Τις τελευταίες δεκαετίες η Ευρώπη παρουσίασε πτωτική τάση στον ετήσιο αριθμό των θανάτων. Μάλιστα αυτή η τάση εξακολούθησε να παρατηρείται και στα χρόνια της οικονομικής ύφεσης, που άρχισε το 2008.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα σχετικά με την ημερήσια θνησιμότητα και τις μεταβολές του κατά κεφαλήn ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (ΑΕΠ) σε 140 περιοχές από 15 Ευρωπαϊκές χώρες, για την περίοδο 2000-2010.
Η στατιστική ανάλυση του συνόλου των δεδομένων δεν επέδειξε μόνο επιτάχυνση στη μείωση της θνησιμότητας κατά τη διάρκεια των ετών αυτών, αλλά αποκάλυψε και ότι η τάση για μείωση της θνησιμότητας ήταν πιο έντονη στις χώρες, όπου η οικονομική ύφεση ήταν πιο σοβαρή.
Οι επιστήμονες αναφέρουν διάφορους παράγοντες για να εξηγήσουν αυτή τη συσχέτιση μεταξύ της οικονομικής ύφεσης και της ταχύτερης μείωσης της θνησιμότητας. Σύμφωνα με την Joan Ballester, ISGlobal ερευνήτρια και πρώτη συγγραφέα της μελέτης: “Οι περίοδοι
μακροοικονομικής ύφεσης συνδέονται με χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης και με λιγότερα ατυχήματα στον χώρο εργασίας και στους δρόμους.
Αυτοί είναι οι παράγοντες που είναι πιθανότερο να έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή στην επιτάχυνση της μείωσης της θνησιμότητας. Η κατανάλωση οινοπνεύματος και καπνού πέφτει, επίσης, κατά τη διάρκεια περιόδων μεγαλύτερης λιτότητας, όπως και η καθιστική ζωή και η παχυσαρκία”.
Η μελέτη διαπίστωσε σημαντικές διαφορές σε ολόκληρη την Ευρώπη. Για παράδειγμα, στην Ισπανία, όπου ο δείκτης θνησιμότητας μειωνόταν με ρυθμό 2% ετησίως πριν από την οικονομική κρίση, ο αντίκτυπος της ύφεσης ήταν αξιοσημείωτος και η θνησιμότητα άρχισε να μειώνεται με ρυθμό 3% ετησίως.
Στη Γερμανία, αντίθετα, όπου η ύφεση ήταν βραχεία και λιγότερο σοβαρή, η ετήσια πτώση της θνησιμότητας μειώθηκε από 2,4% ετησίως σε 0,7%.
“Βέβαια η οικονομική ύφεση δεν είναι ένας επιθυμητός τρόπος για την αύξηση του προσδόκιμου ζωής”, είπε η Joan Ballester. “Αυτό που πρέπει να διασφαλίσουμε είναι ότι και οι περίοδοι οικονομικής επέκτασης πρέπει να χαρακτηρίζονται από καλύτερη ποιότητα αέρα, λιγότερα ατυχήματα και πιο υγιεινό τρόπο ζωής”.
Η μελέτη έλαβε, επίσης, υπόψη τις ημερήσιες θερμοκρασίες, που καταγράφηκαν καθ ‘όλη τη διάρκεια της μελέτης, για να διαπιστωθεί εάν οι παρατηρούμενες τάσεις επηρεάστηκαν από τις εποχές.
“Η στατιστική ανάλυση αποκάλυψε ότι η σχέση μεταξύ των μεταβολών του ΑΕΠ και της θνησιμότητας επιταχύνθηκε κατά τους ψυχρότερους μήνες του έτους, μια ένδειξη ότι οι αιτίες θανάτου μπορεί να εξαρτώνται σε κάποιο βαθμό από την εποχή”, εξήγησε ο Xavier Rodó, επικεφαλής του Προγράμματος Κλίματος και Υγείας ISGlobal.