, Πολωνία και Τσεχία.
Το θέμα, απασχόλησε την IQVIA, η οποία προχώρησε σε ανάλυση της μέσης τιμής των γενοσήμων των ευρωπαϊκών χωρών στη συνολική λιανική αγορά.
Με βάση τα στοιχεία αυτά, ακολούθησε στη συνέχεια μελέτη που παρουσιάστηκε στο ISPOR, για την αξιολόγηση της καθαρής μέσης τιμής των γενοσήμων φαρμάκων, μετά την αφαίρεση των υποχρεωτικών επιστροφών rebate και clawback, στοιχείο που δεν εμπίπτει στο πεδίο της ανάλυσης της IQVIA.
Μεθοδολογία
Η ανάλυση της IQVIA “Trends Market Q1 / 2017” συνέκρινε τον μέσο όρο της τιμής των γενοσήμων, ανά τεμάχιο, βάσει τιμοκαταλόγου, σε επίπεδο εργοστασιακής τιμής (ex-factory) σε 18 ευρωπαϊκές χώρες. Στη μελέτη, οι υποχρεωτικές αποπληρωμές αντλήθηκαν από βιβλιογραφικές αναφορές και διασταυρώθηκαν από δεδομένα των επίσημων ιστότοπων και της νομοθεσίας σε κάθε χώρα. Επιπρόσθετα, εξετάστηκε η επίπτωση στη μέση εργοστασιακή τιμή του 2017, από τις ανακοστολογήσεις του Ιουνίου και του Δεκεμβρίου του 2016, ενώ παράλληλα, λήφθηκαν υπόψη και τα στοιχεία της ανάλυσης IQVIA “Trends Q3 / 2017” σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις από την γενική ανακοστολόγηση του Ιουνίου του 2017.
Αποτελέσματα
Τα ευρήματα έδειξαν ότι σε 11 από τις 18 χώρες δεν επιβάλλονται επιστροφές στα γενόσημα, ενώ στις υπόλοιπες χώρες το ύψος των υποχρεωτικών επιστροφών κυμαίνονται από 1% στην Ισπανία έως 20% στην Ουγγαρία.
Στην Ελλάδα οι υποχρεωτικές αποπληρωμές ανέρχονταν στο 33,5%.
Το πραγματικό επίπεδο τιμής εργοστασίου για τα γενόσημα φάρμακα στην Ελλάδα βρέθηκε να είναι 0,104 ευρώ ανά μονάδα στοιχειώδους συσκευασίας – χάπι (0,126 ευρώ πριν από τις ανακοστολογήσεις), το οποίο ήταν σημαντικά χαμηλότερο από αυτό που παρουσιάστηκε στην ανάλυση της IQVIA και ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα τιμών μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.
Επιπλέον, όπως απεικονίζεται στην ανάλυση της IQVIA, το μερίδιο αγοράς των γενοσήμων στην Ελλάδα ήταν το χαμηλότερο μεταξύ των εξεταζόμενων χωρών. Η επικαιροποιημένη ανάλυση έδειξε παρόμοια αποτελέσματα, με το πραγματικό επίπεδο τιμών εργοστασίων για τα γενόσημα φάρμακα στην Ελλάδα να μειώνεται σε ακόμη χαμηλότερο επίπεδο και συγκεκριμένα σε 0,095 ευρώ ανά μονάδα στοιχειώδους συσκευασίας – χάπι.
Αναλυτικά, στην Ισπανία οι υποχρεωτικές επιστροφές φθάνουν το 1%, στο Βέλγιο το 7,6% και την Πορτογαλία το 10% και δεν ενσωματώνονται στην τιμή αγοράς, ενώ στη Δανία, Ιταλία και Ουγγαρία, που οι υποχρεωτικές επιστροφές ενσωματώνονται στην τιμή αγοράς, φθάνουν το 13%, το 10-20% και το 20%, αντίστοιχα.
Συμπεράσματα
Οι υποχρεωτικές αποπληρωμές στην Ελλάδα είναι οι υψηλότερες στην ΕΕ, αναμένεται να ξεπεράσουν το 35% έναντι της τιμής εκ του εργοστασίου το 2018. Στην Ελλάδα, αυτές οι υποχρεωτικές επιστροφές δεν αντικατοπτρίζονται στην τιμή της αγοράς, ενώ άλλες χώρες είτε ενσωματώνουν τις υποχρεωτικές επιστροφές στην τιμή που αποδίδεται από την αγορά ή δεν επιβάλλουν κανενός είδους υποχρεωτική επιστροφή στα γενόσημα φάρμακα. Συνεπώς, οι διεθνείς συγκρίσεις τιμών που δεν λαμβάνουν υπόψη αυτές τις διαφορές πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή.
*Ο κ. Μάρκος Ολλανδέζος είναι επιστημονικός διευθυντής της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας και επιστημονικός συνεργάτης της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας